چرا خودروی کارکرده وارد نشد؟

3سال قبل به‌دنبال نارضایتی عمومی از کیفیت خودروهای داخلی، قانون واردات خودروهای سواری کارکرده در مجلس به تصویب رسید، اما از آن زمان تاکنون حتی یک دستگاه خودروی کارکرده هم وارد نشده است. 

 

به گزارش بانک اول  میزگرد اقتصادی تلویزیون همشهری با حضور امیرحسن کاکایی، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت و مهدی مطلب‌زاده، عضو انجمن قطعه‌سازان خودرو به بررسی علت عدم‌واردات خودروهای کارکرده با وجود تصویب قانون در این زمینه پرداخته اند با وجود مطالبه عمومی، دولت در تدوین آیین‌نامه اجرایی و دستورالعمل واردات خودروهای کارکرده تاخیر بسیاری داشته  و نهایتا هم پس از ابلاغ آیین‌نامه مذکور، هنوز واردات صورت نگرفته است که دلایل آن در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است.

افزایش تقاضای ارز

با فرض واردات خودروی دست‌دوم، سؤال مهم این است که خدمات پس از فروش آن چه می‌شود؟ تعمیرات هر خودرویی آموزش‌ها و ابزارهای خاص می‌خواهد. وقتی هر فرد با کارت ملی بتواند خودروی دست‌دوم وارد کند، خدمات پس از فروش آن چطور تامین خواهد شد؟ لوازم یدکی آن چگونه عرضه خواهد شد؟ هیچ تضمینی در این زمینه‌ها وجود ندارد و تامین لوازم یدکی فقط از طریق قاچاق صورت خواهد گرفت و سبب افزایش تقاضای ارز قاچاق خواهد شد.

 

قاچاق ارز

خودروی صفر در جهان قیمت مشخصی دارد. اما آیا خودروی دست‌دوم، قیمت مشخصی دارد؟ واردکننده خودروی دست‌دوم می‌تواند هر قیمتی روی آن بگذارد. واردکننده می‌تواند با بیش‌اظهاری قیمت خودروی وارداتی، اقدام به خروج ارز کند که همان قاچاق ارز است. من این کار را خیانت می‌دانم.

ما به‌عنوان انجمن قطعه‌سازان هیچ مخالفتی با واردات خودروی صفر نداریم، روی مونتاژ البته حرف داریم، اما در واردات خودروی کارکرده اما و اگر وجود دارد.

به اسم رضایت مردم، پا به عرصه نامعلوم واردات خودروی دست‌دوم می‌گذاریم که ناشی از تبلیغات نادرستی است که در سال‌های اخیر شده است. واردات خودروی دست‌دوم نیازمند منابع ارزی بالایی است و نباید ارز کشور را صرف این کار کرد. تخصیص 3میلیارد دلار ارز برای واردات خودروی دست‌دوم، اشتباه است. ما می‌خواهیم خودروهای دست‌دوم منطقه را جمع و ایران را قبرستان خودروهای فرسوده کنیم. مشکل اصلی واردات خودروهای دست‌دوم، تامین لوازم یدکی آنهاست.

 

مواضع متناقض

نگاه مشورتی ما این است که واردات خودروهای کارکرده، خیانت است. اگر نظام تصمیم‌گیری می‌خواهد به این نظر تخصصی ما گوش نکند، نتیجه آن هم مشخص است. چنین مشکلاتی را در واردات خودروهای برقی هم دیدیم. وقتی ما برق نداریم، چطور می‌خواهیم برق خودرو را تامین کنیم؟ زمانی که آقای علی‌آبادی، وزیر صمت بود، خودروی برقی را پیگیری می‌کرد، اما اکنون که وزیر نیرو شده از کمبود برق سخن می‌گوید.

نظر کارشناسی ما این است که واردات خودروی کارکرده به ضرر کشور است، اما برای مردم تعیین‌تکلیف نمی‌کنیم. اینکه واردات خودروی دست‌دوم ممنوع شد، برای حمایت از خودروسازان نبود، برای این بود که ارز نداشتیم.

