قیمت پول در پنج بازار+جدول

به گزارش بانک اول، در هفته اخیر نرخ سود در 3 بازار دستخوش تغییر شد و در دو بازار ثابت ماند. بررسی آمارها نشان از کاهش نرخ در یک بازار و افزایش نرخ سود در دو بازار مالی دیگر دارد. نرخ سود بازار بین بانکی نیز در دو هفته گذشته در حد 20.5 درصد ثابت ماند.

بازار اولیه اوراق بدهی دولتی

بازار اولیه اوراق بدهی دولتی به منظور تامین کسری بودجه دولت از طریق فروش اوراق برگزار می شود.

نرخ سود در بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی با وجود  کاهشی که در هفته دوم دی ماه تجربه کرد در هفته بعد به 21.6 درصد رسید.

این حراج که تا چند هفته پیش در هر سه شنبه برگزار می‌شد اکنون به صورت روزانه اجرا می شود و هدف آن تامین کسری بودجه دولت است. در این بازار که بازیگران اصلی آن وزارت اقتصاد و دارایی، بانک مرکزی، بانکها و نهادهای تامین سرمایه هستند اوراق بدهی دولتی به فروش گذاشته می شود. خریدار این اوراق بانکها و نهادهای مالی بوده و فروشنده وزارت اقتصاد و دارایی است. بانک مرکزی نیز در مقام کارگزار داد و ستد فروش این اوراق برای بانک ها است.

 نخستین هفته دی ماه نرخ سود موثر فروش اوراق در این بازار 21.72 درصد محاسبه شده بود در هفته بعد از آن به 21.08 درصد رسید. در هفته سوم نرخ وارد کانال 20 درصد اما در هفته ای که گذشت مجددا نرخ سود در این بازار وارد کانال 21 شد تا در مقایسه با هفته قبل رشد داشته باشد.

بازار ثانویه اوراق بدهی

روند نرخ سود در بازار ثانویه اوراق دولتی نشان می دهد نرخ بازدهی نقدی اوراق برای سررسید یک ساله تا سه ساله در کانال ۱۹تا ۲۱ درصد بسته شده است.

بازار ثانویه اوراق دولتی مختص خرید و فروش اوراق دولتی است که با هدف نقد شوندگی اوراق مالی ایجاد شده است

در این بازار اسناد خزانه با نماد اخزا داد و ستد می شود که دولت به جای پول نقد بابت تعهدات خود به پیمانکاران اوراق تحویل می دهد. این اوراق دارای سررسید است و پیمانکاران می توانند تا سررسید نگه دارند و پول خود را با نرخ سود اضافه شده به قیمت اوراق تحویل گیرند یا در بازار بدهی قبل از سررسید تنزیل کنند.

نرخ سود در این بازار بیانگر نرخ تنزیل اوراق دولتی است هر چند انتظارات نسبت به اینده و پایداری مالی دولت مثبت باشد اسناد خزانه با نرخ پایین تری تنزیل می شود، برخی کارشناسان اعتقاد دارند نرخ بازدهی این بازار در کنار نرخ سود بازار اولیه اوراق دولتی نرخ پایه سود در بازار مالی ایران به حساب می آیند. روند هفته گذشته نشان می دهد نرخ بازدهی یک ساله اوراق باجود تمام نوسانات در حد 19.2 درصد در این هفته ثابت مانده است.

نرخ بازدهی دوساله در بازار ثانویه در جهتی خلاف اوراق یکساله مسیری معکوس را سپری کرده و از 20 درصد در چهارشنبه هفته قبل با افزایشی مداوم به حد 20.6 درصد نزدیک شده است.

این روند برای نرخ بازدهی سه ساله اوراق اما روندی نوسانی داشت اما هیچگاه از مرز 22 درصد بالاتر نرفت. درنهایت نیز در حد 21.4 درصد قرار گرفت.

اوراق تسهیلات بانک مسکن

اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن (به‌صورت خلاصه تسه) اوراقی هستند که مالک آن‌ها می‌تواند با مراجعه به بانک در ازای هر برگه از آن، از امتیاز استفاده از 500 هزار تومان تسهیلات خرید یا ساخت مسکن استفاده کند. ‌در حال حاضر از اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن می‌توان برای گرفتن دو وام به‌صورت هم‌زمان استفاده کرد.

یک وام در قالب خرید مسکن است و وام دیگر که برای بازسازی و تعمیر استفاده می شود در قالب تسهیلات جعاله پرداخت می شود. حداکثر تسهیلات پرداختی از این محل در تهران برای متاهلین 240 میلیون تومان است. مجردها نیز 140 میلیون تومان در این قالب وام بگیرند.

ارزان تر شدن وام مسکن به طور مستقیم در نرخ سود این اوراق منعکس می شود. در همین خصوص در حالیکه چهارشنبه هفته دوم دی ماه این متغیر در حد 20.7 درصد بود و در هفدهم دی ماه این متغیر به 20.4 درصد رسید که به نوعی بیانگر ارزانتر شدن وام مسکن در هفته اخیر بوده است.

نرخ سود در بازار باز

بانک مرکزی هر هفته درعملیات بازار باز به خرید و فروش اوراق بدهی بین بانکها می پردازد تا از این طریق بتواند نقدینگی بانکها را کنترل کند. این بانک از این طریق نرخ سود بازار بین بانکی را تنظیم میکند.

در هفته چهارم زمستان 99 مجموع قبض و بسط پولی در عملیات بازار باز و تسهیلات قاعده مند 17 هزار و 730 میلیارد تومان بود. در مقابل سیاستگذار 4 هزار و 560 میلیارد تومان نیز از اقتصاد جمع کرد.

اهمیت این اتفاقات برای مردم از آن جهت است که در نهایت این سیاست می تواند بر قدرت خرید آنها اثر بگذارد. اگر بانک مرکزی از کانال عملیات بازار باز موفق به مدیریت مقدار قیمت پول شود در نهایت نرخ تورم کم شده و اگر ناکام بماند نرخ تورم می تواند صعودی باشد.

در هفته سوم دی ماه در عملیات بازار باز نرخ سود تسهیلات قاعده مند در بازار بین بانکی 20.5 درصد در هفته دوم و سوم  و چهارم زمستان بوده و در حالت دقیقتر نرخ موزون مداخله بانک مرکزی (مجموعا از طریق بازار باز و تسهیلات قاعده مند) 21.4 درصد محاسبه می شود.