ریال دیجیتال چیست و آیا قابل اعتماد است؟

به گزارش بانک اول ریال دیجیتال یک نوع پول نقد الکترونیکی است که به عنوان نسخه الکترونیکی اسکناس‌های رایج در ایران مطرح شده است و از نظر ارزش هم به ریال کاغذی سنتی موجود متصل می‌شود.

 این نوع پول این امکان را خواهد داد که اصل و ذات پول به صورت الکترونیکی منتقل شود و دیگر نیازی به تسویه بین بانکی نباشد. بنابراین، تراکنش‌های مبتنی بر ریال دیجیتال بلافاصله انجام می‌شوند و دریافت و پرداخت وجوه در کسری از ثانیه ممکن خواهد شد.

 

ریال دیجیتال چیست ؟

ریال دیجیتال در کیف دیجیتال همانند پول کاغذی در کیف پول شما است. ریال دیجیتال ارزش پذیر نیست و نوسان قیمت ندارد. ریال دیجیتال ریسک ندارد و عملیات آن با کیف پول انجام می‌شود.

مزایا و ویژگی‌های ریال دیجیتال

بعد از آشنایی با تعریف این نوع پول، حالا نوبت به شناخت مزایا و ویژگی‌های آن می‌رسد. برخی از مزایای آن عبارتند از:

حذف واسطه بانکی

زمانی که اسکناس میان افراد مبادله می‌شود، شخص ثالثی وجود ندارد. اما زمانی که مثلا از کارت بانکی برای انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر استفاده می‌کنید، بانک به عنوان شخص سوم و واسطه حضور دارد و امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند. در صورت استفاده از ریال دیجیتال، دیگر واسطه‌ای در کار نیست و مانند مبادله اسکناس بین افراد، بدون حضور شخص سوم انجام می‌شود.

کاهش هزینه‌های تولیدی بانک مرکزی

با ورود پول نقد الکترونیکی، نیاز به انتشار اسکناس و مسکوک توسط بانک مرکزی نیز کاهش پیدا می‌کند و این امر منجر به کاهش هزینه‌های تولیدی بانک مرکزی می‌شود.

افزایش سرعت مبادلات پولی

 نسبت به کارت‌های اعتباری سرعت گردش بیشتری دارد و این یعنی استفاده از ریال دیجیتال به افزایش سرعت مبادلات پولی کمک بسیاری خواهد کرد.

امنیت بالاتر

طراحی آن به گونه‌ای است که ردیابی وجوه به طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات و هک گوشی تلفن هوشمند توسط سارقین و هکر‌ها امکان ردیابی وجود دارد و در نتیجه بالاترین سطح امنیت را می‌توان برای ریال دیجیتال در مقایسه با اسکناس و کارت‌های اعتباری متصور بود.

فراهم آوردن یک انتخاب جدید برای شهروندان

شهروندان آزاد هستند تا پول و درآمد خود را به شکل‌های مختلف نگهداری کنند و اغلب افراد ترجیح می‌دهند که از ترکیبی از اشکال مختلف دارایی (اسکناس، طلا، حساب بانکی و غیره) استفاده کنند. ریال دیجیتال به عنوان یک شکل از دارایی، یک انتخاب جدید برای شهروندان فراهم می‌کند و مردم می‌توانند بخشی از پول خود را به این صورت نگهداری کنند.

مبارزه با پول‌شویی

ریال دیجیتال تحت نظارت بانک مرکزی و دولت خواهد بود. بنابراین، بانک مرکزی می‌تواند با توجه به دسترسی به تراکنش‌های انجام شده و جزئیات آن‌ها از جابه‌جایی پول در سطح کلان مطلع شود و علاوه‌بر این، مانع از ایجاد اختلال در نظم اقتصادی و  بروز مشکلات مالی گوناگون شود.

هدف از طراحی ریال دیجیتال چیست؟

طبق اعلام معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، هدف از طراحی این نوع پول در بانک مرکزی تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی است که اصطلاحا به آن open money می‌گویند. از طریق این فرآیند، پول دارای موجودیت هوشمند خواهد شد. به عنوان مثال اگر شخصی تسهیلاتی را از بانک به صورت ریال دیجیتال دریافت کند، این امکان برای بانک فراهم می‌شود که بتواند ببیند مبلغ موردنظر دقیقا در جایی سرمایه‌گذاری شده است که قبلا هدف‌گذاری شده بود یا خیر. این در حالی است که در مورد اسکناس و سایر روش‌های انتقال وجوه امکان ردیابی هوشمند برای بانک وجود نداشت.

