معرفی انواع چک صیادی (نکات کلیدی)

چک صیادی به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای پرداخت در نظام بانکی ایران، با هدف افزایش شفافیت و کاهش تخلفات مالی معرفی شده است

 

به گزارش بانک اول . انواع چک صیادی با ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوت، نقش مهمی در مبادلات تجاری و شخصی ایفا می‌کنند. آشنایی با انواع این چک‌ها، از جمله چک عادی، تاییدشده، تضمین‌شده، رمزدار و الکترونیکی، برای افرادی که در معاملات مالی فعال هستند، امری ضروری است. هر یک از این چک‌ها شرایط خاصی برای صدور و نقد شدن دارند که تأثیر مستقیمی بر امنیت معاملات دارد. در ادامه، با بررسی دقیق این دسته‌بندی‌ها و نحوه اعتبارسنجی چک صیادی، به درک بهتری از کارکرد و مزایای آن خواهیم رسید.

معرفی انواع چک صیادی

چک‌های صیادی یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در نظام بانکی ایران محسوب می‌شوند که با هدف افزایش شفافیت و کاهش تخلفات در تبادلات مالی طراحی شده‌اند. انواع چک صیادی از نظر امنیتی و ظاهری دارای استانداردهای یکسانی هستند، اما تفاوت‌هایی نیز بین آن‌ها وجود دارد که دانستن آن برای استفاده صحیح ضروری است. هر چک صیادی دارای یک شناسه ۱۶ رقمی منحصربه‌فرد است که امکان پیگیری و اعتبارسنجی آن را فراهم می‌کند. در ادامه، به بررسی انواع این چک‌ها و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم تا اطلاعات کاملی در این زمینه داشته باشید.

چک صیادی کرم رنگ چیست؟

چک‌های صیادی کرم‌رنگ، که پیش از سال ۱۴۰۰ صادر شده‌اند، به‌عنوان نسخه‌های قدیمی‌تر چک‌های صیادی شناخته می‌شوند. این چک‌ها دارای رنگ سفید یا کرم هستند و در زمان خود برای تسهیل مبادلات مالی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. با اجرای قوانین جدید بانک مرکزی، تمامی چک‌های جدید با رنگ بنفش صادر می‌شوند و ثبت چک و تأیید آن‌ها در سامانه صیاد الزامی است. بنابراین، دارندگان دسته‌چک‌های کرم‌رنگ باید در اسرع وقت به بانک‌های مربوطه مراجعه کرده و دسته‌چک‌های جدید صیادی را دریافت کنند تا بتوانند از امکانات و امنیت بالاتر این چک‌ها بهره‌مند شوند.

چک صیادی بنفش چیست؟

چک صیادی بنفش، نوعی چک بانکی است که از سال ۱۴۰۰ توسط بانک مرکزی ایران با هدف افزایش امنیت و شفافیت در مبادلات مالی معرفی شده است. این چک‌ها دارای ویژگی‌های متمایزی هستند که آن‌ها را از چک‌های قدیمی متمایز می‌کند.

ویژگی‌های چک صیادی بنفش:

رنگ بنفش: این چک‌ها با رنگ بنفش طراحی شده‌اند تا به‌راحتی از چک‌های قدیمی تمایز داده شوند.

شناسه ۱۶ رقمی یکتا: هر برگه چک صیادی بنفش دارای یک کد ۱۶ رقمی منحصربه‌فرد است که امکان پیگیری استعلام وضعیت چک را فراهم می‌کند.

عبارت الزامی ثبت در سامانه صیاد: بر روی این چک‌ها عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» درج شده است که نشان‌دهنده ضرورت ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد برای اعتبارسنجی و پردازش آن است.

نحوه استفاده از چک صیادی بنفش

برای استفاده از این چک‌ها، صادرکننده باید اطلاعات مربوط به چک را در سامانه صیاد ثبت کند. پس از ثبت، دریافت‌کننده نیز باید تأییدیه دریافت چک را در همان سامانه انجام دهد. این فرآیند دو مرحله‌ای به کاهش تخلفات و افزایش اعتماد در معاملات کمک می‌کند.

با معرفی چک صیادی بنفش، بانک مرکزی تلاش کرده است تا با استانداردسازی و دیجیتالی کردن فرآیندهای مربوط به چک، امنیت و شفافیت را در نظام بانکی کشور ارتقا دهد.

کاربرد چک صیادی بنفش‌رنگ

چک‌های صیادی با ویژگی‌های امنیتی بالاتر و الزام به ثبت در سامانه صیاد، برای تسهیل در معاملات مدرن طراحی شده‌اند. کاربردهای اصلی این چک‌ها عبارت‌اند از:

• خرید اقساطی
• دریافت وام
• معاملات تجاری

در نتیجه، آشنایی با کاربردهای مختلف انواع چک صیادی و استفاده صحیح از آن‌ها، می‌تواند به بهبود روابط مالی و تجاری افراد و کسب‌وکارها کمک شایانی کند.

تفاوت چک صیادی جدید و قدیم

چک‌های صیادی جدید و قدیم تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. نخستین تفاوت در رنگ آن‌هاست؛ چک‌های جدید دارای ترکیبی از رنگ‌های بنفش و صورتی هستند و ابعاد تمامی برگه‌ها ۱۷۰ در ۸۵ میلی‌متر است. در قسمت بالای سمت چپ هر چک، یک شناسه ۱۶ رقمی درج شده که برای ثبت چک در سامانه صیاد ضروری است. همچنین، بر روی تمامی چک‌های صیادی جدید عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» قید شده است. نکته دیگر اینکه با قرار دادن کاغذ چک در مقابل نور، لوگوی شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران قابل مشاهده است.

