اگر بیمه شما کمتر از دستمزد واقعی پرداخت می‌شود، چه کار باید بکنید؟/ راهکارهایی برای افزایش مستمری بازنشستگی

به گزارش بانک اول در پی هشدارهای اخیر سازمان تامین اجتماعی درباره کاهش میانگین دستمزدهای مشمول کسر حق بیمه در برخی استان‌ها، مدیرکل اداره وصول حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی، به بررسی یک مسئله شایع در محیط‌های کاری و راهکارهای صیانت از حقوق بیمه‌ای کارکنان پرداخت.

ابراهیم کشاورز  در این باره اظهار کرد: در موارد متعددی، کارفرمایان حقوقی کمتر از دستمزد واقعی کارکنان را در لیست‌های بیمه‌ای ثبت می‌کنند و به دلیل ضعف در حسابرسی دفاتر و بازرسی‌های سطحی، این اختلاف شناسایی نمی‌شود. در چنین شرایطی، کارکنان نیز به‌دلیل نگرانی از اخراج یا ایجاد مشکل شغلی، امکان اعتراض حضوری یا شکایت رسمی را ندارند؛ موضوعی که در بلندمدت به تضعیف جدی حقوق بیمه‌ای و بازنشستگی  آنان منجر می‌شود.

او  با اشاره به آثار مستقیم این مسئله بر آینده بیمه‌شدگان توضیح داد: مبنای محاسبه مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و غرامت دستمزد، میانگین دستمزد مشمول بیمه است و هرگونه اعلام حقوق کمتر از واقع، به کاهش دائمی مستمری در آینده منجر خواهد شد؛ پیامدی که بسیاری از بازنشستگان امروز با آن مواجه هستند.

مدیرکل اداره وصول حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی تأکید کرد که قانون، کارگر را ملزم به اعتراض فوری در زمان اشتغال نکرده است، به‌ویژه زمانی که امنیت شغلی او در معرض تهدید قرار دارد یا امکان اعمال فشار از سوی کارفرما وجود دارد.

به گفته مدیرکل اداره وصول حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی، عدم اعتراض در دوره اشتغال به‌هیچ‌وجه به معنای اسقاط حق نیست و بیمه‌شده می‌تواند در زمان مقتضی نسبت به احقاق حقوق خود اقدام کند.

مدارکی که می‌تواند مبنای احقاق حق بیمه‌ای قرار گیرند

کشاورز، مهم‌ترین اقدام کم‌ریسک در دوران اشتغال را جمع‌آوری و نگهداری مستندات دستمزد واقعی بدون طرح دعوا دانست و گفت: فیش‌های حقوقی واقعی، پیامک‌ها و مکاتبات مرتبط با حقوق، گردش حساب بانکی و واریزی‌ها، قرارداد کار، احکام افزایش حقوق و اسناد پرداخت پاداش یا مزایا از جمله مدارکی هستند که می‌توانند در آینده مبنای احقاق حق بیمه‌ای قرار گیرند.

وی توصیه کرد این اسناد خارج از محیط کار و به‌صورت امن نگهداری شوند.

او  همچنین بر نقش پایش مستمر سوابق بیمه‌ای تأکید کرد و افزود: سازمان تأمین اجتماعی هر ماه از طریق پیامک، دستمزد و سابقه ثبت‌شده را به بیمه‌شده اطلاع می‌دهد و جزئیات این اطلاعات نیز در سامانه خدمات غیرحضوری به نشانی es.tamin.ir قابل مشاهده است. این داده‌ها، مبنای اصلی تشخیص مغایرت میان دستمزد واقعی و دستمزد اعلام‌شده هستند.

به گفته کشاورز، یکی از ابزارهای جدید و مؤثر برای کاهش ریسک اعتراض، فعال‌سازی «منوی اعتراض به دستمزد» در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان است. این امکان به‌صورت کاملاً غیرحضوری و محرمانه فراهم شده و در مرحله ثبت، اطلاع مستقیمی به کارفرما داده نمی‌شود. کارکنان می‌توانند به‌محض دریافت پیامک دستمزد و مشاهده مغایرت، از این مسیر قانونی استفاده کنند.

مدیرکل اداره وصول حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی در پایان تصریح کرد: در صورت نیاز به پیگیری گسترده‌تر، بهترین زمان برای اقدام رسمی، پس از قطع همکاری، در سال‌های منتهی به بازنشستگی یا هنگام مطالبه مستمری و ازکارافتادگی است. در این مرحله، مزد واقعی در اداره کار اثبات، سابقه بیمه‌ای اصلاح و مابه‌التفاوت حق بیمه از کارفرما مطالبه می‌شود؛ فرآیندی که نشان می‌دهد حقوق بیمه‌ای کارگران حتی پس از سال‌ها نیز قابل اصلاح و احیاست.