2 تصمیم مهم برای مشاغل سخت و زیان‌آور

به گزارش بانک اول  مطابق تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی، کارهای سخت و زیان‌آور به شغل‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده و فرد با انجام آن کار، فشار جسمی و روانی بیش از ظرفیت طبیعی را متحمل و در اثر آن به بیماری و عوارض آن مبتلا شود.

طی ماه‌های گذشته در جلسه‌ای میان مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی و تنی چند از مقامات کارگری وکارفرمایی، روند اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور کلید خورد و اعلام شد که با همکاری نمایندگان کارگری، کارفرمایی، وزارت کار، وزارت بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی، اصلاحیه مذکور تدوین شده و وارد فاز اجرایی خواهد شد.

اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران از طریق وزارت کار، پیگیری‌های لازم را به عمل می‌آورد تا امکان بارگذاری گزارش‌های بازرسی و آلاینده‌سنجی در سامانه مربوطه فراهم شود.در همین راستا بسیاری از کارشناسان هدف از اصلاح مشاغل سخت و زیان‌آور را بازتعریف مشاغل سخت و زیان‌آور و ارائه تعریف دقیق‌تر و شفاف‌تر از این مشاغل عنوان می‌کنند.

حمید حاج اسماعیلی - کارشناس روابط کار درباره اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور گفت: معتقدم هدف از اصلاح عناوین شغلی این است که بخشی از شغل‌ها در گروه الف و ب جابه‌جا شوند.طرح مساله گروه الف و ب در ۱.۵سال گذشته ایجاد شد. در گذشته اینطور بود که مشاغل سخت در کمیته‌های بررسی مشاغل سخت و زیان‌آور بررسی می‌شدند و شرایط کامل سنوات ارفاقی را دریافت می‌کردند ولی در بعضی از مشاغل که آیین‌نامه‌های خاصی به لحاظ سخت‌و زیان‌آور داشتند، تقسیم‌بندی‌هایی به لحاظ کارشناسی صورت گرفته بود و گروه‌ها از نظر میزان آسیب به گروه الف و ب تقسیم شده‌ بودند اما طی ۱.۵ سال گذشته این موضوع خارج از برنامه محدودیت‌هایی را برای بیمه‌شدگان ایجاد کرده و باعث تضییع حقوق کارگران شده است.

به گفته وی بیش از ۵۰ درصد مشاغلی که تا یکسال گذشته جزو مشاغل سخت و زیان‌آور شناخته می‌شدند با اصلاح و استانداردسازی محیط کار از زمره مشاغل سخت خارج می‌شوند چون ماهیتا سخت و زیان‌آور نیستند.

طرح «ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور و اصلاح عناوین شغلی» در راستای آسیب‌شناسی و تبیین چالش‌های مرتبط با مشاغل سخت و زیان‌آور مانند عدم سالم‌سازی محیط کار توسط کارفرما به‌دلیل نبود ضمانت اجرایی در این زمینه، نبود وحدت رویه در عملکرد کمیته‌های استانی مشاغل سخت و زیان‌آور،ارائه راهکار با رویکرد صیانت از نیروی کار و منابع سازمان تامین اجتماعی و سالم‌سازی محیط کار تعریف شده است.

در همین راستا، در نشست مشترک میان مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران، مدیرکل سازمان تامین اجتماعی شرق تهران و نمایندگان تشکل‌های کارگری و کارفرمایی ۲ تصمیم مهم به منظور بهبود تصمیم‌گیری‌ها و افزایش شفافیت در فرایندهای مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور گرفته شد.

سازمان تامین اجتماعی تمهیدات لازم را برای در اختیار گذاشتن «عناوین شغلی» مشاغل سخت و زیان‌آور به متقاضیان، پیش از ثبت درخواست آنها فراهم می‌کند.در این جلسه که با هدف رفع چالش‌های موجود در این زمینه برگزار شده بود، مقرر شد سازمان نامین اجتماعی تمهیدات لازم را برای در اختیار گذاشتن«عناوین شغلی» مشاغل سخت و زیان‌آور به متقاضیان، پیش از ثبت درخواست آنها فراهم کند.این اقدام موجب شفافیت بیشتر شده و به آگاهی کارگران بیش از آغاز فرایند کمک خواهد کرد.

