به گزارش بانک اول اینها را یکی از فعالان بیتکوین به «همدلی»، میگوید. مهدی که مدتهاست دستی در استخراج ارزهای دیجیتالی، در یک کارخانه ریختهگری در یکی از شهرکهای صنعتی تهران دارد، حالا با حساسیت مسئولان نسبت به میزان برق مصرفی بیتکوین، آنطور که ادعا میکند ماههاست که منبع درآمدی ندارد. این فعال بیتکوین، ارزهای دیجیتال را آینده پول معرفی میکند و مانند تمامی فعالان این حوزه بر این باور است که در روزهای آینده، پولهای کاغذی جای خود را به این ارزهای دیجیتالی خواهند داد. این نگاهها در میان فعالان بیتکوین در حالی مطرح است که به باور بسیاری از کارشناسان آیتی، یکی از مهمترین دلایل سودآوری استخراج در ایران، تعرفه بسیار ارزان مصرف برق در کشور است. نگاهی به گزارشهای مختلف در این زمینه نشان میدهد که ایران در رتبه پایینترین تعرفه برق در سطح جهانی قرار دارد و کشورهایی مانند آلمان در دسته گرانترین تعرفهها هستند. آنطور که از صحبتهای فعالان برمیآید، این سودآوری زمانی استخراج را برای بیتکوین بازان جذابتر میکند که قیمت ارزهای دیجیتالی نسبت به گذشته رشد کند. آنطور که رضا، یکی دیگر از دستاندرکاران کار با ماینرها، به «همدلی»، میگوید: «اگر پدیده استخراج در کشورهای دیگر با قیمت هزار دلاری بیتکوین به صرفه باشد، در ایران با رسیدن قیمت ارز دیجیتال به محدوده 6 هزار دلاری نیز این کسب و کار پربازده است».
صرفه اقتصادی با وجود هدررفت برق
اگرچه مدتهاست که تمرکز رسانهها بر میزان برق مصرفی ماینرها بیشتر شده و اظهارنظرهای مختلفی از سوی مسئولان مطرح شده، اما هنوز هم با وجود محدودیتهایی که ایجاد شده، دستاندرکاران ارزهای دیجیتالی بر این باورند که مزیت کار با این ارزها بر هدررفت برق مصرفی میچربد. مهدی مزایای کسب درآمد با ارزهای دیجیتال را غیر قابلجعل بودن بیتکوینها میداند. این فعال در حوزه ارزهای دیجیتال در ادامه به دیگر مزایای کار با بیتکوینها در مقایسه با ارزهای کاغذی اشاره کرده و به «همدلی»، میگوید: «یکی از مهمترین مزایای کار با بیتکوینها این است که این ارزها را میتوان با کارمزد بسیار پایین در کوتاهترین زمان، از نقطهای به نقطه دیگر ارسال کرد».
او در ادامه میگوید: «به خاطر دارم همین چند وقت پیش 6 میلیارد دلار ارز دیجیتال با کارمزد 120 دلار، از یکی از صرافیهای معتبر دنیا به یک کیف پول تنها در عرض چند دقیقه ارسال شد». صحبتهای مهدی درباره مزایای آسان کار با ارزهای دیجیتال به همین جا ختم نشد، او در ادامه گفت: «حالا در نظر بگیرید که یک نفر بخواهد این 6 میلیارد دلار را از طریق صرافیها یا بانکها انتقال دهد، ببینید چه مشکلاتی پیش روی او قرار دارد؛ از تحریم گرفته تا فیلتر و کارمزد بسیار بالایی که برای این انتقال از این فرد گرفته خواهد شد». این فعال بیتکوین صحبتهای خود با «همدلی» را اینطور ادامه میدهد: «برای ارسال این حجم بالای پول از طریق بانکها، مدت زمان بیشتری نسبت به انتقال بیتکوینها لازم است که همگی اینها در کیفیت کار شما تاثیر گذار است».
دسترسی آسان به بیت کوینها
محسن، یکی دیگر از فعالان این حوزه است. او در گفتوگو با «همدلی»، میگوید: «در کل 21 میلیون بیتکوین ایجاد شده، 18 میلیون بیتکوین تا به امروز استخراج شده و تنها سه میلیون باقی مانده است، نکته قابلتوجه این است که این ارزها طوری طراحی شدهاند که ضد تورمی هستند و تمامی مردم دنیا به راحتی به بیتکوینها دسترسی دارند». او بیتکوینها را مصداق ثروتهای دیجیتالی معرفی میکند که میان همه مردم دنیا تقسیم شدهاند که روز به روز با ارزشتر شده و در آینده میتوانند کمکی برای کشورهای تحت تحریم مانند ایران، ونزوئلا و کوبا باشند.