 

به سود مونتاژکاران

سیاست‌های ارزی و وارداتی سال‌های اخیر به سود مونتاژکاران شده و تعرفه مؤثر آنها با توجه به نرخ ارز دریافتی 3،2درصد بوده است. در سال گذشته تیراژ خودروهای مونتاژی 200هزار دستگاه بود، اما مجموع ارز مصرفی آنها از کل ارز مصرفی ایران‌خودرو و سایپا بیشتر بود. چون دولت سود می‌کند از این نوع واردات، از واردات مونتاژی‌ها دفاع می‌کند. این هیچ ربطی به حمایت دولت از صنایع تولیدی داخلی خودرو ندارد.

 

مشکل خدمات پس از فروش

اگر مصوبه مجلس برای واردات خودروی دست‌دوم بخواهد اجرا شود، به سطحی خواهد رسید که واردات خودروی صفر را هم تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. مشکل دیگر انتقال خودروهای کارکرده از سایر کشورها به کشورمان است. اکنون در واردات خودروهای صفر هم دچار مشکل هستیم؛ چون نمی‌توانیم به‌طور مستقیم از کمپانی‌ها وارد کنیم و از بازار جمع می‌کنیم. اینکه بخواهیم دوره‌ای واردات خودروی دست‌دوم را تجربه کنیم هم سبب خسارت زیادی به خریداران خواهد شد؛ چون خدمات پس از فروشی وجود ندارد.

 

 پیچیدگی دستورالعمل

تصویب دستورالعملی برای خدمات پس از فروش خودروهای دست‌دوم‌‌ بسیار پیچیده است. کسی پاسخگوی خریداران خودروهای دست‌دوم نخواهد بود. به‌نظر من واردات خودروی دست‌دوم معضلی است که عده‌ای برای پاس دادن مردم و بازی با افکار عمومی، آن را مطرح کرده‌اند. اگر بخواهیم خودروهای دست‌دوم وارد کنیم باید 3،2 سال در‌های کارخانجات داخلی را ببندیم تا آنگاه مردم متوجه شوند که چه خسارتی دارد. اینکه تاکنون واردات خودروهای دست‌دوم اجرایی نشده، به‌دلیل پیچیدگی آیین‌نامه اجرایی آن است که دولت نتوانسته به تصمیم برسد؛ حتی در گمرکات کشور هم ابزارهای لازم برای بررسی خودروهای دست‌دوم نداریم.

 

تریلی‌های فرسوده

متأسفانه پارسال مقدار زیادی خودروهای سنگین فرسوده دست‌دوم (تریلی‌های کشنده) وارد کشور شده است. کیفیت برخی از این تریلی‌ها در حدی بود که باید اسقاط می‌شدند.

طراحان واردات خودرو استدلال می‌کردند که با واردات، مشکلات انحصاری خودروسازان را حل می‌کنیم، اما اینگونه نبود؛ چراکه مشکل بازار خودروی ما چیز دیگری است.

 

سیاست‌های ارزی ربطی به صنعت خودرو ندارد

60سال است واردات خودرو در ایران ممنوع است. فعلا تصمیم بانک مرکزی این است که نحوه مصرف ارز برای واردات به‌گونه‌ای باشد که با ارز اشخاص نشود خودرو وارد کرد. باید به این تصمیم تمکین کرد. اگر این محدودیت‌ها نبود، بله می‌شد به مردم اجازه داد که هر کس با ارز خودش خودرو وارد کند، اما شرایط تحریمی را باید درنظر گرفت.

سیاست‌های بانک مرکزی بود که 8،7 سال قبل برای مدیریت مصارف ارزی، جلوی واردات خودرو را گرفت و ارتباطی با صنعت خودرو نداشت.

در مورد سایر صنایع ببینید با ممنوعیت واردات، صنعت لوازم‌خانگی رشد کرد. به صنعت خودروسازی هم باید این فرصت را داد. این حرف تبلیغاتی که گفته می‌شود به هر ایرانی باید اجازه داد با ارز خودش خودرو وارد کند،

حرف نادرستی است و نمی‌توان به عموم مردم چنین اجازه‌ای ‌ داد و دولت موظف است بر نحوه مصارف ارزی

مدیریت کند. سیاست‌های ارزی، کاملا کلان است و اینگونه نمی‌توان به‌طور خرد و بخشی به آن پرداخت.

 

روزنامه همشهری