انواع اوراق بدهی به زبان ساده؛ میزان سود و نحوه خرید

به گزارش بانک اول محمد خبری زاد کارشناس بازار سرمایه  در گفت‌وگو باباشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که، بازار بدهی چیست؟، اظهار کرد: بازار‌ها به چند دسته، از جمله، بازار سهام، بازار بدهی و بازار ابزار مشتقه تقسیم بندی می‌شوند. انواع اوراق مورد معامله در بازار بدهی، اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه، استثناء، رهنی، جعاله، سلف موازی هستند که تمام این اوراق چند سالی است که در بازار سرمایه منتشر می‌شوند و در حال معامله هستند.

او بیان کرد: بازار اوراق بدهی در دنیا برای تامین مالی تشکیل شده که این تامین مالی، توسط دولت و یا شرکت‌ها انجام می‌شود و قیمت اوراق بدهی بر حسب ریسکی که دارند، با هم متفاوت است.

او افزود: در ایران در ۵ – ۶ سال اخیر بازار بدهی رونق بسیار خوبی گرفته و دولت از این بازار به خوبی تامین مالی کرده است، اما افراد حقیقی، زیاد از بازار بدهی استفاده نمی‌کنند و مشتریان اصلی بازار بدهی ایران، شرکت‌های حقوقی، شرکت‌های سرمایه گذاری و به خصوص  صندوق‌های سرمایه گذاری هستند.

کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، چه چیزی در بازار بدهی معامله می‌شود؟، گفت: بازار بدهی، بازاری است که در آن انواع و اقسام اوراق مبتنی بر بدهی معامله می‌شود. اوراق مبتنی بر بدهی اوراق‌هایی هستند، شامل، اسناد خزانه‌های دولتی که توسط دولت‌های مرکزی کشور‌ها منتشر می‌شوند. اوراق قرضه و یا اوراق مشارکت در داخل کشور ما به صورت دولتی یا شرکتی منتشر می‌شوند.

او بیان کرد: به طور مثال، همیشه در تمام دنیا قیمت اوراق‌های دولتی به دلیل، ریسک کمتری که این اوراق دارند، بیشتر از اوراق شرکتی است و به عبارتی بازدهی اوراق دولتی کمتر از اوراق‌ شرکتی است. زیرا اوراق شرکتی ریسک بیشتری دارند و باید به تبع از این اوراق بازدهی بیشتری کسب شود.

خبری زاد در پاسخ به این پرسش که، برای معامله در بازار بدهی از چه ابزار‌هایی استفاده می‌شود؟، تشریح کرد: در بازار اوراق بدهی، انواع اوراق مشارکت و اسناد خزانه معامله می‌شوند که این اوراق خود به دو دسته، اوراق دارای کوپن و اوراق بدون کوپن تقسیم بندی می‌شوند.

او  بیان کرد: اوراق دارای کوپن به این صورت است که، به خریدار این اوراق در دوره‌های مختلف، ماهانه، سه ماه یک بار، ۶ ماه یکبار و یا سالانه سود پرداخت می‌شود؛ و اوراق بدون کوپن نیز به این گونه است که، خریدار این اوراق، اوراق را به کسر خریداری می‌کنند و در زمان سررسید به قیمت اسمی می‌فروشند.

خبری زاد ادامه داد: ارزش اسمی هر برگ اوراقی که داخل بازار سرمایه ایران منتشر می‌شود، یک میلیون ریال و یا ۱۰۰ هزار تومان است.

کارشناس بازار سرمایه در خصوص نقش اصلی بازار بدهی اظهار کرد: نقش اصلی بازار بدهی، تامین مالی است و در تمام دنیا نرخی که اوراق در بازار بدهی معامله می‌شوند، تعیین کننده نرخ بهره آن کشور است. در بازار سرمایه نیز، نرخ اوراق تعیین کننده اصلی نرخ انتظارات ما از آینده، نرخ بهره و نرخ بازدهی مورد نظر از سرمایه گذار است.

خبری زاد در پاسخ به این پرسش که، چگونه مردم وارد بازار بدهی می‌شوند؟، گفت: اوراق بدهی هم در بورس و هم در فرابورس معامله می‌شوند. افرادی که می‌خواهند این اوراق را خرید و فروش کنند، اقدام به دریافت کد بورسی از کارگزاری‌ها می‌کنند و البته می‌توانند این اوراق را به صورت آنلاین یا آفلاین خرید و فروش کنند.

کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در حال حاضر حدود ۲۲ درصد از اوراق بدهی در حال معامله است. افراد می‌توانند با مراجعه به سایت بورس و فرابورس، قیمتی را که اوراق معامله می‌شوند،وارد سیستم کنند تا متوجه تعادل قیمت در اوراق و بازدهی ۲۲ درصدی اوراق شوند.

او افزود: اوراق بدهی، کمی برای مردم ایران ناشناخته است و مردم بیشتر ترجیح می‌دهند در سپرده‌های بانکی و یا اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند، که از این طریق به صورت غیر مستقیم به خرید و فروش اوراق بدهی می‌پردازند.

کارشناس بازار سرمایه در پایان در پاسخ به این پرسش که، چه افرادی به معامله در بازار اوراق بدهی می‌پردازند؟، تشریح کرد: بازار بدهی مخصوص افرادی است که، ریسک زیادی را متحمل نمی‌شوند. زیرا معامله در سهام ریسک بالایی دارد، ولی اوراق بدهی ریسک ناچیزی دارند و به افراد بازدهی ثابتی در طول سال می‌دهند و تنها ریسک بازار اوراق بدهی، ریسک ورشکستگی ناشران است.