فرق چک صیادی زرد و بنفش

فرق چک صیادی زرد (کرمی) و بنفش در وضعیت اعتباری صادرکننده و طراحی چک مشخص می‌شود. چک‌های بنفش، نسل جدید چک‌های صیادی هستند که برای امنیت بیشتر و ثبت در سامانه صیاد طراحی شده‌اند. در مقابل، رنگ زرد نشان‌دهنده چک های قدیمی می‌باشد.

تفاوت چک صیادی جدید و قدیم از نظر ثبت در سامانه صیاد

چک‌های صیادی جدید و قدیم در چندین جنبه با یکدیگر تفاوت دارند. یکی از مهم‌ترین این تفاوت‌ها، الزام ثبت چک‌های جدید در سامانه صیاد است. بر اساس قانون جدید، تمامی چک‌های صیادی باید در این سامانه ثبت شوند و عملیات‌هایی مانند انتقال، استعلام و تأیید چک نیز از طریق همین سامانه انجام می‌شود. این فرآیند با هدف افزایش امنیت و تضمین نقدشوندگی چک‌ها طراحی شده است. در مقابل، چک‌های قدیمی نیازی به ثبت در سامانه نداشتند و امکان صدور آن‌ها در وجه حامل وجود داشت. اما در چک‌های صیادی جدید، صدور و انتقال چک در وجه حامل مجاز نیست و باید نام گیرنده مشخص شود.

تفاوت چک صیادی جدید و قدیم از نظر شکایت و پیگیری

تفاوت‌های مهمی بین چک‌های صیادی جدید و قدیم از نظر شکایت و پیگیری وجود دارد. در گذشته، برای وصول وجه چک‌های قدیمی، دارنده چک باید ابتدا به دادگاه مراجعه می‌کرد و پس از طی مراحل دادرسی، حکم لازم را دریافت می‌کرد. این فرآیند زمان‌بر و پیچیده بود. اما با معرفی چک‌های صیادی جدید، این روند تسهیل شده است. دارنده چک صیادی می‌تواند بدون نیاز به تشکیل جلسه دادرسی و حضور در دادگاه، مستقیماً به واحد اجرای دادگاه مراجعه کرده و برای وصول وجه چک اقدام کند. این تغییر، سرعت و کارایی فرآیند وصول وجه چک را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است.

تفاوت انواع چک صیادی با چک‌های عادی

چک‌های صیادی و چک‌های عادی از جنبه‌های مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند. یکی از تفاوت‌های اصلی، فرآیند صدور و ثبت این چک‌ها است. چک‌های صیادی توسط بانک مرکزی صادر می‌شوند و بانک‌های دیگر در صدور آن نقشی ندارند. در مقابل، برای دریافت چک‌های عادی، چک تایید شده، چک بانکی عادی، چک بین بانکی و چک مسافرتی باید به بانک مراجعه کنید. همچنین، مراحل ثبت و استعلام چک‌های صیادی به راحتی انجام می‌شود.

اما برای دریافت مبلغ انواع چک‌های دیگر باید حداقل ۷ روز منتظر بمانید. به‌علاوه، چک‌های صیادی نقش ضمانتی دارند و به عنوان مدرک ضمانت استفاده می‌شوند. اما چک‌هایی مثل چک تضمین‌شده برای معامله‌های کلان است. در مجموع، چک‌های صیادی با هدف افزایش امنیت و تسهیل فرآیندهای بانکی طراحی شده‌اند و تفاوت‌های قابل‌توجهی با چک‌های عادی دارند.

تفاوت رنگ چک صیادی به چه معناست؟

در حال حاضر، همه چک‌های صیادی جدید به رنگ بنفش هستند، اما برای بررسی سابقه اعتبار صادرکننده چک، از رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شود که در وضعیت‌های مختلف قابل مشاهده است. برای بررسی وضعیت اعتباری یک چک صیادی، می‌توانید از اپلیکیشن‌های پرداخت موبایل مانند ساد۲۴ یا سایت بانک مرکزی استفاده کنید. در این سیستم، وضعیت صادرکننده چک با رنگ‌های مختلف نشان داده می‌شود. اگر وضعیت صادرکننده “سفید” باشد، یعنی او هیچ چک برگشتی نداشته و اعتبار خوبی دارد.

وضعیت “زرد” به این معناست که صادرکننده یک چک برگشتی یا تا مبلغ ۵۰ میلیون ریال چک برگشتی دارد. این وضعیت نشان‌دهنده ریسک متوسط برای پرداخت است. اگر وضعیت “نارنجی” باشد، به این معنی است که صادرکننده بین ۲ تا ۴ فقره چک برگشتی دارد، که نشانه‌ای از مشکلات بیشتر در پرداخت است. در نهایت، وضعیت “قرمز” نشان‌دهنده این است که صادرکننده بیش از ۱۰ فقره چک برگشتی دارد که اعتبار بسیار پایین و ریسک بالایی را نشان می‌دهد. بنابراین، تفاوت رنگ‌های چک صیادی به اعتبار و وضعیت مالی صادرکننده مرتبط است و می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد پذیرش یا نقد کردن چک بگیرید.