چرا «دارایکم» به پرتفوها نیامده است؟

به گزارش بانک اول در روزهای اخیر برخی نارسایی‌های موجود در سامانه‌های معاملاتی، در کنار ابهاماتی که در خصوص قرار گرفتن دارایی‌هایی مانند صندوق سرمایه‌گذاری دارا یکم در سبد سرمایه‌گذاری برخی از سرمایه‌گذاران به وجود آمده سبب شده تا سوالات پیرامون کاستی‌ها در زمینه قرار نگرفتن این دارایی در پرتفوی سرمایه‌گذاران موجود بیش از پیش افزایش یابد.

در این میان آغاز معاملات واحدهای صندوق یاد شده در کنار بروز این مشکل سبب شده تا بسیاری از فعالان بازار با دیده تردید نسبت به ساز و کار معاملات صندوق یاد شده بنگرند. از آنجایی که دقت در معاملات الکترونیکی بازار سرمایه در تمامی نقاط جهان از اهمیت خاصی برخوردار است و بروز هر نوع اختلال در آن به مثابه افزایش ریسک در کل سامانه معاملاتی تلقی خواهد شد از این رو می‌توان گفت که رسیدگی به مورد یاد شده و حل و فصل آن تنها به محدوده صندوق ETF دولتی محدود نمی‌شود.

البته باید به خاطر داشت که با توجه به جدید بودن ابزار یاد شده و نبود موارد مشابه در ساختار اجرایی، بروز چنین مشکلاتی چندان هم عجیب نیست، با این حال آنچه که اهمیت دارد تامین امنیت خاطر سرمایه‌گذاران به خصوص در شرایط فعلی است. از آنجایی که قرار است تا تجاربی مانند صندوق دارا یکم در ماه‌های پیش رو برای سایر دارایی‌های دولت نیز تکرار شود، رفع مشکلات فعلی می‌تواند گامی مهم در جلب اقبال عمومی به دارایی‌هایی باشد که تا پایان سال عرضه خواهد شد. 

درحالی که اعلام شده بود دارایکم به عنوان نخستین صندوق ETF دولتی از روز شنبه (هفتم تیرماه)، قابل معامله است، با گذشت تقریبا ۴۸ ساعت، این نماد بورسی هنوز در سبد برخی کارگزاری‌ها ننشسته و بسیاری از سهامداران این سهام، همچنان امکان معامله آنلاین را ندارند که مدیر دارایی و سرمایه‌گذاری بانک مسکن در این زمینه توضیحاتی را اعلام کرد.

محمد بختیار نصرآبادی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه سازمان بورس، تامین سرمایه بانک مسکن، نهادهای مرتبط و دولت وظیفه خود می‌دانند که کارها سریع‌تر پیگیری شود، اظهار کرد: در زمان پذیره نویسی دارایکم، به جز روز آخر اعلام شده بود که مدت زمان انتظار دو ماه است. همان زمان هم مردم استقبال نکردند؛ به‌طوری که این صندوق باید ۱۷ هزار میلیارد تومان وجه جذب می‌کرد اما فقط ۶۰۰۰ میلیارد تومان جذب کرد. اما پس از آنکه دو ماه انتظار با تصمیم دولت به یک ماه انتظار کاهش یافت و بازدهی ۱۰۰ درصدی داده است، مردم علاقه‌مند شدند.

وی ادامه داد: تا روز آخر پذیره‌نویسی مدت زمان انتظار دو ماه اعلام شده بود. همان یک ماه هم با تعطیلات خرداد هم‌زمان شد و کل روز کاری خرداد ۱۷ روز بود که بخشی از تاخیرات به خاطر این موضوع است.

