مکانیسم «اسنپ‌بک»
۷ تحریم شورای امنیت که با مکانیسم ماشه برمی‌گردند
مکانیسم «اسنپ‌بک» در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به کشورهای عضو برجام اجازه می‌دهد تحریم‌های قبلی علیه ایران را بدون رأی‌گیری بازگردانند.
به گزارش بانک اول ، مکانیسم «اسنپ‌بک» یا ماشه، سازوکاری است که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) پیش‌بینی شده و به کشورهای عضو برجام اجازه می‌دهد در صورت نقض تعهدات از سوی ایران، تحریم‌های قبلی شورای امنیت را به‌طور خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری بازگردانند.
نحوه عملکرد مکانیسم اسنپ‌بک
در صورت فعال‌سازی این مکانیسم:
- شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد تا تصمیم بگیرد که تحریم‌ها ادامه پیدا کند یا خیر.
- اگر طی این مدت قطعنامه‌ای صادر نشود یا وتویی اعمال نشود، همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به حالت قبل بازمی‌گردند.
- این فرآیند باعث می‌شود کشورها بتوانند بدون نیاز به موافقت سایر اعضای شورای امنیت، تحریم‌های پیشین را دوباره اعمال کنند.
ضرب‌الاجل و اهمیت زمان
مکانیسم ماشه تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ معتبر است و پس از آن منقضی می‌شود. همین موضوع باعث شده که برخی طرف‌های اروپایی برجام در تلاش برای فعال‌سازی فوری این سازوکار باشند.
پیامدهای پس‌گشت تحریم‌ها
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، پس از فعال شدن مکانیسم:
- تحریم‌ها به صورت خودکار بازمی‌گردند.
- در واقع، اگر شورای امنیت طی ۳۰ روز تصمیمی نگیرد، ۶ یا ۷ قطعنامه پیشین شورای امنیت علیه ایران مجدداً اجرایی خواهند شد.
در صورت فعال‌سازی، تحریم‌های ناشی از ۷ قطعنامه بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ بازمی‌گردند. اینها شامل محدودیت‌های تسلیحاتی، موشکی، مالی و بازرسی می‌شوند و این قطعنامه‌ها عبارتند از:
۱. قطعنامه ۱۶۹۶ (۲۰۰۶): ایران را ملزم به توقف غنی‌سازی کرد و تهدید به تحریم نمود.
۲. قطعنامه ۱۷۳۷ (۲۰۰۶): ممنوعیت تجهیزات هسته‌ای و فریز دارایی‌ها.
۳. قطعنامه ۱۷۴۷ (۲۰۰۷): تحریم‌های بیشتر بر تسلیحات و دارایی‌ها.
۴. قطعنامه ۱۸۰۳ (۲۰۰۸): گسترش فریز دارایی‌ها، بازرسی کشتی‌ها و هواپیماها، کنترل بانک‌ها.
۵. قطعنامه ۱۸۳۵ (۲۰۰۸): تأکید و تصریح مجدد بر تحریم‌ها (توضیحات اضافی در منابع بیشتر هنوز مؤکد نیست، ولی یکی از مجموعه قطعنامه‌های قبلی است)
۶. قطعنامه ۱۹۲۹ (۲۰۱۰): منع غنی‌سازی موشک‌های بالستیک، تحریم شرکت‌ها و افراد، بازرسی محموله‌ها و ممنوعیت روابط بانکی.
۷. قطعنامه ۲۲۲۴ (احتمالاً از ۲۰۱۵): در منابع ذکر شده که مک‌بک بازمی‌گرداند تحریم‌های “۷ قطعنامه”؛ اگرچه برخی منابع نامش را نمی‌آورند، ولی معمولاً به قطعنامه ۲۲۲۴ هم اشاره می‌شود. هرچند جز مقاطع اصلی ۲۰۰۶–۲۰۱۰ محسوب نمی‌شود.