هوش مصنوعی وارد بازار چک شد
هوش مصنوعی وارد بازار چک شد؛ چک شما چند می‌ارزد؟جزییات
گزارش اعتبارسنجی چک با بهره‌گیری از هوش مصنوعی در سامانه صیاد طراحی شد؛ گامی بزرگ برای کاهش ریسک، شفافیت مالی و ارزیابی رفتار اعتباری صادرکنندگان چک در کشور.
به گزارش بانک اول مدیرعامل شرکت اعتبارسنجی ایران از آغاز اجرای طرح ملی “گزارش اعتبارسنجی چک” با تکیه بر مدل‌های هوش مصنوعی خبر داد.
به گفته‌ی رضا قاسم‌پور، این طرح با هدف کاهش ریسک مبادلات مالی، افزایش شفافیت و ارتقای سلامت اعتباری در کشور، در چارچوب نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرا شده است.
تحلیل رفتار صادرکنندگان چک
قاسم‌پور اظهار کرد: «با اصلاح قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷ و راه‌اندازی سامانه صیاد، بانک مرکزی زیرساخت داده‌محوری لازم برای تحلیل رفتار اعتباری صادرکنندگان چک را فراهم کرد. شرکت اعتبارسنجی ایران نیز با تکیه بر این داده‌ها و در چارچوب نظارت بانک مرکزی، طراحی مدل اعتبارسنجی چک را بر عهده گرفت.»
به گفته او، مطالعات فنی و الگوبرداری از نمونه‌های جهانی از مردادماه ۱۴۰۳ آغاز و پس از چند مرحله مدل‌سازی و ارزیابی تخصصی، مدل نهایی گزارش اعتبارسنجی چک به تصویب هیأت‌های تخصصی بانک مرکزی رسید
گزارش اعتبارسنجی چک چگونه کار می‌کند؟
مدیرعامل شرکت اعتبارسنجی ایران توضیح داد: «این گزارش با بهره‌گیری از مدل‌های هوش مصنوعی و داده‌های ثبت‌شده در سامانه صیاد طراحی شده و هدف آن، کاهش ریسک مبادلات و ایجاد شفافیت در روابط مالی میان اشخاص است.»
او افزود که این گزارش سه گروه اصلی را هدف قرار داده است:
-
صادرکنندگان چک برای اصلاح و بهبود رفتار مالی،
-
ذی‌نفعان چک برای ارزیابی ریسک پیش از پذیرش چک،
-
بانک‌ها برای سنجش صلاحیت صدور دسته‌چک‌های جدید.
قاسم‌پور تأکید کرد: «با اجرای این سازوکار، تصمیم‌گیری در چرخه اعتباری کشور مبتنی بر داده و واقعیت‌های مالی خواهد بود.»
جزئیات رتبه‌بندی و امتیازدهی چک‌ها
در ساختار گزارش، امتیاز چک عددی بین یک تا ۱۰۰ و رتبه آن در ۱۵ سطح از A۱ تا E۳ تعیین می‌شود.
این گزارش شامل بخش‌هایی مانند دلایل کاهش امتیاز، نکات تحلیلی و جدول وضعیت چک‌ها است تا تصویری جامع از رفتار اعتباری فرد ارائه دهد.
قاسم‌پور توضیح داد: «وجود دلایل کاهش امتیاز به معنی بدحسابی نیست، بلکه نشان‌دهنده مسیرهایی برای بهبود رفتار مالی است. حتی دارندگان امتیاز بالا نیز می‌توانند از این داده‌ها برای ارتقای عملکرد خود استفاده کنند.»
عوامل مؤثر بر امتیاز اعتبارسنجی چک
عواملی همچون تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی، زمان رفع سوءاثر، سابقه خوش‌حسابی در تسهیلات و مالیات، و میانگین مانده حساب‌های بانکی در امتیاز چک مؤثرند.
وی تأکید کرد نسخه فعلی گزارش به‌صورت خلاصه از طریق سامانه “اعتباریتو” در دسترس اشخاص حقیقی است و نسخه پیشرفته‌تر آن نیز در آینده نزدیک، تنها با رضایت صاحب چک برای بانک‌ها و شبکه بانکی قابل مشاهده خواهد بود.
تعیین سقف اعتبار مجاز برای چک‌ها
قاسم‌پور در پایان از اجرای طرح تعیین سقف اعتبار مجاز چک خبر داد و گفت:
«بر اساس شیوه‌نامه جدید بانک مرکزی، برای دارندگان دسته‌چک‌اولی سقف مشخصی تعیین خواهد شد تا صدور چک‌های بالاتر از آن محدود شود. این اقدام گامی مهم در جهت مدیریت ریسک و پیشگیری از صدور چک‌های بی‌محل به شمار می‌رود.»/بنکر