به گزارش بانکاول سومین رویداد جایزه ملی جوانی جمعیت امروز، شنبه 24 آبانماه 1404، با حضور دکتر مسعود پزشکیان رئیسجمهوری، دکتر مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت، مردم، کنشگران جمعیت، خانوادهها، سمنها و جمعی دیگر از کشوری در سالن اجلاس سران برگزار شد و از برگزیدگان این دوره با حضور رئیسجمهوری تقدیر شد.
در ابتدای این مراسم، مرضیه وحید دستجردی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر ضرورت توجه عالمانه به موضوع جمعیت گفت: مقام معظم رهبری معتقدند حرکت ما در مسیر جمعیت باید حرکتی صحیح، منطقی، خردمندانه و عالمانه باشد چراکه 20 تا 30 میلیون جمعیت که نیمی از آن کهنسال باشد، برای دشمنان بهترین رخداد است.
افزود: رئیسجمهور محترم نیز بارها بر اهمیت مسئله جمعیت تأکید داشتهاند و معتقدند اگر همه دستگاههای مسئول با ستاد ملی جمعیت همراهی کنند، رفع چالش جمعیتی کشور دشوار نخواهد بود. لازمه اجرای قانون جوانی جمعیت، باور، عزم و اراده مدیران است.
96.7درصد مردم، مادری را فضیلت میدانند
دبیر ستاد ملی جمعیت در ادامه با اشاره به اهمیت نهاد خانواده و اینکه در نتایج پیمایش ملی ارزشها و نگرشهای ایرانیان، 96.7 درصد شرکتکنندگان با گزاره «مادری یک فضیلت است» موافق بودهاند، گفت: ازدواج، اتحادی قانونی، شرعی و پذیرفتهشده اجتماعی میان زن و مرد است که نقش کلیدی در تشکیل خانواده و ثبات اجتماعی ایفا میکند و زمینهساز رفاه، افزایش جمعیت و تقویت پیوندهای انسانی است و ارتقای سلامت، شادی، رونق اقتصادی، نظم اخلاقی از جمله آثار مثبت خانوادهمحوری است.
اهمیت توجه به سیاستهای کلان در حوزه جمعیت
دستجردی در ادامه با توجه به سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری ابراز کرد: افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، رفع موانع ازدواج، تحکیم خانواده، ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، ارتقای امید به زندگی، تکریم سالمندان و توانمندسازی جمعیت در سن کار از جمله سیاستهای کلان در حوزه جمعیت است.
وی همچنین حفظ و جذب جمعیت در روستاها و مناطق مرزی، مدیریت مهاجرت، رصد مستمر سیاستهای جمعیت، کاهش سن ازدواج، حمایت از زوجهای جوان و تربیت نسل سالم و کارآمد را از دیگر محورهای تأکید مقام معظم رهبری در سیاستهای کلی جمعیت برشمرد.
ضرورت توجه دستگاهها به پیشرانهای ازدواج و فرزندآوری
دبیر ستاد ملی جمعیت بیان کرد: امید به آینده، اشتغال پایدار و تأمین مسکن از مهمترین مؤلفههای مؤثر در پویایی جمعیت و از پیشرانهای اساسی ازدواج و فرزندآوری هستند. بهاعتقاد من، موضوعاتی مانند وضعیت مجردین، تشویق ازدواج، توجه به متأهلین بدون فرزند، کاهش فاصله بین ازدواج و تولد نخست، کاستن فاصله میان فرزندان، مدیریت مهاجرت، مقابله با روند سالمندی، جبران کمبود نیروی کار مولد و بازتوزیع جمعیت متناسب با آمایش سرزمینی و تقویت روستاها از جمله موارد اساسی و مغفولمانده در سیاستگذاریهای جمعیتی است که نشان از ضرورت حرکت و برداشتن گامهای اساسی، عملیاتی و جدیتر توسط دستگاهها در راستای حل، تسریع و تسهیل مسائل دارد.
