هزینه شکایت چک برگشتی+ راهنمای کامل محاسبه

به گزارش بانک اول شکایت از طریق دادگاه حقوقی بر اساس درصدی از مبلغ چک (بین ۲.۵ تا ۳.۵ درصد در مرحله اولیه) محاسبه می‌شود، اما روش سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر، یعنی درخواست صدور اجراییه برای چک‌های صیادی، هزینه دادرسی درصدی ندارد. در این راهنما، تمام جزئیات این هزینه‌ها را به زبان ساده برای شما تشریح می‌کنم تا با دیدی باز، بهترین و کم‌خرج‌ترین مسیر را برای وصول مطالبات خود انتخاب کنید.

در دنیای امروز، فقط داشتن شماره چک کافی نیست؛ باید قبل از هر معامله مطمئن شوید که چک پیشِ رو امن است.از چک برگشتی و چک‌های در راه گرفته تا زنجیره انتقال و ثبت شدن چک به نام شما، هر کدام می‌توانند سرنوشت معامله را تغییر دهند.

هزینه شکایت چک برگشتی در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

مخارج شکایت چک بلامحل به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: هزینه دادرسی و هزینه‌های جانبی. مبلغ نهایی که شما پرداخت می‌کنید، مجموع این موارد خواهد بود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دادرسی؛ اصلی‌ترین بخش مخارج شما

هزینه دادرسی، مبلغی است که برای به جریان افتادن پرونده در سیستم قضایی کشور پرداخت می‌کنید.

این هزینه مطابق تعرفه خدمات قضایی که هر ساله اعلام می‌شود، مشخص می‌گردد و مستقیماً به مبلغ چک شما وابسته است. طبق تعرفه‌های سال ۱۴۰۴، محاسبه هزینه دادرسی چک برگشتی در دعاوی مالی به شرح زیر است:

• برای چک‌های تا سقف ۲۰ میلیون تومان: هزینه دادرسی معادل ۲.۵ درصد مبلغ چک است.
• به عنوان مثال، برای یک چک ۱۰ میلیون تومانی، شما باید ۲۵۰ هزار تومان بپردازید. این پرونده‌ها معمولاً در شورای حل اختلاف رسیدگی می‌شوند.
• برای چک‌های بالای ۲۰ میلیون تومان:
  هزینه دادرسی معادل ۳.۵ درصد مبلغ چک محاسبه می‌شود.
  برای مثال، هزینه اقدام قانونی برای چک برگشتی به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان، ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.

اگر پرونده به مراحل بعدی مانند تجدیدنظر یا واخواهی کشیده شود، این درصد افزایش یافته و به حدود ۴.۵ درصد مبلغ محکومیت می‌رسد.

فقط یک چک برگشتی کافی است تا هم اعتبارتان آسیب ببیند و هم مجبور شوید هزینه‌های بانکی و حقوقی سنگینی بپردازید.
با استعلام چک برگشتی قبل از معامله، تعداد و مبلغ دقیق چک‌های برگشتی صادرکننده را ببینید و تصمیم آگاهانه بگیرید.

هزینه‌های جانبی ثبت شکایت که باید در نظر بگیرید

علاوه بر هزینه اصلی دادرسی، چند هزینه کوچک‌تر نیز وجود دارد که باید آن‌ها را در محاسبات خود لحاظ کنید. این تعرفه‌ها در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دریافت می‌شوند.
گرچه هزینه پایه ثبت دادخواست یا شکواییه ممکن است مبلغ پایینی (مثلاً در حدود ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان) باشد، اما مبالغ دیگری بابت پیوست‌ها (کپی مدارک)، تطبیق اسناد با اصل و سایر خدمات به آن اضافه می‌شود.

در عمل، مجموع هزینه دفاتر خدمات قضایی برای چک بسته به تعداد صفحات و نوع درخواست، معمولاً مبلغی بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود. این شامل موارد زیر است:

• هزینه ثبت دادخواست یا درخواست اجراییه.
• هزینه اوراق و پیوست‌ها: به ازای هر برگه پیوست (مانند کپی چک و گواهی عدم پرداخت) و تطبیق آن با اصل، مبلغی جداگانه دریافت می‌گردد.
• هزینه ثبت‌نام در سامانه ثنا: اگر تاکنون در سامانه ثنا (ثبت الکترونیک قضایی) ثبت‌نام نکرده‌اید، برای پیگیری پرونده خود ملزم به ثبت‌نام و احراز هویت هستید که هزینه خود را دارد.