  سجامی‌ها و غیرسجامی‌ها چه باید بکنند؟

مدیر دارایی و سرمایه‌گذاری بانک مسکن با بیان اینکه تقریبا سه و نیم میلیون کد برای دارایکم پذیره‌نویسی شد، گفت: از این تعداد تقریبا دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر کد بورسی سجامی داشتند. ما به عنوان مدیر صندوق اطلاعات را در اختیار شرکت سپرده‌گذاری قرار دادیم و درخواست کردیم امکان معامله دارایکم به همه ثبت‌نام کنندگان داده شود، این شرکت به دلیل محدودیت‌های نرم‌افزاری، پرسنلی و زمانی که با آن مواجه بود بخشی از کدها را آزاد کرد.

نصرآبادی ادامه داد: در این راستا، روز چهارشنبه هفته گذشته از دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر، برای یک میلیون نفر فعال شده است. این آمار در روز شنبه به دو میلیون نفر، روز گذشته به دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسید و امروز و فردا دارایکم برای دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر که کد بورسی سجامی داشتند فعال می‌شود.

وی درمورد افرادی که در سجام ثبت‌نام نکرده‌اند نیز توضیح داد: دارایکم افرادی که در سجام ثبت‌نام نکرده‌اند به عنوان کد ناشناس رزرو در سپرده‌گذاری می‌نشیند. یعنی حق آنها پایمال نمی‌شود اما باید سجامی شوند. افرادی هم که به تازگی سجامی شده‌اند باید صبر کنند. مدیر دارایی و سرمایه‌گذاری بانک مسکن درمورد افرادی که دارایکم در پرتفوی آنها ننشسته است نیز توضیح داد: اگر این افراد سجامی هستند می‌توانند به سایت سپرده‌گذاری مراجعه کنند و در سامانه ذی‌نفعان ناظر سهم را ببینند، و بعد اگر می‌خواهند آن را تغییر دهند.

  منشأ برخی مشکلات، کارگزاری‌ها هستند

نصرآبادی با بیان اینکه برخی مشکلات به کارگزاری‌ها مربوط می‌شود، اظهار کرد: ما به کارگزاری‌ها فشار می‌آوریم اما این موضوع در اختیار سازمان بورس نیست. کارگزاری‌ها باید کد را فعال کنند. حتی ممکن است کد در سامانه ذی‌نفعان مشاهده کنند اما امکان تغییر آن را نداشته باشند. برخی هم واریز وجه مازاد داشتند که این هم به کارگزاری‌ها مربوط می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه خریداران دارایکم ضرری نکرده‌اند، گفت: دارایکم بازدهی ۱۶۰ درصدی داشته است. اگرچه وظیفه داشتیم سر یک ماه این کار را انجام دهیم اما تصمیم بزرگی در این حد نیاز دارد سهام‌داران صبوری کنند و چیزی را با صبر از دست ندادند. مشکلات تا پایان هفته برطرف می‌شود.

مدیر دارایی و سرمایه‌گذاری بانک مسکن درمورد مشکلات بانکی و برخی نرم افزارهای بانکی در این راستا نیز گفت: شرکت بورس در زمان پذیره‌نویسی به شرکت‌های کارگزاری ابلاغیه‌ای می‌زند مبنی بر اینکه از انجایی که پذیره نویسی مانند عرضه اولیه‌ها یک روزه نیست، هر فردی پذیره نویسی کرد در آخر روز ثبت می‌شود و امکان حذف آن توسط مشتری در روز بعد وجود ندارد.

نصرآبادی ادامه داد: سازمان به شرکت کارگزاری اعلام می‌کند مسوولیت اینکه دو میلیون را از مشتریان بگیرید با شما است. در این راستا به دلیل اختلالات ایجاد شده، گاهی مشتری به دلایلی متوجه نشده کارگزاری خرید را انجام داده است و مجدد به درگاه بانکی مراجعه کرده است. غافل از اینکه سفارش ثبت شده است؛ بنابراین سفارشی که از طریق بورس ثبت شده بود در اولویت قرار داشت و درخواست بانکی که ممکن است از طریق آپ بوده باشد، حذف شده است.