بگذارید برای جا افتادن مفهوم، یک مثال دیگر را مرور کنیم.

فرض کنید در خیابان مشغول قدم زدن هستید و ناگهان یک اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی از جیب شما بر زمین می‌افتد و شما متوجه این موضوع نمی‌شوید و به راه خود ادامه می‌دهید. شخص دیگری که پشت سر شما در حال حرکت است، متوجه این موضوع شده و اسکناس شما را در جیب خودش می‌گذارد. به خانه می‌روید و می‌بینید که اسکناس خود را گم کرده‌اید. خب، حالا تکلیف چیست؟ می‌توانید بفهمید که چه کسی اسکناس شما را برداشته است؟ قطعا خیر، چون قابلیت پیگیری وجود ندارد. ریال دیجیتال آمده است تا این نواقص را برطرف کند. به بیان بهتر، فضای نوآورانه‌ای در عرصه پولی ایجاد خواهد کرد و در صورت پذیرش حداکثری آن، اندک اندک بساط سرقت، کلاهبرداری و فساد مالی برچیده خواهد شد.

 

سقف تراکنش ریال دیجیتال چقدر است؟

بانک مرکزی ایران اعلام کرده که ریال دیجیتال، به‌عنوان اسکناس الکترونیکی، برای تراکنش‌های خرد داخلی تا سقف ۱۵ میلیون تومان طراحی شده است.

نکته: به این موضوع حتما دقت کنید که این نوع پول فقط برای استفاده داخلی طراحی شده و خارجی ها نمی توانند از آن استفاده کننده  یا به شما ریال انتقال دهند.

ریال دیجیتال با کیف پول معنا پیدا می‌کند.

شما برای استفاده از ریال دیجیتال حتما بایستی کیف پول یک بانک عامل را انتخاب کنید. کیف پول شما از طریق کارت شتابی و حساب(همان یانک) شارژ می‌شود پس الزام استفاده  از ریال دیجیتال، کیف پول است.

آیتم‌های یک کیف پول دیجیتال

کیف پول ریال دیجیتال نیز  از دو کلید عمومی و خصوصی استفاده می کند. کلید عمومی همان آدرس کیف پول شما است و کلید خصوصی به صورت انحصاری در اختیار شما است.

• امکان واریز وجه به کیف پول از طریق شماره کارت شتابی و شماره حساب همان بانک
• امکان برداشت
• امکان انتقال وجه بین کیف پول (انتقال به آدرس کلیه کیف پول های ریال دیجیتال امکانپذیر است.)
• امکان خرید و انتقال ریال دیجیتال به آدرس کیف پول پذیرنده

موارد ذکر شده صرفا امکانات حداقل یک کیف پول دیجیتال است. بسیاری از توسعه دهندگان کیف پول دیجیتال در فکر افزودن امکانات جذاب دیگری همچون NFC (کهربا) بر بستر کیف پول ریال دیجیتال و می باشند.

سطوح کاربری – اشخاص تجاری(حقوقی)

سطح‌بندی ریال دیجیتال (در کیف پول) به منظور دارا بودن یکسری از محدودیت‌ها مانند داشتن چندین کیف پول، میزان شارژ کیف پول، سقف انتقال وجه و … است. حال این سطح بندی برای اشخاص حقوقی و افرادی که فعالیت تجاری دارند، چگونه است؟ سطح بندی متاثر از دو موضوع است:

شرایط کیف پول ریال برای اشخاص کمتر از 18 سال

اشخاص کمتر از 18 سال امکان فعالسازی «کیف ریال دیجیتال» با اطلاعات تلفن همراه والدین یا قیم قانونی امکان‌پذیر خواهد بود.

 نکات :

• پلتفرم مورد استفاده (یا سامانه) ریال دیجیتال “برنا”  نام دارد.
• با توجه به اینکه کیف پول ریال دیجیتال بر بستر بلاکچین است، احتمال بروز مغایرت در انتقالات بسیار کاهش پیدا می‌کند.
• باعنایت به توسعه ریال دیجیتال سامانه‌ای در راستای کنترل تعدد کیف پول ریال دیجیتال (مشابه سامانه کنترل تعدد حساب) از طرف بانک مرکزی معرفی می‌شود.
• شناسه یکتا همان شناسه عمومی برای دسترسی به کیف پول ریال دیجیتال است.