ماه سیاه چیست و چه زمانی در ایران رخ می دهد؟

به گزارش بانک اول بامداد شنبه ۱ شهریور، ماه وارد فاز نو می‌شود و این بار با نام ویژه «ماه سیاه» ثبت شده است؛ رخدادی کمیاب که تنها هر ۳۳ ماه یک‌بار اتفاق می‌افتد و بهترین فرصت برای تماشای ستارگان تابستانی و ثبت تصاویر خیره‌کننده از کهکشان راه شیری است.

برخلاف پدیده «ماه کامل» یا حتی «ماه آبی»، ماه سیاه با چشم دیده نمی شود. در این فاز، ماه در میانه‌ زمین و خورشید قرار می‌گیرد و سطح روشن آن از چشم ما ناپدید می شود. اما چرا چنین ماهی «ماه سیاه» نام گرفته و چه اهمیتی برای ستاره‌شناسان و رصدگران آسمان دارد؟

ماه سیاه چیست؟

این پدیده در تقویم نجومی دو معنا دارد:

ماه سیاه ماهانه: زمانی رخ می‌دهد که در یک ماه تقویمی دو بار ماه نو داشته باشیم. این اتفاق معمولاً هر ۲۹ ماه یک‌بار روی می‌دهد. چنین پدیده‌ای بار دیگر در (۳۱ آگوست) ۹ شهریور اتفاق می افتد.

ماه سیاه فصلی: زمانی که در یک فصل نجومی (بین یک انقلاب تابستانی یا زمستانی و یک اعتدال) چهار بار ماه نو رخ دهد. در این حالت، سومین ماه نو را «ماه سیاه» می‌نامند.

پدیده‌ای که این هفته رخ می‌دهد، از نوع ماه سیاه فصلی است و نسبت به نوع ماهانه کمیاب تر است. در تابستان امسال، نیمکره شمالی چهار ماه نو را تجربه می‌کند: ۲۵ ژوئن، ۲۴ ژوئیه، ۲۳ اوت و ۲۱ سپتامبر. بنابراین ماه نو ۲۳ اوت سومین مورد از این چهارگانه و همان ماه سیاه فصلی است.

چرا شب ماه سیاه بهترین زمان تماشای ستارگان است؟

هرچند ماه سیاه با چشم دیده نمی‌شود، اما نبود نور ماه، آسمان شب را تاریک‌تر کرده و فرصت ایده‌آلی برای رصد ستارگان فراهم می‌کند. این شب بهترین زمان برای تماشای راه شیری در نیمکره شمالی است، زمانی که این کهکشان باشکوه در بالای آسمان قوس می‌زند.

برای رصد بهتر ستارگان، بهتر است به یک مکان تاریک و کم نور مراجعه کنید. در آسمان جنوب شرقی، سه ستاره پرنور مثلث تابستانی (Vega، Deneb و Altair) را پیدا کنید. راه شیری درست از کنار این مثلث تابستانی عبور می‌کند و از Deneb به Altair و سپس تا افق جنوبی امتداد می یابد.

از این رو، شب ماه سیاه فرصتی کم‌نظیر برای رصد زیبایی‌های آسمان تابستانی و ثبت تصاویر خیره‌کننده از کهکشان راه شیری به شمار می رود.