سهم بانک‌های دولتی، خصوصی و خصولتی از سپرده‌ها

24 خرداد 1401

به گزارش بانک اول بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال 84 سهم بانک‌های دولتی از سپرده‌های بانکی 88.1 درصد و سهم بانک‌های خصوصی 11.9 درصد بوده اما در یک روند تدریجی 16 ساله، در خرداد ماه امسال سهم بانک‌های دولتی به 27.6 درصد کاهش یافته و سهم بانک‌های خصوصی به 37.2 درصد و سهم بانک‌های اصل چهل و چهاری یا خصولتی به 35.2 درصد رسیده است. در ابتدای فعالیت بانک‌های خصوصی، نرخ سود سپرده در بانک‌ها خصوصی تفاوت بسیار زیادی با بانک‌های دولتی داشت. به عنوان مثال وقتی نرخ سود در بانک‌های دولتی 17 درصد بود، نرخ سود در بانک‌های خصوصی 27 درصد بود. این نرخ سود مورد تایید شورای پول و اعتبار بود تا اینکه در سال 85 نرخ سود بانک‌های دولتی به 14 و نرخ سود بانک‌های خصوصی به 16 درصد کاهش یافت.

در سال 86 هم طبق مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود بانک‌های خصوصی و دولتی در نرخ 12 درصد برابر شد.

جدول زیر برگرفته از آمارهای بانک مرکزی است که روند رشد سپرده در بانک‌های خصوصی را نشان می‌دهد. در این آمارها باید به یک نکته توجه کرد و آن هم اضافه شدن آمارهای 3 بانک ملت، تجارت و صادرات به آمار بانک‌های خصوصی بود. یک جهش قابل توجه در آمار سپرده‌های بانک‌های خصوصی در سال 88 می‌بینیم. به‌طوری که میزان سپرده بانک‌های خصوصی از 41 هزار و 440 میلیارد تومان به 135 هزار و 49 میلیارد تومان افزایش یافته است. این رشد شدید در میزان سپرده بانک‌های خصوصی ناشی از انتقال آمار سپرده‌های سه بانک مذکور است.

اما با توجه به ترکیب سهامداری این بانک‌ها و نقش دولت در تعیین هیات مدیره و مدیرعامل برای این بانک‌ها، نمی‌توان این سه بانک را به‌طور کامل خصوصی در نظر گرفت. در آمار نهایی سپرده‌ها که مربوط به آمار خرداد ماه سال جاری است، با بررسی صورت‌های مالی این سه بانک، سهم آنها را از بانک‌های خصوصی جدا کرده‌ایم.

* ارقام به میلیارد تومان

سال	کل سپرده‌های بخش غیردولتی	مانده سپرده بانک‌های غیردولتی و خصوصی	سهم از کل
1384	87،034	10،403	11.9
1385	122،274	19،136	15.6
1386	156،038	29،584	18.9
1387	174،360	41،440	23.7
1388*	216،357*	135،049*	62.4*
1389	272،371	173،736	63.7
1390	327،934	209،614	63.9
1391	427،680	280،004	65.4
1392	606،150	434،602	71.7
1393	747،210	532،540	71.2
1394	980،090	707،520	82.1
1395	1،214،060	867،910	71.4
1396	1،485،710	1،025،610	69
1397	1،828،140	1،261،120	68.9
1398	2،411،010	1،700،890	70.5
1399	3،402،670	2،437،710	71.6
خرداد 1400	3،633،900	2،633،400	72.4
سهم بانک‌های خصولتی از سپرده‌ها		1،278،806	35.2

* علت رشد یکباره سپرده‌های بانک‌های غیردولتی و خصوصی در سال 1388 تبدیل شدن بانک‌های ملت، تجارت و صادرات به بانک خصوصی در این سال بوده است.

مجموع سپرده بانک‌های اصل چهل و چهاری مانند بانک‌های ملت، صادرات و تجارت در پایان سال 99 معادل 1132 میلیارد و 380 میلیارد تومان و سپرده‌های این سه بانک در خرداد ماه امسال به عدد 1278 میلیارد و 806 میلیارد تومان بوده است. بنابراین 43 درصد از کل سپرده‌های بانک‌های غیردولتی و خصوصی متعلق به این سه بانک اصل چهل و چهاری است. همچنین سهم این سه بانک از کل سپرده های نظام بانکی 35.2 درصد است.

درواقع سهم بانک‌های خصوصی (بدون احتساب بانک‌های اصل چهل و چهاری) از کل سپرده‌ها از رقم 11.9 درصد در پایان سال 84 به 37.2 درصد در خرداد ماه امسال رسیده است. بنابراین در مدت 16 سال سهم بانک‌های کاملا خصوصی از سپرده‌های بانکی بیش از 3 برابر شده است.با توجه به این ارقام، سهم بانک‌های خصوصی از کل 3633 هزار و 900 میلیارد تومان سپرده در پایان خرداد ماه 1400، معادل 1354 هزار و 594 میلیارد تومان است. این نشان می‌دهد که 37.2 درصد از کل سپرده متعلق به بانک‌های خصوصی است.

همچنین در این مدت به نظر می‌رسد بانک‌های غیردولتی در مجموع توانسته‌اند سهم خود را از کل منابع بانکی حفظ کنند و سهم بانک‌های دولتی با توجه به اقدامات بانک‌های خصوصی برای جذب سپرده به روش‌های مختلف، کاهش یافته است.

فارس