آیا بورس تهران همان بیت‌کوین ۲۰۱۰ است؟

بلومبرگ در گزارشی خوش‌بینانه، وضعیت فعلی بازار سرمایه ایران را با بیت‌کوین در ۱۵ سال قبل مقایسه کرد. پشت این تحلیل چه چیزی مخفی شده است 

 

 

به گزارش بانک اول بورس تهران پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، در شرایطی کم‌سابقه بازگشایی شد؛ صف‌های فروش گسترده، کاهش سنگین تقاضا و افت حدودا ۱۰ درصدی بازار اولین چیزی بود که اتفاق افتاد.

در روزهای نخست بازگشایی بورس، وضعیت ملتهب و پراسترس بود. شاخص کل بورس تهران به سرعت از حوالی سه میلیون واحد به زیر دو میلیون و ۷۳۰ هزار واحد سقوط کرد چون بسیاری از سهامداران، مخصوصاً سرمایه‌گذاران خرد، برای خروج شتاب‌زده از بازار کمر همت بسته بودند اما در حالی که تحلیل‌گران داخلی اغلب فضای بازار را «پرریسک»، «نامطمئن» و «معلق» توصیف می‌کردند، بلومبرگ- به‌عنوان یک رسانه معتبر اقتصادی- تحلیلی متفاوت ارائه کرد که نه تنها مبتنی بر ترس نیست، بلکه از فرصت‌های پنهان در دل وضعیت به ظاهر ترسناک فعلی خبر می‌دهد.

 

مقایسه بورس تهران و بیت‌کوین ۲۰۱۰ از نگاه بلومبرگ

 

بلومبرگ روز ششم تیرماه (۲۷ ژوئن ۲۰۲۵)، در گزارشی تحلیلی، به نقل از ماچی ووژتال، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری  Amtelon Capital، مطلبی نوشت که بر پیشانی آن تیتر عجیبی نقش بسته: «سرمایه‌گذاری در تهران امروز، مثل سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین در سال ۲۰۱۰ است». این جمله، در ابتدا اغراق‌آمیز یا حتی طنزآمیز به نظر می‌رسد اما در حقیقت از دیدگاه دقیق و استراتژیک یک نهاد مالی اروپایی نشأت گرفته است. آن‌هم نهادی که سال‌هاست بازار ایران را زیر نظر دارد.

ووژتال توضیح می‌دهد که بازار سرمایه ایران از بیرون شاید پیچیده، غیرشفاف و تحریم‌زده به نظر برسد اما در لایه‌های زیرین آن، شرکت‌هایی وجود دارند با سودآوری بالا، دارایی‌های واقعی و سهم‌هایی که قیمتشان به‌شدت پایین‌تر از ‌ارزش‌ واقعی تعیین شده‌ است.

چرا بورس تهران به بیت‌کوین ۲۰۱۰ تشبیه شده؟

هدف از مقایسه بورس ایران با بیت‌کوین در سال ۲۰۱۰ میلادی چیست؟ اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، متوجه می‌شویم پشت این تشبیه، منطق عمیقی پنهان شده است. بیایید تاریخچه بیت‌کوین در سال ۲۰۱۰ را مرور کنیم. وقتی بیت‌کوین یک پدیده ناشناخته بود و هر واحد آن فقط چند سنت قیمت داشت.

در آن زمان هیچ نهاد مالی معتبری آن را به رسمیت نمی‌شناخت و ابزار مبادله و کیف پول‌های دیجیتال هنوز ابتدایی بودند. با این حال در اوج بی‌اعتمادی، نوع جدیدی از دارایی‌ در حال شکل‌ گرفتن بود که بعدها میلیاردها دلار ارزش پیدا کرد.

بلومبرگ معتقد است بورس ایران امروز در چنین نقطه‌ای قرار دارد. آنها در مقاله خود قصد داشته‌اند بگویند برای کسی که بتواند دید بلندمدت و صبر استراتژیک داشته باشد، موقعیت فعلی [احتمالا] بهترین زمان‌ ورود به بورس ایران است.

بررسی افت اخیر و روند صعودی بلندمدت بورس تهران

شاخص بورس بر اساس داده‌های رسمی، در یک‌ ماه اخیر حدود ۱۰ درصد افت داشته است اما در بازه‌ سالانه، روند حرکت آن همچنان با رنگ سبز نمایش داده می‌شود.

شاخص کل بورس در مقایسه با تابستان ۱۴۰۳، بیش از ۴۵ درصد رشد کرده است. این یعنی در پشت هیاهوی نوسانات اخیر، هنوز می‌توان ردپای یک مسیر صعودی کلی را تشخیص داد که بر تحلیل بنیادی استوار است، نه ترس لحظه‌ای.

