جزئیات یک ویروس جدید؛ سویه تازه آنفولانزا چه قدر خطرناک است؟

به گزارش بانک اول ،آنفلوانزای فصلی یک عفونت حاد تنفسی است که از طریق ویروس‌های آنفلوانزا ایجاد می‌شود و در سراسر جهان و در تمام طول سال در گردش است. معمولا در طول سال 260 تا 700 هزار نفر در اثر آنفولانزا جان خود را از دست می‌دهند اما امسال سویه جدیدی از آنفولانزای فصلی در گردش است که خطرناک‌تر از سویه‌های قبلی است.

 سویه جدید آنفولانزا بسیاری را در کشورهای مختلف درگیر کرده و حالا به ایران هم رسیده است. نام این سویه‌ که شیوع آن در نقاط مختلف بالا رفته H3N2 است و به نظر می‌رسد قوی‌تر از سویه‌های قبلی است. برخی از مبتلایان به این بیماری می‌گفتند، شدت و سرعت گسترش آن در ابتدا به حدی بود که برخی تصور می‌کردند این یک سویه از کروناست. هر چند مشخص شده این بیماری همان آنفولانزای فصلی است اما شدت آن از همیشه بیشتر است.

وضعیت در یک نگاه
آنفلوانزای فصلی یک عفونت حاد تنفسی است که از طریق ویروس‌های آنفلوانزا  ایجاد می‌شود و در سراسر جهان و در تمام طول سال در گردش است. این بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید بروز کند و در برخی موارد به بستری شدن در بیمارستان یا حتی مرگ منجر شود.  در ماه‌های اخیر، فعالیت آنفلوانزای فصلی در سطح جهانی افزایش یافته و تعداد بیشتری از ویروس‌های آنفلوانزای فصلی نوع A(H3N2) شناسایی شده است. این افزایش هم‌زمان با آغاز فصل زمستان در نیمکره شمالی و افزایش عفونت‌های حاد تنفسی ناشی از آنفلوانزا و سایر ویروس‌های تنفسی است که معمولاً در این زمان از سال مشاهده می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده اگرچه میزان ابتلای  این ویروس در جهان  مشابه آمار مبتلایان  آنفولانزای فصلی سال‌های گذشته است.  در برخی مناطق  شیوع افزایش داشته و بالاتر از حد معمول برای این زمان از سال مشاهده شده است. ویروس‌های آنفلوانزای فصلی، از جمله A(H3N2)،  به‌طور مداوم در طول زمان دچار تغییر و تکامل می‌شوند. 

شیوع آنفولانزای A(H3N2) در ایران
این ویروس  در هفته‌های اخیر با شدت و سرعتی بیش از سال‌های قبل در چرخش است. مینو محرز، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه تهران، در مصاحبه با ایرنا گفت قدرت سرایت این ویروس در حدی بالاست که می‌توان آن را با پاندمی مقایسه کرد.

در دو هفته اول آذر، ما شاهد تعطیلی‌های مکرر مدارس و اداره‌های دولتی بودیم که دولت علت آن را آلودگی هوا اعلام کرد  اما حالا به نظر می‌رسد علت تعطیلی‌ها شیوع گسترده آنفولانزای فصلی باشد. به طور مثال در هرمزگان، مدارس ابتدایی، مهدکودک‌ها و ... به دلیل شیوع این بیماری غیر حضوری شده است. در مقابل این  بیماری کودکان بیش از بقیه آسیب‌پذیر هستند  و با توجه به این‌که آنفولانزا به سرعت سرایت می‌کند، چند کودک بیمار در یک مدرسه می‌توانند بیماری را به افراد زیادی منتقل کنند. به گفته علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت   تغییرات آب‌وهوایی، سردی هوا و کم‌بارشی  از عوامل افزایش شیوع بیماری‌های تنفسی است.  رئیسی در مصاحبه با ایرنا پیش‌بینی کرد که موج ویروس تا دو ماه آینده در جریان باشد.

علائم آنفلوانزای جدید تب ناگهانی و شدید، سرفه‌های خشک، لرز، سردرد و درد شدید عضلات است. 

آمار مرگ بر اثر آنفولانزای فصلی
آمار مرگ و میر آنفولانزای فصلی هر ساله بین دویست و نود تا هفتصد هزار نفر است. آمار مرگ در اثر این بیماری در آفریقای جنوبی، آفریقا و آسیای شرقی و آمریکای مرکزی بالاتر از بقیه کشورها اعلام می‌شود.

در ایران هم این ویروس منجر به مرگ شده است. به دلیل روند افزایشی سویه جدید از اواسط آبان و «واکسن‌گریز» بودن،   مراکز درمانی در سراسر کشور در حالت آماده باش قرار گرفتند. 

۱۳ آذر، اولین گزارش مرگ و میر در اثر ابتلا به این بیماری منتشر شد؛ همان روز پژمان شاهرخی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان  در مورد خطرات این نوع آنفولانزا که موسوم به H۳N۲ گفت: «وقوع مرگ ناشی از ARDS در بیمار جوان، آن هم با پیشرفت بالینی طی کمتر از ۲۴ ساعت، از نظر اپیدمیولوژی یک پیام روشن دارد: ویروس در فاز گردش شدید است و در گروه‌های غیرپرخطر نیز می‌تواند الگوی تهاجمی فوق‌حاد ایجاد کند.» دومین مورد روز 14 آذر در هرمزگان  اعلام شد.   رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان اینبار در مصاحبه با صدا و سیما  گفت دومین فوت ناشی از ویروس آنفلوانزا A/H۳N۲ در استان به‌صورت قطعی تایید شد.شاهرخی افزود: این تایید در پی بازبینی مجدد نمونه‌های بالینی در آزمایشگاه مرجع و منتخب دانشگاه و تطبیق نتایج با شاخص‌های تأییدی ویروس‌شناسی صورت گرفت.

حسین کرمانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، در  مصاحبه با مهر گفت: مسئولان حوزه سلامت می‌گویند بر اساس بررسی‌های اولیه انتظار نمی‌رفت موج ابتلاء تا این حد بالا برود، اما در روزهای اخیر شدت مراجعات موجب افزایش فشار بر بیمارستان‌ها شده است.  بر پایه اعلام رسمی، آمار مرگ‌ومیر ناشی از این موج نسبت به سال گذشته مشابه است و تاکنون ۱۰۱ نفر جان خود را از دست داده‌اند؛ اغلب این افراد واکسن نزده بوده‌اند. رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت با اشاره به تداوم روند افزایشی بیماری، اعلام کرد: پیش‌بینی می‌شود پیک آنفلوآنزا تا اواسط دی‌ماه ادامه داشته باشد و پس از آن کاهش یابد.

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت با اشاره به تداوم روند افزایشی بیماری، اعلام کرد: پیش‌بینی می‌شود پیک آنفلوآنزا تا اواسط دی‌ماه ادامه داشته باشد و پس از آن کاهش یابد.

در همین حال، قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبه با خبرگزاری دولت به تاثیر آلودگی هوا بر این بیماری پرداخت و گفت آلودگی هوا می‌تواند خطر ابتلا به آنفولانزا را بالا ببرد.  چون آلودگی باعث التهاب ریه شده و در نتیجه ریه  مستعد بیماری‌های تنفسی می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده هرچند اثربخشی واکسن در برابر بروز بیماری بالینی در فصل جاری هنوز به‌طور قطعی مشخص نیست، اما برآوردهای اولیه حاکی از آن است که واکسن آنفلوانزا همچنان در کودکان و بزرگسالان برای پیشگیری از مراجعه به بیمارستان مؤثر است.

واکسن‌ها به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای عوارض آنفلوانزا مراقبان آن‌ها همچنان ضروری هستند. حتی در صورت وجود برخی تفاوت‌های ژنتیکی میان ویروس‌های در حال گردش و سویه‌های موجود در واکسن، واکسن فصلی آنفلوانزا ممکن است همچنان در برابر سویه‌های موجود در واکسن محافظت ایجاد کند.

رعایت نکات بهداشتی مانند شست و شوی دست‌ها، استفاده از ماسک و عدم حضور در اماکن پر جمعیت نیز می‌تواند مانع انتقال ویروس شود.