راهنمای تصویری و گام به گام استفاده از سامانه جدید بانک مرکزی برای استعلام چک های صیادی

مدت زیادی نیست که بانک مرکزی از آخرین سرویس خود برای استعلام، یعنی سامانه پیامکی چک های صیادی رونمایی کرده است. قرار است این سامانه به افرادی کمک کند که نه گوشی هوشمند دارند، نه استفاده از کامپیوتر و اینترنت بانک را بلد هستند و نه حتی امکان استفاده یا دسترسی به خودپرداز برایشان فراهم است. شاید هم تمام ابزارهای فوق را داشته باشند اما ترجیح می‌دهند از روشی ساده‌تر فرآیند استعلام چک صیادی را انجام دهند. با کمک این سامانه، فرآیند چهارگانه، استعلام، ثبت، تایید و انتقال انجام می‌شود. تنها امکانی که در این سامانه هنوز فعال نیست، انتقال جهت عودت است یعنی وقتی شما بخواهید چک را به صاحب چک عودت دهید. علاوه بر آن، شما از طریق این سامانه می‌توانید شماره تلفن خود را به سیستم بانکی اضافه کنید تا هر وقت چکی به نام شما صادر یا منتقل شد، از طریق پیامک اطلاع‌رسانی شود.

ورود به سامانه پیامکی استعلام

مرحله اول | کسانی که قصد دارند از روش سامانه پیامکی چک خود را استعلام، ثبت و تایید یا منتقل کنند، باید به شماره 4040701701 پیامک بدهند. مخاطب باید برای گرفتن هر کدام از سرویس‌های موردنیازش کدهای دستوری پایین را به همین شماره پیامک کند.

کدهای دستوری سامانه پیامکی استعلام چک صیادی

مرحله دوم | سامانه پیامکی استعلام چک صیادی، خدماتی مانند استعلام چک توسط صادر کننده، استعلام اقلام چک، استعلام سوابق صادرکننده را از طریق کدهای دستوری بگیرد. بعد هم روند ثبت و انتقال و تایید چک را با همین کدهای دستوری ادامه بدهد.

• استعلام چک توسط صادرکننده: *1*2*1*
• استعلام چک توسط ذینفع چک: *1*2*2*
• استعلام اقلام چک: *1*3*
• استعلام سوابق صادرکننده چک توسط ذینفع: *1*4*
• ثبت چک: *3*
• تایید ثبت چک: *4*
• استعلام چک برای تایید: *5*
• تایید چک: *6*
• انتقال چک: *7*
• تایید انتقال چک: *8*

احراز هویت در سامانه پیامکی بانک مرکزی

مرحله سوم | مرحله بعد گرفتن احراز هویت است. فراموش نکنید برای گرفتن احراز هویت، فرد صادرکننده یا ذی‌نفع برگه چک باید مالک سیمکارت تلفن همراه هم باشد. یعنی فرد به عنوان ذی‌نفع یا صادر کننده چک، قادر نیست فرآیندهای چک صیادی را از سیم کارتی به جز سیم کارت خودش انجام دهد.

نکته: تنها برای گرفتن «استعلام اقلام چک» نیاز به احراز هویت ندارید و برای باقی استعلام‌ها حتما باید احراز هویت شوید.

انواع استعلام چک در سامانه پیامکی

مرحله چهارم | از طریق سامانه پیامکی امکان گرفتن ۴ استعلام برای چک‌های صیادی فراهم شده است. استعلام توسط صادرکننده چک، استعلام توسط ذینفع، استعلام اعتباری صادرکننده چک و استعلام اقلام چک.

استعلام توسط صادرکننده چک

صادرکننده یا مالک دسته چک، می‌تواند وضعیت برگه‌های دسته چک‌ خود را از روش زیر استعلام بگیرد:

*1*2*1*کد ملی صادرکننده *شناسه صیادی

استعلام چک صیادی توسط ذینفع با پیامک

اگر به شما اطلاع دادند چکی به نام‌تان صادر شده، می‌توانید با کد دستوری زیر برای بررسی آن به شیوه زیر استعلام بگیرید:

*1*2*2*کد ملی ذینفع *شناسه صیادی

استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک (سامانه چک‌های در راه)

سامانه چک در راه، به ذی نفع چک کمک می‌کند تا با دریافت اطلاعات شفاف از سوابق صادرکننده چک برای دریافت یا دریافت نکردن چک تصمیم‌گیری کند. در برخی مواقع دیده می‌شود که دارنده چک به میزان موجودی حساب برای فرد گیرنده چک صادر می‌کند. مثلا شخصی را در نظر بگیرید که 200 میلیون تومان چک صادر می‌کند. هر چند در آن زمان پیامکی برای فرد گیرنده ارسال می‌شود که در حساب صادرکننده موجودی کافی هست، اما بعضا دارنده چک چند چک دیگر نیز با اتکا به همین موجودی صادر می‌کند و همین مسئله سبب می‌شود تا افراد دیگری که چک دریافت می‌کنند، تصور کنند که در حساب مبلغ کافی موجود است. این مسئله زمینه ساز صدور چک‌های برگشتی می‌شود. به منظور برطرف شدن این ایراد، سامانه چک در راه ایجاد شده است.

