وام مضاربه ای چیست؟ و به چه کسانی تعلق می گیرد؟

به گزارش بانک اول قانون مضاربه نوعی قرارداد است که میان صاحب سرمایه و شخص دیگری که عامل اجرایی کسب‌وکار است، بسته می‌شود. در واقع این قرارداد این نوعی دادوستد است که کارفرما در ازای دریافت وجه باید صاحب سرمایه را هم در سود شریک کند. میزان این سود به نوع قرارداد بسته شده بستگی دارد. وام مضاربه ای هم نوعی قرارداد میان متقاضی حقیقی یا حقوقی با بانک به‌عنوان صاحب سرمایه محسوب می‌شود. بعضی از بانک‌ها کل وام یا به عبارت بهتر، سرمایه را در یک نوبت یا به تدریج طی بازه‌های زمانی در اختیار متقاضی قرار می‌دهند.

وام مضاربه ای به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

وام مضاربه ای با هدف رونق تجارت و تزریق بیشتر ارز به بازاهای داخلی به بازرگانان داده می‌شود. این وام سودبخش مخصوص مجموعه‌هایی است که با فعالیت اقتصادی خود سبب بهبود وضعیت بازار داخلی و درنتیجه ورود نقدینگی به حساب ارزی  کشور می‌شوند. بنابراین باتوجه به اهمیت بازارهای داخلی، این وام به واردکنندگان داده نمی‌شود، بلکه صادرکننده‌ها و تاجران می‌توانند برای دریافت آن اقدام کنند. در واقع واردکنندگان به دلیل خروج ارز امکان استفاده از این وام را ندارند، اما صادرکنندگان و بازرگانانی که روی رونق اقتصاد داخلی و ورود ارز تمرکز کرده‌اند ، می‌توانند از این وام بهره ببرند.

مشارکت بانک در سود و زیان

در قراردادی که برای دریافت وام مضاربه میان بانک به‌عنوان صاحب سرمایه و فرد متقاضی بسته می‌شود، به سهم سود و زیان هر دو طرف در این قرارداد اشاره شده است. طبق قوانین بانکداری حال حاضر کشور، هم بانک و هم وام‌گیرنده در سود و زیان به‌دست آمده از این داده و ستد شریک هستند. در واقع بانک در ضرر سهیم است و فقط در سود مشارکت ندارد. میزان سود بانک در قرارداد ذکر و پرداختی براساس آن انجام می‌شود.

سقف وام مضاربه ای چقدر است؟

برای محاسبه سقف مبلغ وام، واحدهای مشخص ۷۰ درصد ملک مسکونی، ۶۰ درصد سازه اداری و ۵۰ درصد ملک تجاری وجود دارند. در واقع یک سری هزینه‌ها برای بانک ضرورت دارد و در میزان وام ارائه شده تأثیرگذار است. اما سایر هزینه‌ها را متقاضی باید بپردازد. مخارجی که بانک در زمان ارائه وام درنظر می‌گیرد، شامل موارد زیر است:

• نرخ خرید کالای مورد نظر
• هزینه‌های مربوط به انبارداری و بسته‌بندی
• هزینه گمرکی و حمل‌ونقل
• حق ثبت سفارش کالا
• همه هزینه‌های بانکی
• هزینه‌های مربوط به بیمه

شرایط دریافت وام مضاربه ای چیست؟

ثبت‌نام و دریافت وام مضاربه ای منوط به داشتن یک سری شرایط است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

• پیش از هرچیز باید موضوع و سبک تجارت شما با اهداف ارائه وام مضاربه ای یکی باشد.
• داشتن سابقه خوب مالی و پرداخت‌های منظم اقساط در تجربه‌های قبلی یکی از اصلی‌ترین شروط است.
• میزان تجربه متقاضی در فعالیت‌های تجاری اهمیت بسیاری دارد و در مرحله اعتبارسنجی بانک بررسی می‌شود.
• بعد از بررسی موضوع فعالیت، سابقه مالی و تجربه کاری، نوبت به سنجش میزان سرمایه مورد نیاز می‌رسد. این سرمایه باید با میزان فروش و سود حاصل از تجارت تناسب داشته باشد.
• بانک در فرآیند اعتبارسنجی باید مطمئن شود که اصل سرمایه و سود مطرح‌شده قابل برگشت است.