آیا هزینه شکایت برای چک‌های صیادی متفاوت است؟

بله، و این مهم‌ترین نکته‌ای است که دارندگان چک‌های جدید (بنفش رنگ و ثبت شده در سامانه صیاد) باید بدانند.

قانون جدید چک، یک مسیر بسیار سریع و کم‌هزینه برای وصول این چک‌ها فراهم کرده است.

دارندگان چک صیادی نیازی به طرح دعوی حقوقی و پرداخت هزینه دادرسی ۳.۵ درصدی ندارند.

شما می‌توانید مستقیماً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست صدور اجراییه ثبت برای چک را ثبت کنید.

در این حالت، بهای طرح دعوی چک بسیار ناچیز و محدود به همان هزینه‌های خدماتی دفتر قضایی (که در بخش قبل توضیح داده شد) خواهد بود و دیگر درصدی از مبلغ چک از شما دریافت نمی‌شود.

کدام روش برای وصول چک برگشتی کم‌هزینه‌تر است؟

همانطور که اشاره شد، دو مسیر اصلی پیش روی شماست:

1. مراجعه به اجرای ثبت
2. طرح دعوی در دادگاه حقوقی

انتخاب بین این دو، تاثیر مستقیمی بر هزینه‌های شما دارد.

مقایسه هزینه شکایت چک برگشتی از طریق اجرای ثبت

این روش مختص چک‌های صیادی است.

• مزیت اصلی: عدم نیاز به پرداخت هزینه دادرسی درصدی. این بزرگترین صرفه‌جویی مالی برای شماست.
• سرعت بالا: از آنجایی که نیازی به تشکیل جلسه دادگاه و صدور رأی نیست، فرآیند وصول مطالبات بسیار سریع‌تر است.
• هزینه‌ها: شامل هزینه‌های دفاتر خدمات قضایی برای ثبت درخواست اجراییه و نیم‌عشر اجرایی (۵ درصد مبلغ چک) که در انتهای کار و پس از وصول طلب، از صادرکننده چک دریافت می‌شود، نه از شما.

وقتی یک چک چند دست می‌چرخد، ریسک برگشت خوردن آن بیشتر می‌شود.
با استعلام زنجیره انتقال چک می‌توانید مسیر انتقال آن را ببینید و بفهمید این چک قبل از رسیدن به شما، دست چه افرادی بوده است.

مقایسه هزینه شکایت از طریق دادگاه حقوقی

این روش برای چک‌های قدیمی (غیر صیادی) اجباری است و برای چک‌های صیادی نیز به عنوان یک گزینه وجود دارد.

• هزینه بالا:
  ملزم به پرداخت ۳.۵ درصد مبلغ چک به عنوان هزینه دادرسی در همان ابتدای کار هستید.
• روند طولانی:
  فرآیند رسیدگی، تشکیل جلسات، صدور رأی و اجرای احکام مدنی ممکن است ماه‌ها به طول بینجامد.
• مناسب برای موارد پیچیده:
  اگر اختلافاتی فراتر از صرفاً پرداخت وجه (مانند ادعای خیانت در امانت) مطرح باشد، دادگاه مرجع صالح برای رسیدگی است.

آیا شکایت کیفری برای چک برگشتی هنوز هزینه‌ای دارد؟

بسیاری به اشتباه تصور می‌کنند شکایت کیفری هزینه‌ای ندارد.
در حالی که اینطور نیست. هرچند هزینه شکایت کیفری به صورت درصدی از مبلغ چک محاسبه نمی‌شود، اما رایگان هم نیست.

شما برای ثبت شکواییه باید هزینه دفاتر خدمات قضایی برای چک را بپردازید.

این هزینه ثابت است اما در مقایسه با مبلغ لازم برای به اجرا گذاشتن چک از طریق دادگاه حقوقی، بسیار کمتر است.

نکته مهم: به خاطر داشته باشید که طبق قانون جدید، تنها برای چک‌های «به روز» می‌توان شکایت کیفری مطرح کرد.

اگر چک شما بابت تضمین یا معامله‌ای در آینده صادر شده باشد، وصف کیفری ندارد.

فکر کنید همین چکی که الان دستتان است، چند روز دیگر با مهر «برگشتی» برگردد.
هزینه‌های بانکی، دردسرهای حقوقی و خدشه به اعتبارتان، فقط شروع ماجراست.
با استعلام چک های در راه قبل از موعد وصول، بفهمید طرف مقابل چه چک‌هایی در صف بانک دارد و آیا خطر برگشت خوردن وجود دارد یا نه.
 