مهاجرت پسران روستایی؛ عامل اصلی تجرد دختران روستایی
دستجردی دادههای سرشماری سال 1395 را مدنظر قرار داد و گفت: بر اساس آمار، نسبت تجرد میان دختران روستایی بیشتر از دختران شهری است، در حالی که در مورد پسران، این نسبت در مناطق شهری بالاتر از مناطق روستایی است. یکی از دلایل مهم افزایش تجرد میان دختران روستایی، مهاجرت پسران روستایی به شهرهاست؛ موضوعی که باید بهصورت دقیق مورد تحلیل قرار گیرد و در سیاستهای دولتی و حاکمیتی لحاظ شود.
بررسی روند ازدواج، سالمندی و باروری در دو دهه اخیر
دبیر ستاد ملی جمعیت با ارائه آماری از روند تغییرات ازدواج از ابتدای دهه 80 تاکنون، درباره افزایش سهم سالمندان از جمعیت کشور و کاهش میزان باروری کل در سالهای اخیر خاطرنشان کرد: این روندها نیازمند توجه جدی و برنامهریزی هدفمند هستند و بهزعم کارشناسان میانگین تعداد فرزندان ایدهآل از نگاه خانوادههای ایرانی، دیدگاه جوانان درباره فرزندآوری و عوامل مؤثر بر تمایل آنان به داشتن فرزند، از جمله شاخصهایی است که باید مبنای طراحی سیاستهای حمایتی قرار گیرد.
دیدگاه جوانان درباره فرزندآوری و عوامل مؤثر بر آن
دستجردی اضافه کرد: بر اساس یافتههای نظرسنجیها، شرایط اقتصادی مناسب، حمایتها و تسهیلات رفاهی دولت و نبود نگرانی از آینده فرزندان از جمله مهمترین مؤلفههای مؤثر بر تمایل جوانان به فرزندآوری است، همچنین علاقه به بچهدار شدن، حمایت خانوادگی در نگهداری از فرزند، عدم تداخل وظایف فرزندپروری با برنامه کاری، و باورهای دینی و مذهبی از دیگر عواملی است که جوانان ایرانی از آن بهعنوان دلایل تمایل به فرزندآوری یاد کردهاند
24.6میلیون جوان زیر 20 سال ازدواجنکرده در کشور
دبیر ستاد ملی جمعیت بر مبنای نتایج پیمایش ملی ارزشها و نگرشهای جوانان در سال 1403 گفت: بر اساس آمار، 11.7 میلیون دختر و 12.9 میلیون پسر زیر 20 سال در کشور هنوز ازدواج نکردهاند، این ساختار سنی جوان، فرصتی ارزشمند برای آینده جمعیت کشور محسوب میشود که امیدواریم با همکاری وزارت آموزش و پرورش و سایر نهادهای ذیربط، راهکارهای مؤثری برای آموزش و تحقق سیاستهای جمعیتی در نظر گرفته شود تا بتوانیم از این ظرفیت عظیم جوانان در مسیر رشد و پویایی کشور بهره ببریم.
اجرای طرح «کارت امید مادر» از ابتدای سال 1405؛ گامی ارتقای سلامت مادر و کودک
وی با تشریح سیاستهای اجرایی ستاد در راستای تحقق سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری از اهتمام رئیس جمهور در ابلاغ مصوبه کارت امید مادر و از آغاز اجرای این طرح ملی از ابتدای سال 1405 خبر داد.
جزئیات طرح «کارت امید مادر»
دستجردی سپس به تشریح طرح «کارت امید مادر» پرداخت و گفت: در راستای اجرای سیاستهای کلی جمعیت و بهمنظور حمایت مادی و فرهنگی از خانوادهها و ارتقای سلامت مادر و کودک، تمامی مادران باردار کشور که از ابتدای سال 1405 فرزندان خود را به دنیا میآورند، مشمول دریافت کارت امید مادر خواهند شد.
وی توضیح داد: این کارت بهمدت 24 ماه، ماهیانه 20 میلیون ریال شارژ میشود و صرفاً برای تأمین هزینههای ضروری از جمله خوراک، پوشاک و ملزومات کودک قابل استفاده است.
