انواع وثیقه وام
انواع وثیقه برای وام را بشناسید!
وثیقه وام، ابزاری است که بانک‌ها و مؤسسات مالی برای تضمین بازپرداخت وام از آن استفاده می‌کنند. انواع مختلفی از وثیقه مانند وثیقه‌های نقدی، غیرنقدی، شخصی و گواهی سپرده وجود دارد. انتخاب نوع مناسب وثیقه به شرایط وام و دارایی‌های شما بستگی دارد.
امروزه در ایران انواع مختلفی از وام‌ها توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی ارائه می‌شوند که هر کدام شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارند و یکی از اساسی‌ترین رکن‌های دریافت آن، ارائه وثیقه است.
به گزارش بانک اول قبل از این که به سؤال وثیقه وام چیست، پاسخ دهیم، بهتر است که با انواع وام آشنا شوید که عبارت‌اند از:
- وام ازدواج: این وام برای شروع زندگی مشترک به زوج‌های جوان داده می‌شود. میزان سود آن بسیار پایین است و شرایط بازپرداخت مناسبی دارد. برای دریافت این وام، ارائه مدارک شناسایی و عقدنامه الزامی است.
- وام مسکن: وام مسکن می‌تواند از طریق خرید اوراق حق‌تقدم یا افتتاح حساب سپرده دریافت شود و وثیقه اصلی برای این وام، سند ملکی است.
- وام کالا: این وام، برای خرید کالاهای مصرفی بادوام مانند لوازم‌خانگی ارائه می‌شود. شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت آن متناسب با نوع کالا و بانک ارائه‌دهنده متفاوت است.
- وام خودرو: این وام برای خرید خودروهای ساخت ایران است. سقف مبلغ وام و شرایط بازپرداخت آن، توسط بانک‌ها تعیین می‌شود و نیاز به ضامن معتبر دارد.
- وام خودروی فرسوده: این وام، به‌منظور جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروهای نو ارائه می‌شود و شرایط دریافت آن بسته به نوع خودروی فرسوده و بانک متفاوت است.
- وام جعاله تعمیر مسکن: این وام برای تعمیر و بازسازی مسکن است. بانک مسکن به‌عنوان مرجع اصلی ارائه این وام، شرایط و طرح‌های متنوعی برای این وام ارائه می‌دهد. با همان سندی که برای دریافت وام مسکن اقدام می‌کنید، می‌توانید وام جعاله تعمیر مسکن نیز دریافت کنید.
- وام مضاربه: برای تأمین سرمایه در گردش کسب‌وکارهای تجاری است. داشتن مدارکی مانند پروانه کسب و مدارک مربوط به تأسیس کسب‌وکار و محل آن از اصلی‌ترین مدارک لازم برای دریافت این نوع وام هستند.
- وام خرید ماشین‌آلات و تجهیزات یا مواد اولیه: این وام، برای تأمین سرمایه لازم برای خرید ماشین‌آلات، تجهیزات و مواد اولیه لازم برای کسب‌وکارها در صنایع مختلف اختصاص‌داده‌شده و هدف آن، حمایت از تولید و ایجاد اشتغال در کشور است. میزان مبلغ این وام به قیمت مواد اولیه یا ماشین‌آلات مورد نیاز بستگی دارد.
وثیقه وام چیست؟
وثیقه وام، دارایی یا تعهدی است که وام‌گیرنده به‌عنوان ضمانت به وام‌دهنده ( بانک یا سایر مؤسسات مالی) ارائه می‌دهد تا در صورت عدم توانایی در بازپرداخت وام، وام‌دهنده بتواند از آن برای جبران خسارت استفاده کند. وثیقه می‌تواند به شکل دارایی‌های ارزشمند مانند ملک، خودرو، طلا، سهام یا حتی ضمانت شخص ثالث باشد.
انواع وثیقه وام
وثیقه وام یا ضمانت بازپرداخت وام می‌تواند به شکل‌های مختلفی باشد. انتخاب نوع وثیقه به شرایط وام و نوع دارایی‌های وام‌گیرنده بستگی دارد. انواع وثیقه وام عبارت‌اند از:
- وثیقه نقدی: این نوع وثیقه سپرده‌گذاری پول نقد در بانک یا مؤسسه مالی را شامل می‌شود.
