قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی
جزئیات کامل قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی/چه کسانی مشمول قانون می‌شوند؟
قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی با هدف کنترل معاملات غیرمولد اجرا شد. جزئیات مشمولان، حساب‌های تجاری و غیرتجاری و معافیت‌ها را بخوانید.
به گزارش بانک اول با هدف مقابله با معاملات غیرمولد و شفاف‌سازی جریان‌های مالی، قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی به اجرا درآمد. این قانون، اشخاص مشمول، تکالیف قانونی، الزامات بانکی و سامانه‌ای را به‌طور دقیق تعیین کرده است و می‌تواند یکی از مهم‌ترین ابزارهای مقابله با فرار مالیاتی در کشور باشد.
چه کسانی مشمول قانون می‌شوند؟
بر اساس این قانون، اشخاص به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: اشخاص تجاری و اشخاص غیرتجاری.
- اشخاص تجاری شامل همه اشخاص حقیقی مشمول فصل دوم و چهارم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقیقی مشمول ماده ۷۷، تمامی اشخاص حقوقی ایرانی (انتفاعی و غیرانتفاعی) و همچنین اشخاص حقوقی غیرایرانی دارای شعبه یا نمایندگی در ایران هستند.
- اشخاص غیرتجاری شامل تمامی افراد دارای شماره ملی و اتباع خارجی با شماره فراگیر می‌شود؛ حتی ساکنان مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
هر فرد غیرتجاری در صورت ثبت‌نام در نظام مالیاتی و شروع فعالیت اقتصادی، به‌عنوان شخص تجاری شناخته خواهد شد.
کارپوشه تجاری و غیرتجاری چه تفاوتی دارند؟
برای شفافیت مالی، قانون میان کارپوشه‌ها و حساب‌ها تفاوت قائل شده است:
- کارپوشه تجاری فقط به اشخاص تجاری اختصاص دارد و یکتا است.
- کارپوشه غیرتجاری برای اشخاص غیرتجاری صادر می‌شود.
تمام حساب‌های ریالی و ارزی اشخاص تجاری در حکم حساب تجاری محسوب می‌شوند. در مقابل، حساب‌های اشخاص غیرتجاری به‌طور پیش‌فرض غیرتجاری هستند مگر خلاف آن اعلام شود.
تکالیف اشخاص تجاری
اشخاص تجاری موظفند حداکثر تا ۲۰ ماه پس از لازم‌الاجرا شدن قانون، همه وجوه دریافتی غیرمرتبط با فروش کالا و خدمات را در سامانه مؤدیان ثبت کنند.
در صورت عدم ثبت، جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد کل وجوه در نظر گرفته شده است. تنها استثنا، فعالیت‌های اقتصادی خارج از کشور است که مشمول صورتحساب الکترونیکی نمی‌شود.
مالیات برای اشخاص غیرتجاری
در صورتی که وجوه واریزی به حساب‌های اشخاص غیرتجاری از نصاب تعیین‌شده بیشتر شود، این مبالغ به‌عنوان درآمد تلقی و مشمول مالیات ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم خواهد شد. وزارت اقتصاد مکلف است نصاب‌ها را به‌گونه‌ای تعیین کند که حداکثر نیم درصد اشخاص غیرتجاری مشمول شوند.
نقش بانک مرکزی و بانک‌ها
بانک مرکزی موظف است حداکثر ظرف یک سال، به همه تراکنش‌های بانکی شناسه یکتا اختصاص دهد. علاوه بر این، بانک‌ها و مؤسسات مالی باید جزئیات تراکنش‌ها را نهایتاً ۱۰ روز پس از پایان هر ماه به پایگاه جامع داده‌ها ارسال کنند.
همچنین هرگونه پرداخت با کارتخوان یا درگاه اینترنتی صرفاً در صورتی مجاز است که به حساب تجاری متصل باشد و شناسه یکتا داشته باشد.
زمان‌بندی مالیات و مشوق‌ها
بر اساس قانون، تاریخ تعلق مالیات روز صدور صورتحساب الکترونیکی است و آخرین مهلت صدور صورتحساب تا پایان اردیبهشت سال بعد تعیین شده است.
- پرداخت زودتر از موعد شامل تخفیف ۲/۵ درصدی برای هر ماه خواهد بود.
- تأخیر در پرداخت نیز مشمول جریمه‌ای معادل همین میزان است.
معافیت‌های پیش‌بینی‌شده
برخی معافیت‌ها نیز در قانون دیده شده است. حساب‌های مرتبط با فعالیت‌های غیرانتفاعی مانند وجوهات شرعی یا تنخواه‌گردان اشخاص تجاری، از مالیات معاف هستند.
همچنین مطالبات کمتر از ۳۰ میلیارد ریال برای اشخاص غیرتجاری، پیش از استقرار کامل بستر اجرایی، مشمول مالیات نخواهد بود مگر خلاف آن ثابت شود.
هدف نهایی قانون
اجرای این قانون نشان می‌دهد که نظام مالیاتی کشور قصد دارد با شفاف‌سازی تراکنش‌ها، مقابله با سوداگری و سفته‌بازی و ایجاد عدالت مالیاتی، به سمت ساماندهی اقتصاد و جلوگیری از فعالیت‌های غیرمولد حرکت کند./فارس