همچنین در این جلسه مقرر شد اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران از طریق وزارت کار، پیگیری‌های لازم را به عمل آورد تا امکان بارگذاری گزارش‌های بازرسی و آلاینده‌سنجی در سامانه مربوطه فراهم شود.

این امر موجب می‌شود تا اعضای کمیته به این گزارش‌ها دسترسی پیدا کنند و تصمیم‌گیری‌ها با پشتوانه اطلاعات کامل‌تری انجام پذیرد.سال گذشته موضوع شناسایی دقیق مشاغل سخت و زیان‌آور و ارزیابی شرایط کاری در این مشاغل در دستور کار اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران قرار گرفت و مقرر شد با همکاری کارشناسان بهداشت حرفه‌ای و بازرسی کار، پایش‌های مستمر کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی انجام گیرد.

همچنین دوره‌های آموزشی تخصصی در زمینه شناسایی خطرات شغلی،استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و رعایت استانداردهای ایمنی برای کارگران و کارفرمایان به عنوان یکی از برنامه‌های اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران برگزار شد.

کارشناسان هدف از اصلاح مشاغل سخت و زیان‌آور را بازتعریف مشاغل سخت و زیان‌آور و ارائه تعریف دقیق‌تر و شفاف‌تر از این مشاغل عنوان می‌کنند.

ماده یک آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور این مشاغل را که به آنها سختی کار تعلق گرفته به ۲ دسته تقسیم کرده است:

الف ـ مشاغلی که صفت سخت‌ و زیان‌آور با ماهیت شغلی وابستگی دارد اما می‌توان با به ‌کارگیری تمهیدات بهداشتی،ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف کرد.

ب ـ مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی،ایمنی و تدابیر فنی کارفرما،صفت سخت و زیان‌آوری کاهش یافته اما کماکان سخت و زیان‌آوری آنها حفظ می شود. درواقع برخلاف مشاغل گروه "الف" که با بکارگیری تمهیدات ایمنی و تلاش کارفرمایان سختی کار کاهش می‌یابد،مشاغل گروه "ب" ماهیتا سخت و زیان آور هستند و این صفت در ذات آنها وجود دارد.

در حال حاضر برخی مشاغل از سوی وزارت کار تحت عنوان شغل‌های با سختی کار بالا و مخل سلامت جسم و روان تعیین شده که به دلیل سخت بودن شرایط چنین کارهایی، سوابق بیمه‌ای کارکنان و کارگران مشاغل با سختی کار بالا ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود.

پیشتر احمد میدری - وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سفر استانی به زنجان از تعریف دقیق مشاغل سخت و زیان‌آور با همکاری کارشناسان و متخصصان خبر داده و گفته بود لازم است ساز و کاری به این منظور ایجاد شود تا امکان بازنشستگی زودهنگام برای کارگران این مشاغل فراهم شود، بدون آنکه به کارفرمایان آسیبی برسد.

طبق آیین‌نامه مشاغل سخت،کلیه کارفرمایان مکلفند پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه، معادل ۴ درصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان‌آور را که توسط سازمان تأمین اجتماعی محاسبه و مطالبه می‌شود به سازمان پرداخت کنند و چنانچه بیمه شده شرایط بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان‌آور را احراز کند، سازمان تأمین اجتماعی نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام می‌کند. سوابق کار در مشاغل سخت و زیان‌آور ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود و افرادی که در مشاغل سخت و زیان‌آور و طاقت‌ فرسا ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب را داشته و حق بیمه این ایام را به سازمان تامین اجتماعی واریز کرده‌ باشند، می‌توانند تقاضای بازنشستگی خود را ارائه کنند.