- وثیقه غیرنقدی: در برخی موارد دارایی‌های ارزشمندی مانند ملک، خودرو، سهام یا طلا به‌عنوان وثیقه وام استفاده می‌شوند. ارزش دارایی که به‌عنوان وثیقه ارائه می‌شود باید متناسب با وام درخواستی باشد. ارزش دارایی نیز توسط وام‌دهنده ارزیابی می‌شود.
- وثیقه شخصی (ضامن): این نوع وثیقه به‌صورت ضمانت اجرایی توسط شخص ثالث انجام می‌شود. یعنی شخص دیگری با اعتبار مالی خود، متعهد می‌شود که در صورت عدم بازپرداخت وام‌گیرنده، مبلغ وام را به بانک باز می‌گرداند.
- وثیقه گواهی سپرده: این نوع وثیقه زیر مجموعه وثیقه نقدی است که در قالب سپرده بانکی ارائه می‌شود به این صورت که شخص متقاضی، گواهی سپرده یا مدارک مالی که قابل‌تبدیل به پول هستند را به‌عنوان وثیقه در اختیار بانک یا مؤسسه مالی قرار می‌دهد.
- سفته: سفته یک سند تجاری است که در برخی موارد به‌عنوان نوعی ضمانت یا وثیقه در فرایند دریافت وام استفاده می‌شود؛ اما نه به‌عنوان یک وثیقه مستقل و کامل مانند وثیقه‌های ملکی یا خودرو؛ بلکه بیشتر به‌منظور یک ابزار تعهدآور برای وام‌گیرنده کاربرد دارد.
وثیقه وام‌های خاص
البته وام‌های خاصی وجود دارند که شرایط وثیقه آن‌ها از وام‌های معمولی متفاوت است و عبارت‌اند از:
-
وثیقه وام ازدواج
وام ازدواج، تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای است که به‌منظور کمک به زوج‌های جوان برای آغاز زندگی مشترک‌شان داده می‌شود و به دلیل ماهیت حمایتی که دارد، شرایط وثیقه وام ازدواج معمولاً ساده‌تر از سایر وام‌ها است.
رایج‌ترین وثیقه این وام، معرفی یک یا دو ضامن معتبر است. ضامن باید شرایط خاصی داشته باشد که توسط بانک یا مؤسسه مالی تعیین می‌شود. این شرایط معمولاً شامل سابقه اعتباری مناسب و درآمد ثابت است. هدف از این نوع وثیقه، اطمینان از بازپرداخت وام توسط زوجین است. البته شرایط دقیق و جزئیات مربوط به ضامن ممکن است در بانک‌های مختلف، متفاوت باشد.
-
وثیقه وام فرزندآوری
وام فرزندآوری، مشابه وام ازدواج بوده و تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای را شامل می‌شود که برای تأمین نیازهای فرزندان به خانواده‌ها اعطا می‌شود. شرایط وثیقه وام فرزندآوری به‌منظور حمایت از خانواده‌ها و تشویق به فرزندآوری، تسهیل شده است.
رایج‌ترین نوع وثیقه این وام، معرفی یک یا دو ضامن معتبر است که باید شرایطی مطابق با ضوابط بانک یا مؤسسه مالی داشته باشد.
-
وثیقه وام مهربانی
وام مهربانی از انواع تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای است که توسط برخی بانک‌ها و مؤسسات مالی، با هدف کمک به نیازمندان ارائه می‌شود. شرایط وثیقه این وام، متناسب با سیاست‌های هر بانک و مؤسسه، متفاوت است. معمولاً وثیقه وام مهربانی شامل ضامن معتبر با سابقه اعتباری مناسب و درآمد ثابت می‌شود. همچنین در برخی موارد سفته برای تعهد پرداخت یا سپرده بانکی را نیز به‌عنوان وثیقه این وام قبول می‌کنند.
