ثبت تمام املاک فاقد سند الزامی شد+ جزییات

به گزارش بانک اول ،سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از راه‌اندازی قریب‌الوقوع سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی خبر داد؛ سامانه‌ای که بر اساس ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و به دستور رئیس قوه قضاییه آغاز به کار خواهد کرد. زمان شروع فعالیت این سامانه از طریق روزنامه رسمی کشور به اطلاع عموم می‌رسد.

این سامانه بستری برای ثبت ادعاهای مرتبط با مالکیت، حق انتفاع و حق ارتفاق املاک فاقد سند رسمی فراهم می‌کند و نقش مهمی در شفاف‌سازی وضعیت مالکیت‌ها خواهد داشت.

هدف اصلی سامانه ماده ۱۰ چیست؟
سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی با هدف تکمیل حدنگاری یا کاداستر کشور طراحی شده است. حدنگاری به این معناست که هر قطعه ملک دارای نقشه دقیق UTM با مختصات جغرافیایی مشخص باشد و اطلاعات حقوقی و هویتی آن در بانک جامع املاک سازمان ثبت تثبیت شود.

چرا حدنگاری کامل نشده است؟
به گفته اعظم قویدل، سخنگوی سازمان ثبت اسناد، دو عامل اصلی مانع تکمیل صددرصدی حدنگاری کشور شده است:

نبود الزام مؤثر برای ثبت رسمی ملک و دریافت سند مالکیت

امکان انجام معاملات با اسناد عادی

قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، برای رفع هر دو مانع راهکار مشخصی پیش‌بینی کرده است.

کارکرد سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی
هدف این سامانه، بررسی و تثبیت ادعاهای مالکیت اشخاص نسبت به املاک فاقد سند است تا در نهایت، سند مالکیت حدنگار صادر شود. با اجرای این فرآیند، امکان بروز جرایمی مانند کلاهبرداری، فروش مال غیر و معاملات معارض به حداقل می‌رسد.

تکلیف مالکان پس از راه‌اندازی سامانه

بر اساس توضیحات سازمان ثبت، تمامی اشخاصی که نسبت به عین یا منافع بیش از دو سال یک ملک ادعا دارند، موظف‌اند ظرف دو سال از تاریخ راه‌اندازی سامانه، نقشه ملک و مدارک مربوط را در سامانه بارگذاری کنند.

مراحل بعد از ثبت ادعا
پس از ثبت اطلاعات:

افراد دو سال فرصت دارند برای دریافت سند مالکیت اقدام کنند

یا در صورت لزوم، دعوای حقوقی مرتبط را در مراجع قضایی مطرح کنند

در صورتی که ملک دارای سند رسمی باشد یا در تصرف شخص مدعی نباشد، طرح دعوا مانند خلع ید یا الزام به تنظیم سند رسمی الزامی خواهد بود.

پیامدهای عدم ثبت ادعا در سامانه
سخنگوی سازمان ثبت هشدار داد که عدم ثبت ادعا در مهلت مقرر پیامدهای جدی به همراه دارد. پس از پایان مهلت قانونی:

هیچ ادعایی در سامانه پذیرفته نمی‌شود

ادعاها علیه اراضی دولتی و عمومی یا اشخاص ثالث دارای سند رسمی، قابل استناد و رسیدگی نخواهد بود

به بیان دیگر، پس از انقضای مهلت‌ها، امکان طرح ادعای مالکیت عملاً از بین می‌رود.

نحوه رسیدگی به درخواست‌ها در سامانه
پس از ثبت ادعا، سامانه مشخص می‌کند که ملک مشمول کدام قانون است؛ از جمله:

قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی

قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن

یا درخواست ثبت اولیه برای املاک فاقد سابقه ثبتی

در مواردی که رسیدگی مستلزم طرح دعوا باشد، موضوع به متقاضی اعلام خواهد شد.

انتقال ملک قبل از صدور سند چه حکمی دارد؟
اگر فردی پس از ثبت ادعا و پیش از صدور سند مالکیت قصد انتقال ملک را داشته باشد، معامله در سامانه ثبت می‌شود اما عدم انتقال رسمی مالکیت و امکان ابطال آن به خریدار اعلام خواهد شد.

آیا سامانه ماده ۱۰ میان‌بر دریافت سند است؟
سازمان ثبت تأکید کرده این سامانه مسیر میان‌بر برای دریافت سند مالکیت نیست. تمام درخواست‌ها در چارچوب قوانین موجود بررسی می‌شوند و تنها استثنا مربوط به آپارتمان‌های فاقد پایان کار است که در صورت ثبت در سامانه، شهرداری‌ها مکلف به صدور پایان کار خواهند بود.

آیا باید منتظر راه‌اندازی سامانه ماند؟
به گفته سخنگوی سازمان ثبت، در حال حاضر نیز هیچ مانعی برای اقدام جهت اخذ سند مالکیت وجود ندارد. مالکان می‌توانند از مسیرهای قانونی موجود، از جمله سامانه تعیین تکلیف یا مراجعه به بنیاد مسکن در شهرها و روستاهای کوچک، اقدامات لازم را انجام دهند.