پولشویی چیست؟ با شگردهای پول شویی آشنا شوید

پولشویی به فرایند پنهان کردن منشاء غیرقانونی درآمدهای حاصل از فعالیت‌های مجرمانه (مانند قاچاق مواد مخدر، فروش سلاح و…) گفته می‌شود.

به گزارش بانک اول در پول شویی، افراد سعی می‌کنند از طریق انتقال پول به حساب‌ها و شرکت‌های مختلف، منشاء غیرقانونی آن را پنهان کرده و ظاهری مشروع به آن بدهند. روش‌های پولشویی می‌تواند شامل خرید دارایی‌های گران‌قیمت مانند طلا یا املاک، استفاده از شرکت‌های صوری و سایر روش‌های پیچیده مالی باشد. 

پولشویی چگونه انجام می‌شود؟

پول شویی برای سازمان‌های جنایی که می‌خواهند از پول‌های غیرقانونی خود استفاده کنند، انجام میشود. نگه داشتن مقادیر زیاد پول نقد حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی روشی غیرعملی، ناکارآمد و خطرناک است. مجرمان به راهی برای واریز پول در موسسات مالی قانونی نیاز دارند اما تنها در صورتی می‌توانند این کار را انجام دهند که به نظر برسد آن پول‌ها از منابع قانونی به دست آمده است.

فرایند پولشویی معمولا شامل سه مرحله است: تزریق، لایه‌بندی و ادغام.

• تزریق به طور مخفیانه پول کثیف را به سیستم مالی قانونی تزریق می‌کند.
• لایه‌بندی منبع پول را از طریق یک سری تراکنش‌ها و ترفندهای حسابداری پنهان می‌کند.
• در مرحله ادغام و یکپارچه‌سازی، پول شسته شده از حساب قانونی خارج می‌شود تا برای هر هدفی که مجرمان در نظر دارند، استفاده شود.

توجه داشته باشید که در شرایط واقعی این الگو ممکن است متفاوت باشد. پولشویی ممکن است شامل هر سه مرحله نباشد یا برخی از مراحل را می‌توان ترکیب یا چندین بار تکرار کرد.

انواع پولشویی

همان‎طور که گفتیم راه‌های زیادی برای پولشویی وجود دارد. یکی از انواع رایج پولشویی اسمورفینگ (Smurfing) نامیده می‌شود. در این روش مجرم مقادیر زیادی پول نقد را به سپرده‌های کوچک متعدد تقسیم می‌کند و آنها را در حساب‌های مختلف پخش می‌کند تا قابل شناسایی نباشند. پولشویی همچنین می‌تواند از طریق استفاده از صرافی‌ها، حواله‌های بانکی و «قاطرها» انجام شود. قاطرها قاچاقچیان پول نقد هستند که مقادیر زیادی پول نقد را به صورت مخفیانه از مرزها عبور می‌دهند و به حساب‌های خارجی کشورهایی که قوانین پولشویی در آنها کمتر سختگیرانه است واریز می‌کنند. 

سایر روش‌های پول شویی شامل موارد زیر است:

• خرید کالاهایی مانند جواهرات و طلا که می‌تواند به راحتی به سایر کشورها و حوزه‌های قضایی منتقل شود.
• خرید مخفیانه و فروش دارایی‌های ارزشمند مانند املاک و مستغلات، اتومبیل‌ها و قایق‌ها.
• استفاده از شرکت‌های صوری (شرکت‌های غیرفعالی که فقط روی کاغذ وجود دارند)

پول شویی الکترونیکی چیست؟

اینترنت پول شویی را دگرگون کرده است. ظهور موسسات بانکی آنلاین، خدمات پرداخت آنلاین ناشناس و نقل و انتقالات همتا به همتا با تلفن همراه، تشخیص انتقال غیرقانونی پول را دشوارتر کرده است. علاوه بر این، استفاده از پروکسی سرورها و نرم‌افزارهای ناشناس، شناسایی سومین مرحله پولشویی یعنی یکپارچه‌سازی را تقریبا غیرممکن می‌کند.