شرایط ارائه وثیقه وام
شرایط ارائه وثیقه وام به بانک، بسته به نوع وثیقه، متفاوت است برای مثال:
-
شرایط گذاشتن اموال غیرمنقول مانند ملک برای وثیقه وام:
فرض کنید شما می‌خواهید برای خرید یک خودرو، وام بگیرید. برای این منظور می‌توانید سند خانه خود را به‌عنوان وثیقه به بانک ارائه دهید. ابتدا کارشناسان بانک، ارزش ملک شما ارزیابی می‌کنند. سپس شما و بانک یک قرارداد رهن امضا می‌کنید که در آن، ملک شما، وثیقه بازپرداخت وام خواهد شد. البته ملک ارائه شده باید آزاد باشد، یعنی قبلاً برای وثیقه برای وام دیگری ارائه نشده باشد.
-
شرایط ارائه سپرده‌های بانکی برای وثیقه وام:
اگر شما یک سپرده بلندمدت در بانک دارید، می‌توانید آن را به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده کنید. فرض کنید شما یک سپرده بلندمدت با تاریخ سررسید 2 سال دیگر دارید و می‌خواهید وامی با مدت بازپرداخت 1 سال دریافت کنید. در این شرایط در صورت دریافت وام، بانک مبلغ سپرده شما را تا زمان بازپرداخت کامل وام قفل می‌کند.
-
شرایط ارائه سهام برای دریافت وام:
اگر شما سهام شرکت‌های بورس را دارید، می‌توانید از آن به‌عنوان وثیقه وام استفاده کنید. معمولاً بانک حداکثر 50 درصد ارزش روز سهام شما را برای وثیقه قبول می‌کند. برای مثال اگر شما سهامی دارید که ارزش روز آن‌ها 100 میلیون تومان است بانک در ازای آن حداکثر 50 میلیون تومان وام به شما می‌دهد.
-
شرایط ارائه اسناد تجاری (چک) برای وثیقه وام:
در برخی موارد شما می‌توانید برای وثیقه، یک چک به بانک بدهید. چک باید به نام خود شما و به نفع بانک صادر شود و تاریخ آن باید تاریخ روز باشد و هیچ‌گونه خط‌خوردگی یا تغییری در آن نباشد.
نکات مهم درباره وثیقه وام
هنگام دریافت وام با وثیقه به نکات زیر توجه داشته باشید:
- ارزیابی ارزش وثیقه: بانک یا مؤسسه مالی برای اطمینان از کفایت وثیقه برای پوشش مبلغ وام در صورت عدم بازپرداخت آن، ارزش وثیقه شما را تعیین می‌کند. این کار توسط کارشناسان بانک انجام می‌شود.
- آزادسازی وثیقه: پس از بازپرداخت کامل وام، شما باید درخواست آزادسازی وثیقه را به بانک ارائه دهید. بانک پس از بررسی و تأیید، وثیقه شما را آزاد می‌کند.
- ضبط وثیقه: در صورت عدم پرداخت به‌موقع اقساط وام، بانک حق دارد وثیقه را ضبط و از طریق فروش آن، بدهی وام شما را وصول کند.
- انتخاب وثیقه مناسب: توجه داشته باشید که باید متناسب با شرایط خود، بهترین نوع وثیقه را انتخاب کنید. وثیقه‌هایی مانند سپرده‌های بانکی، ریسک کم‌تری دارند؛ اما وثیقه‌هایی مانند ملک، ارزش بیشتری دارند و باید با احتیاط بیشتر به‌عنوان وثیقه استفاده شوند.
وثیقه وام، ابزاری است که بانک‌ها و مؤسسات مالی برای تضمین بازپرداخت وام از آن استفاده می‌کنند. انواع مختلفی از وثیقه مانند وثیقه‌های نقدی، غیرنقدی، شخصی و گواهی سپرده وجود دارد. انتخاب نوع مناسب وثیقه به شرایط وام و دارایی‌های شما بستگی دارد.
توصیه ما به شما این است که قبل از دریافت وام، حتماً شرایط وثیقه را به دقت بررسی کنید و با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کنید. مطمئن باشید که با مدیریت صحیح امور مالی و بازپرداخت به‌موقع اقساط، می‌توانید از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و به اهداف مالی خود دست یابید.