مراحل کامل محاسبه و پرداخت هزینه شکایت چک برگشتی چک چگونه است؟

فرآیند اقدام قانونی و پرداخت هزینه‌ها کاملاً شفاف و مشخص است. در ادامه، مراحل شکایت چک برگشتی را گام به گام شرح می‌دهم.

1. گام اول: دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک
   اولین و مهم‌ترین قدم، مراجعه به بانکی است که چک باید در آن پاس می‌شد.
   از بانک، «گواهی عدم پرداخت» را که علت برگشت خوردن چک در آن قید شده، دریافت کنید. این گواهی، سند اصلی شما برای شروع فرآیند شکایت است.
2. گام دوم: محاسبه هزینه بر اساس مبلغ چک
   پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، می‌توانید با فرمول‌هایی که در بالا ذکر شد، محاسبه هزینه چک برگشتی را انجام دهید تا از مبلغی که باید بپردازید، مطلع باشید.
   
   ○ برای اقدام حقوقی: (مبلغ چک به ریال × ۳.۵) ÷ ۱۰۰
   ○ برای اجراییه ثبت (چک صیادی): هزینه ثابت دفاتر قضایی (حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان).
3. گام سوم: پرداخت هزینه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
   
   با در دست داشتن مدارک (اصل چک، کپی‌ها و گواهی عدم پرداخت)، به یکی از این دفاتر مراجعه کنید. دادخواست حقوقی یا درخواست صدور اجراییه در آنجا تنظیم شده و هزینه‌ها از طریق دستگاه کارتخوان از شما دریافت می‌گردد.

چطور می‌توان هزینه‌های شکایت چک برگشتی را به حداقل رساند؟

گرچه بخشی از هزینه‌ها طبق قانون ثابت است، اما با دو راهکار هوشمندانه می‌توان مخارج شکایت چک بلامحل را به شکل چشمگیری مدیریت کرد.

نقش وکیل متخصص در کاهش هزینه‌ها

شاید در نگاه اول، پرداخت هزینه وکیل برای چک برگشتی یک خرج اضافه به نظر برسد، اما تجربه ما در امور بانکی نشان داده که یک وکیل متخصص می‌تواند با انتخاب سریع‌ترین و بهترین مسیر قانونی، از اتلاف وقت و پول شما جلوگیری کند.

او می‌داند کدام روش (حقوقی، کیفری یا اجرای ثبت) برای پرونده شما مناسب‌تر است و از بروز اشتباهاتی که روند پرونده را طولانی و پرهزینه می‌کند، جلوگیری می‌نماید.

استفاده از روش اجرای ثبت به جای دادگاه

همانطور که تاکید شد، اگر چک شما صیادی است، استفاده از مزیت صدور اجراییه مستقیم، هوشمندانه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین انتخاب ممکن است.

با این کار، از پرداخت هزینه سنگین ۳.۵ درصدی دادرسی معاف می‌شوید و بسیار سریع‌تر به نتیجه می‌رسید.

اشتباهات رایجی که هزینه وصول چک را افزایش می‌دهد

• تعلل در اقدام:
  هرچه دیرتر اقدام کنید، احتمال اینکه صادرکننده چک اموال خود را منتقل کند بیشتر می‌شود و شما برای توقیف اموال و وصول مطالبات خود مجبور به صرف هزینه و زمان بیشتری خواهید شد.
• انتخاب مسیر اشتباه:
  ثبت شکایت کیفری برای چکی که وصف کیفری ندارد، یا طرح دعوی حقوقی در حالی که می‌توانستید از اجرای ثبت استفاده کنید، تنها باعث اتلاف هزینه و زمان شما می‌شود.
• تکمیل ناقص مدارک:
  عدم ارائه صحیح مدارک در دفاتر خدمات قضایی، باعث رد شدن درخواست و تحمیل هزینه‌های مجدد برای ثبت دوباره آن می‌شود.

در نهایت، آگاهی دقیق از جزئیات هزینه شکایت چک برگشتی و انتخاب مسیر قانونی مناسب، نقش مهمی در مدیریت مخارج و سرعت وصول مطالبات دارد.
بررسی مبلغ چک، نوع آن (صیادی یا غیرصیادی) و شرایط پرونده، به شما کمک می‌کند تا کم‌هزینه‌ترین روش را انتخاب کنید و از پرداخت هزینه‌های اضافی ناشی از انتخاب مسیر یا اقدام اشتباه جلوگیری نمایید.