چرا باید دست رد به سینه کارت‌های بانکی متعدد بزنیم؟

به گزارش بانک اول طبق آخرین آمار بانک مرکزی، تعداد ۳۶۳ میلیون و ۱۹۸ هزار و ۵۸۴ کارت بانکی (کارت برداشت، اعتباری، هدیه و بن کارت) تا پایان بهمن ماه سال ۹۹ در شبکه بانکی کشور صادر شده که در مقایسه با آمارهای گزارش اقتصادی بهمن ۹۹ شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک)، در می‌یابیم که در این یک ماه تعداد ۱۱۷.۴۳۷.۱۸۸ کارت حداقل یک تراکنش داشته و ۲۴۵ میلیون و ۷۶۱ هزار و ۳۹۶ کارت فاقد تراکنش بوده‌اند. این یعنی حدود ۶۸ درصد از مجموع کارت‌های صادره در شبکه بانکی هیچ تراکنشی نداشته‌اند.

عوامل مختلفی در بالا رفتن آمار کارت‌های بانکی بدون استفاده وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به الزام دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مختلف برای اخذ کارت بانکی توسط مراجعان آن دستگاه‌ها اشاره کرد. به‌عنوان مثال برای دریافت هرگونه سرویس از سازمان تامین اجتماعی (خدمات بیمه‌ای، دریافت پاداش ازدواج، تولد فرزند و ...) بایستی به اجبار در یک بانک خاص دولتی افتتاح حساب کرد و یا دانشجویان دانشگاه‌های مختلف باید کارت یک بانک خاص را دریافت کنند؛ این در حالی است که با وجود شماره شناسه حساب بانکی ایران (شبا -IBAN)، نیازی به افتتاح حساب اجباری و دریافت کارت جدید نیست و تمامی دستگاه‌ها می‌توانند مبالغ واریزی خود را با استفاده از شبا به حساب متقاضی واریز نمایند.

همچنین معمولا شرکت‌های دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی، حقوق کارکنان خود را به کارت‌های یک بانک خاص واریز می‌کنند. بنابراین اگر فردی طی چند سال و در چند محل مختلف شاغل شوند، به تعداد محل‌های اشتغال خود دارای کارت بانکی می‌شود. یا معمولا شرکت‌ها هر چند سال یک بار، بانک طرف حساب خود را تعویض کرده و برای کارمندان خود کارت‌های جدید صادر می‌کنند اما کارت‌های قبلی همچنان پابرجا هستند. از سوی دیگر برخی بانک‌ها کارت‌هایی را به مشتریان برای پرداخت اقساط صادر می‌کنند که این کارتها فقط قابلیت واریز دارد و ماهانه مبلغ اقساط به آن واریز خواهد شد. این کارت‌ها نیز، کارت ‌های بانکی بلااستفاده به شمار می‌آیند که این مساله حتی می‌تواند بدون صدور جسم کارت حل شود.

براساس آمارها، در ۱۰ ماهه ابتدایی سال ۹۹ تعداد ۲۸.۱۱۸.۴۴۳ کارت در شبکه بانکی کشور صادر شده است که با فرض بهای تمام شده چاپ کارت‌ها که ۲۰ هزار ریال برای بانک‌ها و موسسات اعتباری هزینه دارد (بابت جسم کارت و شخصی سازی و ...)، حدود ۵۶ میلیارد تومان هزینه را به بانکها  تحمیل کرده که در صورت عدم مدیریت و کنترل روند رو به ازدیاد کارت‌های صادره غیر فعال، این امر در آینده می‌تواند هزینه‌های سخت افزاری و نرم‌افزاری قابل توجهی را نیز به بانک‌ها وارد کند.

از آنجایی که  کارت‌های ‎ PVC به ۱۰۰ سال زمان برای جذب در محیط زیست نیاز دارند، بانک ها می‌توانند در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود، فرآیند افزایش تعداد کارت ها را مدیریت کرده و از روند فزاینده و غیرمنطقی صدور کارت جلوگیری کنند.