به گزارش بانک اول نخستین بار در انتخابات سال ۸۴ بود که دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری به صراحت از پرداخت پول نقد از ناحیه دولت به ملت، با شعار آوردن پول نفت بر سر سفره مردم سخن گفتند. پس از آن و در سال ۹۲ که سهام عدالت و یارانه نقدی به عموم مردم پرداخت شد، دیگر هیچ یک از کاندیداها درباره قطع یارانهها موضع صریح نگرفت و حتی منتقدان پرداخت یارانه نقدی، در ادامه رقابتهای انتخاباتی آن سال از تنوع بخشی به سبد پرداخت یارانه سخن گفتند. اکنون نیز از فحوای سخن کاندیداها این گونه به نظر میرسد که همه به شکل بسیار دیپلماتیکی درباره یارانهها سخن میگویند و حتی برخی پا را فراتر گذاشته و از مبالغ میلیونی برای پرداخت یارانه به مردم سخن میگویند.
مواضع رادیکال و محافظهکارانه
به نظر میرسد کاندیداهای انتخابات پیشرو به جهت موضع نسبت به یارانهها، در دو طیف رادیکال و محافظهکار قابل دستهبندی هستند. محافظهکارها همچون سعید محمد، سید عباس نبوی، محمدجواد آذری جهرمی، محسن رضایی، باقر قالیباف، رستم قاسمی، از حفظ تراز پرداخت فعلی حمایت میکنند و بر تغییرات مختصری در نظام پرداختها تاکید دارند که از حذف یارانه دهکهای پردرآمد و تخصیص آن به افراد کمدرآمد فراتر نمیرود و بیش از یک موضع حسابداری نیست. اکنون که در این دولت یارانه معیشتی نیز به یارانه پیشین افزوده شد، موضوع بسیار بغرنجتر از سال ۸۹ به عنوان سال استارت پرداخت یارانههای نقدی خواهد بود.
امید واهی برای اصلاح نظام یارانه ها
از سوی دیگر مواضع رادیکال در این زمینه در دو طیف قابل دستهبندی هستند و به دو گروه قائلین به حذف یارانه همچون مسعود پزشکیان و افراد حامی افزایش میزان یارانه تا مبالغ نجومی همچون ۲ میلیون تومان (احمدی نژاد) برای هر فرد را در بر میگیرد. بدیهی است که رقابت با مواضع رادیکال به حدی دشوار است که افراد ناگزیر از اتخاذ مواضع مشابه خواهند بود. به نظر میرسد که آرزوی اصلاح نظام پرداخت یارانهها در دولت بعدی نیز آرزوی ثقیل و دست نایافتنی به نظر میرسد. زیرا مواضع کاندیداهای یاد شده در ارتباط با یارانههای پنهان نیز از ناحیه اراده برای اصلاح نیست و این در حالی است که به اذعان سازمان برنامه و بودجه کل کشور، مبلغ پرداخت یارانه پنهان (حاملهای انرژی، خریدهای تضمینی، دارو، ارز ترجیحی و...) از ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفته است و آثار تورمی شدیدی را از ناحیه کسری بودجه به معیشت مردم تحمیل میکند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید