با حذف ارز نیمایی چه سرنوشتی در انتظار قیمت خودروهای تجاری خواهد بود؟

در ماههای اخیر، با روند پرتلاطم بازار ارز، قیمت ارزهای خارجی به‌مرور افزایش یافت و این روند با آغاز به کار دولت چهاردهم به مرحله‌ای رسید که دولت تصمیم گرفت ارز نیمایی را حذف و به‌جای آن ارز توافقی را جایگزین کند.

وجود سامانه نیما سبب شده بود که خودروسازان به ارز با قیمت کمتر از بازار آزاد نیز دسترسی داشته باشند و از این مسیر، محصولات خود را با قیمت کمتری (در مقایسه با حالت استفاده از ارز آزاد) تولید یا وارد کنند.

در آماری که بانک مرکزی چندی پیش منتشر کرد، چهارمیلیارد و ۳۲۸ میلیون دلار ارز نیمایی طی ۹ ماه امسال به صنایع حمل‌ونقل و خودرو اختصاص داده شده است اما حالا ارزی به اسم ارز نیمایی وجود ندارد و با این شرایط مونتاژکاران و وارد کنندگان خودروهای تجاری نیز باید ارز خود را با نرخ توافقی تهیه کنند.

در چنین شرایطی این پرسش مطرح است که با حذف ارز نیمایی که فاصله قابل‌توجهی با نرخ ارز توافقی فعلی دارد، چه سرنوشتی در انتظار بازار خودروهای تجاری است؟

تردیدی وجود ندارد که پس از حذف ارز نیمایی، هزینه‌ تولید خودروسازان افزایش یافته است و به طور طبیعی، وقتی آن ها ارز را با هزینه بیشتری تامین می‌کنند، محصولات خود را با قیمت تمام‌شده بالاتری تولید خواهند کرد.

در هفته‌های اخیر، خبر حذف ارز نیمایی بازار خودروهای سنگین و تجاری را دچار شوک بزرگی کرده است. این تصمیم که به نظر می‌رسد برای مدیریت منابع ارزی اتخاذ شده، موجی از نگرانی‌ها را در میان خریداران و فروشندگان خودروهای تجاری به وجود آورده است.

خودروسازان تجاری که تا دو ماه گذشته از ارز نیمایی برای واردات قطعات و مونتاژ خودروهای تجاری در داخل استفاده می‌کردند، اکنون با سیاست جدید بانک مرکزی ناچار به استفاده از ارز توافقی برای تولیدات خود هستند؛

سیاستی که صنعت خودروهای تجاری را به سبب تاثیرپذیری از نرخ ارز با چالش‌های جدی از جمله افزایش شدید قیمت‌ها مواجه خواهد کرد.

البته تصمیم حذف ارز نیمایی در راستای سیاست‌های دولت برای مدیریت منابع ارزی و کاهش فشار بر ذخایر ارزی کشور اتخاذ شده است. با این حال، بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند که این تصمیم بدون در نظر گرفتن تأثیرات جانبی آن در بخش‌های مختلف اقتصادی، به‌ویژه بازار خودروهای سنگین، اجرایی شده است و در فضای اقتصادی امروز کشور که دلار هر روز یک نرخ جدید را تجربه می‌کند حذف ارز نیمایی برای تامین قطعات و خرید خودروهای تجاری به منزله پایان کار این صنعت خواهد بود.

 در واقع تداوم این سیاست تصمیم در کنار افزایش بی حساب و کتاب قیمت خودروهای تجاری به‌طور مستقیم بر هزینه‌های حمل‌ونقل و در نهایت قیمت کالاها در بازار اثرگذار خواهد بود چرا که کامیون‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای حمل کالا در کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در زنجیره تأمین کالا در کشور دارند. با این وضعیت، کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که موجی از افزایش قیمت کالاها در بازارهای مختلف اجتناب‌ناپذیر است.

در شرایطی که صنعت و بازار خودروهای تجاری نقش مهمی در اقتصاد حمل و نقل کالا دارد انتظار می رود رویکرد و سیاستی که با تدوام چالش‌های ارزی و عدم ثبات نرخ دلار در کشورمان این صنعت را دچار چالش جدی کرده است و فرآیند واردات قطعات و همچنین کامیون‌های وارداتی را به کشور را تحت تاثیر قرار داده است، مورد تجدیدنظر قرار گیرد تا صاحبان این صنعت و مالکان خودروهای تجاری که نقش تعیین‌کننده‌ای در زنجیره تأمین کالا در کشور دارند، بیش از این با مشکل رو به رو نشوند در غیر این صورت با اجرای تصمیم حذف ارز نیمایی، افزایش قیمت خودروهای تجاری و همچنین قیمت بسیاری از کالاها اجتناب ناپذیر خواهد بود.