بانک چه مواردی را برای اطمینان از سوددهی بررسی می‌کند؟

همان‌طور که گفتیم، بانک پیش از پرداخت وام مضاربه ای سابقه مالی، تجربه تجاری و تناسب سود و سرمایه را بررسی می‌کند. در واقع بانک باید تمامی عوامل مؤثر در طرح اقتصادی شما را بسنجد تا از قدرت آن برای سوددهی مطمئن شود. به همین منظور بانک در این فرآیند موارد زیر را ارزیابی می‌کند:

• نوع کالا در طرح تجاری مورد نظر
• مدت زمان مورد نیاز برای اجرای قرارداد مضاربه
• پیش‌بینی قیمت نهایی باتوجه به هزینه‌های اعمال‌شده
• مشخص کردن قیمت فروش کالا
• برآورد سود حاصل ‌شده از تجارت
• بررسی تناسب سود درنظرگرفته شده برای بانک و میزان درآمد
• ارزیابی چگونگی برگشت سرمایه و رسیدن به سود در موعد مقرر
• امکان دریافت مجوز برای صاردات کالای مورد نظر
• اطمینان از معرفی ضامن رسمی معتبر و ارائه وثیقه

مدارک مورد نیاز برای دریافت وام مضاربه ای چیست؟

اگر به‌عنوان یک تاجر و صادرکننده شرایط اخذ وام مضاربه ای را دارید، می‌توانید به شعبه مورد نظرتان مراجعه کنید و برای دریافت این وام درخواست دهید. برای تکمیل فرآیند ثبت‌نام مدارک زیر را نیاز دارید.

• مجوز کسب‌وکار و سایر مجوزهای صنفی
• اصل و کپی مدارک شناسایی متقاضی و سایر مدیران شرکت
• کپی اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل کسب‌وکار
• اساس‌نامه و اظهارنامه ثبت شرکت
• آگهی تأسیس شرکت
• اظهارنامه مالیاتی و صورت‌های مالی
• آخرین آگهی ثبت‌شده در روزنامه رسمی
• معرفی ضامن و ارائه وثیقه مورد نیاز

میزان سود بازپرداخت وام

یکی از نکته‌های حائز اهمیت که باید پیش از درخواست وام مضاربه ای به آن دقت کنید، تفاوت سود بازپرداخت میان بانک دولتی و خصوصی است. در واقع این سود در بانک دولتی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است، درحالی‌که در بانک خصوصی به بالای ۲۰ درصد می‌رسد. البته رقم‌های بالای بانک خصوصی باعث شده است که فعالان اقتصادی این بانک‌ها را باوجود سود پرداختی بیشتر به بانک دولتی ترجیح دهند.

نکته بعدی در رابطه با زمان بازپرداخت است. تسویه وام مضاربه ای مثل بیشتر تسهیلات به تدریج نیست، بلکه به صورت یک‌جا و آن هم بعد از گذشت یک‌سال انجام می‌شود. درضمن محاسبه سود به صورت ماهانه است و در همان زمان بازپرداخت مبلغ وام دریافت می‌شود. باتوجه به یکی بودن موعد واریز سود تسهیلات و مبلغ اصلی وام و در عین حال محاسبه سود به صورت ماهانه، پیشنهاد می‌کنیم که به جای مدت زمان یک ساله، قرارداد وام مضاربه ای را طی مدت ۹ ماه ببندید.

اگر فعالیت اقتصادی دارید

براساس آنچه در این مطلب گفته شد، وام مضاربه ای یکی از بازوهای کمک‌کننده به صادرات و ورود ارز به کشور است. این وام با سود و مدت زمان مشخص طبق قرارداد بانکی ارائه می‌شود. این سرمایه مالی می‌تواند به صورت یک‌جا در اختیار متقاضی قرار گیرد یا در بازه‌های متوالی به حساب وام‌گیرنده واریز شود.

سوالات متداول

۱ـ وام مضاربه ای چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

وام مضاربه ای در واقع قراردادی است که میان بانک و متقاضی بسته می‌شود. در این قرارداد هم بانک و هم وام‌گیرنده در در سود و زیان مشارکت دارند. این وام به بازرگانانی که روی ورود ارز به کشور تمرکز دارند، داده می‌شود.

۲ـ سقف وام مضاربه ای چقدر است؟

۷۰ درصد ملک مسکونی، ۶۰ درصد سازه اداری و ۵۰ درصد ملک تجاری واحدهای تعیین کننده سقف وام هستند.

۳ـ بانک برای ارائه وام چه هزینه‌هایی را درنظر می‌گیرند؟

علاوه بر قیمت کالا، هزینه‌های حمل و نقل، بسته‌بندی، انبارداری، گمرک و… در مبلغ وام مؤثر است.

۴ـ بانک پیش از ارائه وام چه مواردی را بررسی می‌کند؟

سابقه مالی متقاضی، تجربه تجارت، میزان سرمایه مورد نیاز، مقدار فروش و سود حاصل شده از مواردی هستند که بانک پیش از واریز وام ارزیابی می‌کند.