به گزارش بانک اول ایدههای نوآورانه مبتنی بر فناوری اطلاعات، چند سالی است که به ترند بین‌المللی در اکوسیستم کارآفرینی و استارتاپی تبدیل شدهاند.
روزگاری شرکت‌ها و صنایع بزرگ حوزه نفت و گاز، خودروسازی و صنایع سنگین در صدر کسب و کارهای ثروت‌آفرین بودند. اما در سال‌های اخیر، استارتاپ‌هایی که با ایدههای نوآورانه در حوزه‌های IT شکل می‌گیرند، در فاصله‌ای کوتاه بزرگ و ارزش‌آفرین می‌شوند.
گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد در سال جاری میلادی نیز همچنان همین ایده‌ها و مشاغل ترند هستند. برای مثال در تجزیه تحلیل‌های به عمل آمده روی شغل‌های ترند شده در ۱۵ کشور جهان مشخص شد که مهارت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و امور دیجیتال در صدر این مشاغل قرار دارند. برای مثال کسب و کارهای مبتنی بر تجارت، سلامت و تولید محتوای دیجیتال، هوش مصنوعی و مهندسی داده‌ها در حال گسترش است.
همچنین فناوری‌های مبتنی بر نسل پنجم ارتباطات (۵G) همچون ویدئو کنفرانس‌ها و همکاری دیجیتال و اینترنت اشیا، ترند روز هستند. زیرساخت ابری، امنیت سایبری و محاسبات پیشرفته و محرمانه را هم باید به این فهرست افزود.
بر اساس گزارش کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل نیز، دستگاه‌ها و خدمات دیجیتال از جمله هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا، بیگ‌دیتا، بلاک‌چین، ۵G، چاپ سه‌بعدی و روباتیک، ترندهای روز دنیا هستند .
اما آیا در ایران نیز می‌توان کسب و کارها و استارتاپ‌های موفقی در این زمینه ایجاد کرد؟
ظرفیت هست اما سودآوری بعید است
فرزین فردیس، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در پاسخ به این پرسش می‌گوید: در ایران، ظرفیت‌های زیادی برای فعالیت در حوزه‌های ترند روز، از جمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، رباتیک و تولید تدریجی وجود دارد، اما به سختی می‌توان در این زمینه‌ها به سودآوری رسید.
به گفته او، استارتاپ‌هایی که می‌خواهند با چنین ایده‌هایی فعالیت کنند، در عمل باید به نیازهای صنایع بزرگ‌تر از خود، پاسخ دهند؛ به عبارت دیگر، شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که در حوزه‌هایی مانند معدن، حمل و نقل و نفت، گاز و پتروشیمی فعال هستند، می‌توانند دریافت‌کننده خدمات هوش مصنوعی یا اینترنت اشیا باشند.
این فعال اقتصادی تاکید می‌کند: بدون مسائلی که از دل صنایع خارج شده باشد، استارتاپی قوی در چنین حوزه‌هایی شکل نمی‌گیرند، اما در ایران تعامل کافی میان شرکت‌های بزرگ و تیم‌های کوچک وجود ندارد؛ در نتیجه چنین مسائلی نیز تعریف نمی‌شود.
دور با استارتاپ‌های مبتنی بر خدمات است
فردیس می‌افزاید: میان دو سمت عرضه و تقاضای نوآوری در کشور باید تعادلی ایجاد شود. صنایع بزرگ باید درخواست‌های خود را مطرح کنند و با تیم‌های استارتاپی برای دریافت پاسخ نوآورانه آنها در ارتباط باشند اما سال‌هاست که تمرکز اکوسیستم استارتاپی کشور بر حوزه خدمات قرار دارد.
عضو اتاق تهران ادامه می‌دهد: در عمل نیز بیشتر استارتاپ‌های موفق نیز در بستر خدماتی شکل گرفته‌اند و کمتر استارتاپ موفقی می‌توان یافت که با ارائه ایدهای مبتنی بر تکنولوژی نوین و ترند روز دنیا به موفقیت رسیده باشد.
به گفته او، دلیل چنین شرایطی این است که صنایع بزرگ با چالش‌های روزمره ناشی از مشکلات اقتصادی مواجه هستند و فرصت کافی برای پرداختن به مسائل جدید و تعامل با اکوسیستم نوآورانه را ندارند.
سراغ چه ایده‌هایی نروید؟
در این شرایط علاقه‌مندان به کارآفرینی و فعالیت‌های استارتاپی، باید به سراغ چه حوزه‌هایی بروند؟ فردیس در پاسخ به این پرسش، ترجیح می‌دهد به آنها توصیه کند که به سمت چه ایده‌هایی نروند.
او می‌گوید: در مورد برخی ایده‌ها، کسب و کارها و استارتاپ‌های متعددی شکل گرفته‌اند که برخی از آنها سهم خوبی از بازار را به دست آورده‌اند، بنابراین بهتر است علاقه‌مندان وارد حوزه‌هایی شوند که کمتر به آنها پرداخته شده است؛ چرا که در این صورت، احتمال موفقیت آنها در جذب بازار و سرمایه بیشتر است.
چالش استارتاپ‌های مشابه و ایدههای تکراری
این فعال اقتصادی، یکی از ویژگی‌های اکوسیستم استارتاپی ایران را تعدد ایدههای مشابه می‌داند و می‌افزاید: به ویژه در حوزه‌های خدماتی و فناوری اطلاعات، ده‌ها استارتاپ در یک حوزه شکل گرفته‌اند. برای مثال در رابطه با حمل و نقل هوشمند، پس از موفقیت اسنپ و تپسی، ده‌ها مجموعه با همین ایده مشغول به کار شدند.
به گفته او، این موضوع نشان می‌دهد که هم تصور جوانان علاقه‌مند به کارآفرینی و هم نوع نگاه سرمایه‌گذاران، باید نسبت به فعالیت‌های استارتاپی اصلاح شود.
فردیس تاکید می‌کند: صرف در اختیار داشتن سرمایه و تیم فنی قوی برای ایجاد یک استارتاپ موفق کافی نیست. ممکن است برخی زمان و سرمایه خود را تلف کنند اما به نتیجه موردنظر دست پیدا کنند؛ فقط به این دلیل که وارد اقیانوس قرمز شدهاند و ایدهای تکراری را ارائه کرده‌اند.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید