چک رمزدار در خط پایان؛ بررسی انواع راهکارهای انتقال پول

به گزارش بانک اول پیش از سامانه صیاد و پیچک، چک رمزدار (بین بانکی) و چک تضمینی (بانکی)  دارای کاربردهای متفاوتی در سیستم بانکی ایران بوده‌اند. با توجه به کاسته شدن وجه افتراق این دونوع راهکار انتقال پول، حذف چک های رمزدار از سیستم بانکی در مرور زمان قابل انتظار بوده است.

چک‌های رمزدار از 1404/10/08 دیگر قابل صدور نخواهند بود

طبق تصمیم بانک مرکزی، فرآیند صدور و تبادل چک‌های رمزدار (بین بانکی) در شبکه بانکی کشور متوقف خواهد شد:

• توقف کامل صدور: از تاریخ ۸ دی ماه ۱۴۰۴، صدور چک رمزدار توسط کلیه بانک‌ها ممنوع خواهد شد.
• حذف از سامانه چکاوک: از تاریخ ۸ بهمن ماه ۱۴۰۴، مبادله چک‌های رمزدار به طور کامل از سامانه چکاوک حذف خواهد شد.

توجه مهم:

از تاریخ ۸ دی ماه ۱۴۰۴، باید صرفاً از طریق درخواست “چک تضمین‌شده” (چک بانکی) از شعب بانک‌ها و یا سایر ابزارهای انتقال وجه مانند ساتنا، پایا و… اقدام نمایید.

خلاصه ای از تفاوت چک رمزدار با چک تضمینی

در گذشته چک‌های تضمینی در وجه حامل صادر شده و امکان انتقال مبلغ چک تنها با یک امضاء در پشت چک (ظهر نویسی) قابل وصول در شعب همان بانک بوده است در حالیکه چک های رمزدار صرفا در وجه شخص، بانک و شعبه معین قابلیت وصول داشت.

چک‌های تضمینی حتما بایستی به شعبه همان بانک برای وصول لحظه‌ای ارائه می‌شد ولی چک‌های رمزدار به محض ارائه به بانک و شعبه درج شده در متن چک به حساب ذینفع واریز می‌شد.

 

به عنوان مثال:

• یکی از مزیت‌های چک رمزدار نسبت به چک تضمینی واریز آنی به حساب مشتری بوده است.
• با توسعه سامانه چکاوک واگذاری چک‌های عادی و تضمینی در پایان همان روز وصول و به حساب ذینفع واریز می‌شود. پیش از این 2 تا 3 روز کاری زمان برای وصول مبلغ چک نیاز بود.

• موضوع بعدی بحث امنیت و عدم امکان جعل و دستکاری چک رمزدار بود که آن را نسبت به چک تضمینی ارجح می‌کرد.
• با توسعه سامانه صیاد و پیچک، بانک‌ها مکلف به درج نام/ نام خانوادگی و کدملی ذینفع در متن چک شدند. دلیل این کار هم الزام ثبت چک با مشخصات ذینفع در سامانه پیچک توسط بانکها است.

موضوع مهم دیگری که بانک مرکزی جهت حذف چکهای رمزدار متقاعده کرده است، عدم امکان استعلام و نظارت چک‌های رمزدار است. چک‌های رمزدار در سامانه پیچک به نام ذینفع توسط بانک ها ثبت نمی‌شدند و صرفا مبتنی بر یک کد (رمز) هستند. بانک‌ها جهت واریز وجه چک رمزدار به حساب ذینفع، ابتدا آن رمز را از بانک صادر کننده استعلام می‌گیرند. یعنی تنها راه پیشگیری از جعل (البته سیستمی) همخوانی کد(رمز) روی چک بوده است.

 

بانک مرکزی برای اجرای این طرح، گام‌های زیر را در نظر گرفته است:

• آگاهی‌رسانی و فرهنگ‌سازی : تشویق عموم به استفاده از چک‌های تضمین‌شده (بانکی).
• تدریجی بودن فرآیند: حذف چک‌های رمزدار به صورت تدریجی و گام‌به‌گام انجام می‌شود تا مشتریان به تدریج با سیستم جدید آشنا شوند.

این تغییرات به منظور افزایش امنیت و شفافیت در سیستم بانکی ایران انجام می‌شود.

توجه: پس از ممنوعیت صدور چک رمزدار، چک های بین بانکی (رمزدار) دریافت شده (در گذشته) بایستی توسط بانک بدون هیچ مشکلی از مشتریان دریافت شود.

• برای انجام معامله صرفا چک تضمینی (بانکی) بگیرید .
• چنانچه پولی را بدون عقد قرارداد قرار است به حساب شخصی دیگر واریز کنید از انتقال وجه پایا/ساتنا استفاده کنید.
• برای پرداخت‌های خرد از انتقال وجه کارت به کارت و انتقال وجه پل استفاده کنید.