سرمایه‌گذارانی که امروز از موقعیت استفاده می‌کنند شاید برندگانی باشند که از دل خاکستر برمی‌خیزند

هلدینگ غدیر؛ نمونه‌ای از شرکت‌های ارزنده بورس تهران

یکی از شرکت‌هایی که توجه تحلیلگران بین‌المللی مانند ووژتال را جلب کرده، هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر است. این شرکت بیش از ۱۳۰ زیرمجموعه در صنایع پتروشیمی، فولاد، انرژی، معادن، بانک، بیمه و حمل‌ونقل دارد.

ارزش دارایی‌هایش را در گزارش پایان سال ۱۴۰۳، بیش از ۲۳۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است اما با وجود سوددهی قابل توجه، همچنان با P/E پایین و در محدوده‌ قیمتی کف تاریخی معامله می‌شود. شرکت‌هایی مانند غدیر از نگاه تحلیلگران بین‌المللی، می‌توانند در صورت باز شدن فضای سیاسی و اقتصادی، جهش چندبرابری را تجربه کنند.

راهنمای عملی بلومبرگ برای استفاده از فرصت‌های بورس تهران

به‌نوشته‌ی بلومبرگ بازار ایران در ظاهر پرریسک است اما درست در همین وضعیت نامشخص، ارزش‌هایی نهفته‌ وجود دارد که هنوز کشف نشده‌اند. پیرامون این تحلیل برای سرمایه‌گذاران ایرانی نکته‌هایی وجود دارد که می‌توان آنها را به عنوان پنج راهکار کاربردی در نظر گرفت.

1. بین هیجان و تحلیل تفکیک قائل شوید: بازار کوتاه‌مدت از شایعات می‌لرزد ولی بلندمدت از سود شرکت‌ها اثر می‌پذیرد.
2. از صف فروش نترسید: بهترین فرصت‌ها زمانی پدیدار می‌شوند که بازار روی کف روانی قرار دارد.
3. با دید بلندمدت وارد شوید: بلومبرگ روی افق س تا پنج ساله تمرکز دارد، نه سودهای یک‌روزه.
4. سبد متنوع بسازید: در چند صنعت سرمایه‌گذاری کنید تا ریسک را مدیریت کرده باشید.
5. تحلیل یاد بگیرید، نه تقلید: از منابع رسمی مانند کدال، ره‌آورد ۳۶۵ و گزارش‌های مالی استفاده کنید.

پیش‌بینی بورس تهران؛ سناریوهای خوش‌بینانه و بدبینانه

تحلیل بلومبرگ بر اساس یک مسیر خوش‌بینانه استوار شده و واقعیت این است که بازار در آینده می‌تواند مسیرهای متفاوتی طی کند.

سناریوی خوش‌بینانه

در صورت ثبات سیاسی، کاهش تحریم‌ها و بازگشت سرمایه‌ها، شاخص کل، رشد مداوم خواهد داشت. شرکت‌های بزرگ صادرات‌محور جهش می‌کنند سرمایه‌گذاران اولیه بازدهی‌های چندبرابری خواهند گرفت. اعتماد عمومی بازخواهد گشت و بازار سرمایه به مأمن اصلی سرمایه‌ها تبدیل می‌شود.

سناریوی بدبینانه

در صورت تشدید تحریم‌ها، تداوم نااطمینانی سیاسی و افت ریال، باید منتظر اتفاقات دیگری باشیم. مثلا بازار دچار ریزش شدید و طولانی‌مدت خواهد شد. شرکت‌های بورسی نقدینگی و سرمایه در گردش را از دست می‌دهند. سرمایه‌ها به سمت طلا، ارز، مسکن یا رمزارزها مهاجرت می‌کنند و بورس به فضای رکود و انجماد مطلق وارد می‌شود.

جمع‌بندی؛ بورس تهران و فرصتی برای سرمایه‌گذاران جسور

بازار سرمایه ایران امروز در نقطه‌ای ایستاده که شاید ۹۰ درصد فعالان از آن گریزان باشند اما دقیقاً همین وضعیت، همان‌جایی است که ۱۰ درصد سرمایه‌گذاران آینده‌نگر و تحلیل‌محور می‌توانند سودهای بزرگ‌تری کسب کنند. بلومبرگ معتقد است اگر ایران، حتی نسبی، از انزوای مالی خارج شود سرمایه‌گذارانی که امروز وارد شده‌اند، سودهایی شبیه دارندگان اولیه بیت‌کوین را تجربه خواهند کرد.

موافقان تحلیل بلومبرگ می‌گویند ذات سرمایه‌گذاری‌ جسورانه همین است؛ خرید ارزان یک دارایی ارزشمند در زمانی که دیگران جرأت ریسک کردن را ندارد! بورس تهران به کف قیمت رسیده و سرمایه‌گذاران که امروز از موقعیت استفاده می‌کنند شاید مانند خریداران بیت‌کوین در سال ۲۰۱۰ باشند؛ برندگانی که از دل خاکستر برمی‌خیزند.

پیش‌بینی بلومبرگ از آینده بورس تهران