بی‌محلی دلار به تنش‌ها/ جدول تغییرات قیمت دلار در یک سال گذشته را ببینید

به گزارش بانک اول سرعت تحولات به قدری افزایش یافته که در گذشته سابقه نداشته است. در طول یک سال گذشته یعنی از ۱۵ مهر(۷ اکتبر) پارسال که عملیات طوفان الاقصی آغاز شد تا همین امروز که فقط یک هفته به سالگرد عملیات طوفان الاقصی باقی مانده است ایران تحولات بزرگی را پشت سر گذاشته که در تاریخ ایران بی سابقه بوده است.

در چنین شرایطی اما یک چیز به صورت ویژه خودنمایی می کند و آن نوسان اندک قیمت ارز با وجود تحولات بزرگی است.

این نوسان های اندک در شرایطی اتفاق افتاده که در گذشته تحولات سیاسی منجر به نوسان های زیاد و دامنه داری در قیمت ارز می شد و این موضوع آثار عمیقی در اقتصاد بر جای می گذاشت.

تحولاتی که بازار ارز پشت سر گذاشت

با وجود تحولات سیاسی بزرگ در یک سال گذشته آن طور که آمار ها نشان می دهد قیمت دلار فقط ۲۰ درصد نوسان کرده و به نظر می رسد این میزان رشد نیز به صورت طبیعی ناشی از عوامل اقتصادی از جمله تورم بوده است. در همین دوره نرخ تورم نقطه به نقطه در حدود ۳۱.۲ درصد بوده است و نوسان دلار کمتر از این میزان بوده است.

طبق اطلاعات موجود قیمت هر دلار آمریکا پس از عملیات طوفان الاقصی در۱۵ مهر سال قبل حدود ۵۰ هزار و ۷۰۰ تومان بود که پس از این عملیات با نوسان زیادی مواجه نشد. حمله ترویستی به کرمان، حمله آمریکا و انلگیس به یمن و پاسخ ایران به گروهک تروریستی جیش الظلم پاکستان نیز نتوانست منجر به رشدهای پر شتاب قیمت دلار شود و قیمت هر دلار آمریکا پس از همه این تحولات در محدوده ۵۲ هزار تومان قرار گرفت.

از ابتدای سال جاری نیز تحولات زیادی با سرعت اتفاق افتاده است.

در ابتدای سال یعنی ۱۳ فروردین رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد که این موضوع منجر به واکنش ایران در عملیات وعده صادق در ۲۵ فروردین ماه شد. در این دوره قیمت هر دلار آمریکا بین ۶۲ تا ۶۴ هزار تومان نوسان کرد و پس از آن با نزول مواجه شد و سپس ماه ها در محدوده ۵۸ تا ۵۹ هزار تومان در نوسان بود.

حوادث پس از آن یعنی شهادت آیت الله رئیسی در۳۰ اردیبهشت امسال نیز در همان روز های اولیه یک شوک مقطعی کوتاه مدت به قیمت دلار وارد کرد اما پس از آن قیمت دلار به محدوده قبلی بازگشت.

در چنین شرایطی در روزهای اخیر به دنبال تشدید درگیری ها در خاورمیانه پس از ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در دهم مرداد ماه و پس از آن شهادت سید حسن نصر الله دبیر کل حزب الله لبنان در پی حملات تروریستی رژیم صهونیستی در ششم مهر ماه که منجر به واکنش شدید نظامی ایران به اسرائیل در روز سه شنبه دهم مهر ماه شد، قیمت دلار اگرچه در برخی ساعت ها با شوک های هیجانی کوتاه مدت مواجه شد اما این روند چندان پایدار نبود.

چرا نوسان قیمت ارز محدود شد؟

به زعم کارشناسان بخش مهمی از دلایل ایجاد ثبات در قیمت ارز ناشی از سیاست های کنترلی بانک مرکزی است. با این حال محاسبه برخی عوامل اقتصادی نشان می دهد که احتمالا علت ایجاد چنین ثباتی در بازار ارز ناشی از اجرای سیاست های پولی و افزایش نرخ بهره است.

در واقع سیاست بانک مرکزی در افزایش نرخ بهره منجر به آن شده است که نرخ بهره حقیقی در اقتصاد به محدوده صفر برسد. نرخ بهره حقیقی حاصل کم کردن تورم از نرخ بهره است و هرچه شکاف بین نرخ بهره حقیقی و نرخ بهره بازار کمتر شود تمایل مردم برای سرمایه گذاری در بازار دارایی ها کمتر می شود و در عوض تمایل برای سرمایه گذاریی های کم ریسک بیشتر می شود.

به نظر می رسد با صفر شدن نرخ بهره حقیقی، میزان رشد قیمت دلار کاهش چشمگیری پیدا کرده و بسیاری از سرمایه گذاران ترجیح می دهند منابع مالی خود را در سپرده های مدت دار کم ریسک و حتی صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت که بدون ریسک هستند سرمایه گذاری کنند و همین موضوع مانع از سفته بازی در بازار ارز و رشد قیمت دلار شده است.

تایم لاین قیمت دلار در یک سال گذشته از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر- ارقام به تومان