رشد مغزی و تقویت مهارتهای بنیادین کودک در دو سال نخست زندگی
دبیر ستاد ملی جمعیت درباره مزایای علمی اجرای طرح کارت امید مادر گفت: این طرح علاوه بر حمایت مالی، آثار مستقیم در ارتقای کیفیت زندگی، رشد مغزی و تقویت مهارتهای بنیادین شناختی، حرکتی، زبانی و اجتماعی کودکان دارد. 80 درصد رشد مغز و شکلگیری ظرفیتهای عصبی کودک تا دوسالگی اتفاق میافتد و حمایت تغذیهای و مراقبتی مناسب در این دوران، نقشی تعیینکننده در آینده جسمی، روانی و اجتماعی او دارد.
او همچنین با تأکید بر لزوم تقویت جایگاه مادری و ایجاد انگیزه مضاعف برای مادران خاطرنشان کرد: طرح کارت امید مادر نهتنها موجب افزایش انگیزه خانوادهها برای فرزندآوری میشود، بلکه در بهبود بهرهوری اقتصادی و اجتماع و امنیت عاطفی خانوادهها نیز اثرگذار است.
راهبردهای سیاستی برای تحقق اهداف جمعیتی
دستجردی از ضرورت اجرای مجموعهای از اقدامات هماهنگ و چندبعدی برای بهبود وضعیت جمعیت کشور گفت و متذکر شد: فرهنگسازی برای تلفیق و سازگاری کار و خانواده، ارائه خدمات کیفی مراقبتی و حمایتی از کودکان با هزینههای اندک برای والدین، و ایجاد مشوقهای مالی و پرداختهای اعتباری فرزندآوری از جمله راهبردهای سیاستی در حوزه جمعیت هستند که میتوانند در پیشبرد اهداف جمعیتی کشور نقش مؤثری داشته باشند.
مشارکت نهادهای مردمی در اجرای سیاستهای جمعیتی
دبیر ستاد ملی جمعیت در ادامه گفت: تمامی طرحها و برنامههای حوزه جمعیت و خانواده باید با رویکرد محلهمحور و با بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای نهادهای مردمی و محلی از جمله مساجد، شوراهای اسلامی و کنشگران مردمی جمعیت طراحی و اجرا شود.
وی افزود: کنار این رویکرد، تبیین اهداف و گفتمانسازی اجتماعی با استفاده از توان علمی و فرهنگی متخصصان علوم انسانی و ظرفیت معنوی و اجتماعی روحانیون در سطوح ملی و محلی برنامهریزی و عملیاتی خواهد شد.
ضرورت حرکت در مسیر تحقق منویات رهبری
دستجردی در پایان با اشاره دوباره به تأکید مقام معظم رهبری بر اهمیت موضوع جمعیت گفت: مقام معظم رهبری همواره فرمودهاند؛ «هرکس کوچکترین قدمی در راه جمعیت و فرزندآوری بردارد، شامل دعای نماز شب من میشود.»، ما نیز امیدواریم بتوانیم گام کوچکی در مسیر افزایش جمعیت و رشد و تعالی کشور اسلامیمان برداریم.
قابل ذکر است؛ سخنرانی مقامات عالیرتبه کشور، تقدیر از برگزیدگان این رویداد در هفت بخش خانواده، رسانه، مدیران، دستگاههاى اجرایى، سازمانهاى مردمنهاد، نخبگان و شرکتها و مؤسسات خصوصی از مهمترین بخشهای سومین دوره این رویداد بهشمار میرفت که با اجرای برنامههای مختلف از جمله اجرای موسیقی زنده توسط دکتر محمد اصفهانی، پخش کلیپها و تیزرهای متنوع همراه بود.
در پایان این مراسم و با حضور رئیس جمهور و دکتر مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت از طرح «تمبر کارت امید مادر» بهصورت نمادین رونمایی شد و از برگزیدگان سومین دوره رویداد جایزه ملی جوانی جمعیت تقدیر بهعمل آمد./تسنیم