پول غیرقانونی را می‌توان بدون ردی از یک آدرس آی پی انتقال داد یا برداشت کرد همچنین می‌توان از طریق حراج‌ها و فروش‌های آنلاین، وب‌سایت‌های قمار و سایت‌های بازی مجازی پولشویی کرد. به طور مثال، پول‌های غیرقانونی به ارز داخلی بازی تبدیل شده سپس به پول پاک واقعی، قابل استفاده و غیرقابل ردیابی تبدیل می‌شوند.

جدیدترین نوع پولشویی شامل ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین (BTC) است. این ارزها اگرچه کاملا ناشناس نیستند، اما به دلیل ناشناس بودن نسبی آنها در مقایسه با ارزهای فیات، گهگاه در تجارت مواد مخدر و سایر فعالیت‌های مجرمانه استفاده می‌شوند. 

روش تشخیص پول شویی

علیرغم اینکه خلافکاران دائما خود را با شرایط در حال تغییر وفق می‌دهند و راه‌های جدیدی برای مشروع جلوه دادن ثروت خود پیدا می‌کنند، نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توانند حاکی از پول شویی احتمالی افراد یا کسب و کارها باشند.

برخی از نشانه‌های پولشویی شامل موارد زیر می‌شود:

رفتار گریزان یا تدافعی: اگر فردی هنگام سوال درباره امور مالی یا معاملات خود حالت تدافعی می‌گیرد یا از ارائه جزئیات اجتناب می‌کند، ممکن است ریگی به کفش داشته باشد. این رفتار مخصوصا در شرایطی مشکوک است که فردی بیش از سطح درآمد خود خرج می‌کند یا ثروت قابل توجهی بدون منبع مشخص دارد.

فعالیت مالی غیرمعمول: معاملاتی که با روال عادی کار افراد تفاوت دارند، مثلا سپرده‌های نقدی بالا بدون منبع مشخص می‌توانند نشانه‌ای از پول شویی باشند. مثال دیگر، برداشت فوری سپرده‌ها بدون سابقه تراکنش است، به خصوص وقتی مبالغ کلان از حساب‌های تازه افتتاح شده خارج می‌شود.

استفاده از ارزهای دیجیتال: افرادی که مبالغ قابل توجهی ارز فیات را بدون توجیه اقتصادی (مثلا در زمان رکود بازار کریپتو) به ارزهای دیجیتال تبدیل می‌کنند یا از خدمات میکسر ارز دیجیتال استفاده می‌کنند، ممکن است در حال پولشویی باشند.

خرید فلزات گرانبها: فلزات گرانبها قابلیت تبدیل بالایی دارند و در بسیاری شرایط فرصت خرید و فروش آنها به صورت ناشناس وجود دارد. خرید مقدار زیادی جواهرات یا شمش‌های طلا می‌تواند حاکی از پولشویی باشد.

کسب و کار نقد: از آنجایی که پول نقد تسهیل‌کننده اصلی پولشویی است، مشاغل درگیر با پول نقد اهداف اصلی پولشویان هستند. کسب و کارهایی که حجم بالایی از تراکنش‌های نقدی دارند (مثلا رستوران‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی) فرصت خوبی برای پولشویی ارائه می‌دهند. جواهرفروشی‌ها، نمایندگی‌های خودرو و صرافی‌ها نیز مسیر خوبی برای پولشویی هستند.

تغییر مکرر حسابداران: یک علامت کلاسیک پولشویی کسب و کاری است که مرتب حسابدارها یا مشاوران خود را تغییر می‌دهد. منطق پشت این استراتژی این است که هیچ حسابدار یا مشاوری نباید آنقدر به کسب و کار نزدیک شود که تغییر در الگوهای مالی یا رفتاری را تشخیص دهد.