ماجرای دریافت وام ۵۰ میلیونی با سهام عدالت

به گزارش بانک اول در هفته‌های اخیر، شایعات وام سهام عدالت بدون ضامن در شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی رواج یافته و وعده‌هایی مبنی بر وام تا ۵۰ میلیون تومان بدون نیاز به ضامن یا سفته داده شده است.

این ادعاها اغلب با لینک‌های فیشینگ همراه هستند و هدفشان جمع‌آوری اطلاعات شخصی است. در واقعیت، سهام عدالت به عنوان وثیقه اعتباری در برخی بانک‌ها (مانند ملی و تجارت) قابل استفاده است، اما نه به صورت بدون ضامن مطلق.

وزارت اقتصاد تأکید دارد که هر طرح وامی باید از طریق سامانه‌های رسمی مانند سمات پیگیری شود و هیچ وام مستقیمی بدون فرآیند اعتبارسنجی وجود ندارد.

این شایعات ریشه در طرح‌های قدیمی مانند وام ۱۰ میلیونی ۱۴۰۰ دارند که با بلوکه کردن سهام اجرا شد، اما اکنون با افزایش ارزش سهام (به بیش از ۱۰ میلیون تومان برای مشمولان کامل)، بانک‌ها تسهیلات تا ۵۰ درصد ارزش سهام را پیشنهاد می‌دهند، با شرط رتبه اعتباری خوب و حداقل یک ضامن یا وثیقه جایگزین.

طرح وام با وثیقه سهام عدالت از سال ۱۴۰۰ توسط بانک‌ها راه‌اندازی شد، اما بدون ضامن تنها برای رتبه‌های اعتباری بالا (بالای ۷۰ از ۱۰۰) ممکن است و اغلب با کسر ۲۰-۳۰ درصدی سهام همراه است.

طبق گزارش بانک مرکزی، تا مهر ۱۴۰۴، بیش از ۱.۸ میلیون نفر از این تسهیلات استفاده کرده‌اند، اما نرخ بازپرداخت پایین (به دلیل بلوکه سهام) چالش‌هایی ایجاد کرده و منجر به زیان سهامداران در صورت نوسان بازار شده است.

کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون ارزیابی دقیق، این وام‌ها می‌تواند بدهی پنهان ایجاد کند. علاوه بر این، تبلیغات جعلی اغلب به اپلیکیشن‌های غیررسمی لینک می‌دهند که اطلاعات بانکی را سرقت می‌کنند؛ پلیس فتا در ۱۴۰۴ بیش از ۵۰۰ مورد کلاهبرداری مرتبط گزارش کرده است.