ذی‌نفعان چک می‌توانند با ارسال پیامک به سرشماره مخصوص از مجموع مبلغ چک‌های برگشتی صادرکننده چک، اعم از چک‌های برگشتی رفع سوءاثر شده و نشده و مجموع مبلغ چک‌های در راه تسویه نشده، مطلع شوند. برای دریافت این سرویس ذی‌نفع چک باید کد دستوری زیر را به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ ارسال کند:

*۱*۴*شناسه/کدملی ذینفع*شناسه صیادی

استعلام براساس اقلام چک بدون احراز هویت

همان‌طور که در بند احراز هویت گفته شد، تنها کد دستوری که می‌توان از سیم‌کارتی به جز سیم کارت صادرکننده یا ذی‌نفع پیامک کرد، همین استعلام اقلام چک است. به روش زیر می‌توان کد دستوری را پیامک کرد:

*1*3 *کد ملی یکی از ذینفعان *شناسه صیادی*مبلغ*تاریخ ۸ رقمی سررسید چک

ثبت چک در سامانه پیامکی چک صیادی

مرحله پنجم | برای ثبت چک در سامانه پیامکی می‌توان بعد از گرفتن کد دستوری ستاره 3 به روش زیر چک را ثبت کرد:

*3 *کد ملی صادرکننده *شناسه صیادی* تاریخ سررسید (۸ رقم، ازچپ به راست: چهاررقم سال، دو رقم ماه، دو رقم روز) *مبلغ به ریال (کمتر از 150000000) *کد ملی گیرنده چک#

ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که اگر تعداد ذینفعان بیش از یک نفر باشد – به طور مثال دو نفر صاحب یک حساب مشترک باشند- فرم ثبت چک به چه صورت خواهد بود. اگر شما هم در چنین موقعیتی بودید، ترتیب زیر عمل کنید:

*3 *کد ملی صادرکننده *شناسه صیادی* تاریخ سررسید (۸ رقم، ازچپ به راست: چهاررقم سال، دو رقم ماه، دو رقم روز) *مبلغ به ریال (کمتر از 150000000) *کد ملی ذی‌نفع اول*کد ملی ذی‌نفع دوم#

بعد از انجام تمام این مراحل هنوز ثبت چک شما به طور کامل انجام نشده است. یادتان باشد بعد از مطالعه پیامکی که گرفته‌اید، باید کد دستوری *4*1# را بزنید تا فرآیند ثبت چک از سوی صادرکننده به پایان برسد. پس از ارسال کد دستوری *4*1# پیامک زیر برای شما ارسال می‌شود که نشان‌دهنده ثبت چک است.

تایید چک در سامانه پیامکی بانک مرکزی

مرحله ششم | بعد از ثبت چک، مرحله تایید آن خیلی اهمیت دارد. در واقع برای چک‌های صیادی، شما فقط زمانی دارنده چک هستید که با یکی از روش‌های چهارگانه اینترنت‌بانک، اپلیکیشن‌ها، خودپردازها یا سامانه پیامکی، دریافت چک را تایید کنید. مرحله تایید چک به روش کد دستوری به ترتیب پایین است:

*5*کد ملی صادرکننده *شناسه صیادی#

پس از مطالعه دقیق محتوای ثبت شده چک، اگر از مبلغ و تاریخ درج شده اطمینان پیدا کردید، می‌توانید با کد دستوری *6*1#  مثل نمونه زیر، دریافت چک را تایید کنید.

روش انتقال چک در سامانه پیامکی استعلام چک صیادی

مرحله هفتم | پس از تایید دریافت چک، ذینفع چک می‌تواند چک را به فرد دیگری انتقال دهد. شیوه تنظیم پیامک برای انتقال چک به شیوه زیر است:

*7 *کد ملی انتقال‌دهنده *شناسه صیادی *شناسه/کد ملی گیرنده چک#

پیامک ارسال شده را به دقت مطالعه کنید؛ اگر مورد تاییدتان بود با کد دستوری*8*1# انتقال چک را مثل نمونه زیر تایید و نهایی کنید.

استعلام وضعیت اعتباری چک صیادی

ذینفعان چک برای اطمینان از وضعیت چک و صادرکننده آن می‌توانند کد دستوری (*1*1* شناسه صیادی) را به سرشماره 4040701701 ارسال کرده و از وضعیت کلی چک‌های برگشتی صادرکننده چک مطلع شوند.

تفسير رنگ های ارائه شده در خروجی استعلام به شرح زیر است:

وضعیت سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
وضعیت زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 100 میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت نارنجی: صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 400 میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت قهوه ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ یک میلیارد ریال تعهد برگشتی است.

وضعیت قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ یک میلیارد ریال تعهد برگشتی است.