مدتهاست که بحث استخراج ارزهای دیجیتالی در ایران حاشیههای زیادی را ایجاد کرده و نگاههای مختلفی در این زمینه وجود دارد. این مسئله در تابستان و بالا رفتن دمای هوا و استفاده بهینه از برق سر و صدای زیادی را ایجاد کرده بود، بهطوریکه مدتی پیش دولت استخراج ارزهای دیجیتالی را به عنوان یک صنعت پذیرفت و خبرهایی نیز در این زمینه منتشر شد. اما با این همه با توجه به اینکه وضعیت تعرفه برق ماینرها و واردات آنها هنوز قانونگذاری نشده است، خبرها حکایت از جمع شدن مزارع ماینینگ در نقاط مختلف کشور دارند. این مسئله برای فعالان بیتکوین دردسرهایی را ایجاد کرده است. به گفته فعالان این حوزه، چوب لای چرخ کسب و کار آنها گذاشته شده است. به گفته این افراد، ارزهای دیجیتالی هر یک با هدف خاصی در دنیا طراحی شدهاند و برای کشوری مانند ایران که هرازگاهی تحت تحریمهای بینالمللی قرار میگیرد، بهترین گزینه برای داد و ستد است. این نگاهها در حالی وجود دارد که ایران تنها کشوری نیست که محدودیتهایی را در حوزه کار با ارزهای دیجیتالی و فعالیت ماینرها ایجاد کرده است. نگاهی به اخبار دیگر کشورها نشان میدهد که چین قصد دارد به کلی بیتکوینها را نابود کند. این در حالی است که در گذشته، قیمت پایین برق باعث شده بود که چین به یکی از قطبهای اصلی صنعت ماینینگ در جهان تبدیل شود. چندی پیش گزارشی منتشر شد که نشان میداد ۷۰درصد از شبکه استخراج بیتکوین متعلق به کشور چین است.
چین در مقابل بیت کوین
اواسط مهر همین امسال بود که بلومبرگ در اینباره نوشت، اسناد موثقی منتشر شده است که نشان میدهد دولت چین قصد دارد که در هفتهها و ماههای آتی عملیات استخراج بیتکوین را به شکلی منظم و سازمانیافته متوقف و به طور کامل از دسترس خارج کند. بر اساس این گزارش، این اسناد برای دفاتر محلی مخصوص امور مالی اینترنتی صادر شده و در اختیار آنها قرار گرفته است. مقامات و مراجع مربوطه دولت چین دستور دادهاند که هر چه سریعتر باید عملیات استخراج از سرویس خارج شود. تحلیلگران چینی بر این باور هستند که این کار میتواند به اقداماتی مانند جلوگیری از افزایش مصرف برق، استفاده بهینه از زمین و حفاظت از محیط زیست کمک کند.
این در حالی است که یکی از دلایل پیشگام بودن کشور چین در زمینه ارزهای دیجیتال، ارزان بودن قیمت برق بود. بهطوریکه ماینرها (استخراجکنندگان) با تکیه بر همین عامل قدرتمند، به راحتی دستگاههای ماینینگ خود را راهاندازی میکردند و بیتکوین استخراج میکردند ولی احتمالاً سیاستهای جدید دولت چین باعث میشود که ورق برگردد.
پژوهشگران و تحلیلگران معتقد هستند که وقتی این بخش بزرگ از ماینرها از دور خارج شوند، فراوانی ارز بیتکوین در بازار کم میشود و در نتیجه این ارز به کالایی نایاب تبدیل میشود که در دست هر کسی قرار ندارد.
روسیه حامی بیت کوین
با این همه آنطور که گزارشها در این زمینه نشان میدهد، روسیه یکی از گزینههایی که بسیاری از ماینرهای چینی به آن فکر میکنند؛ زیرا قیمت برق در آن نسبتا ارزان است. دولت روسیه اخیرا برنامهای را تنظیم کرده است که بتواند دست کم یک سوم ماینرهای چینی بیتکوین را به کشور خود دعوت کند و امکانات لازم را در اختیار آنان قرار دهد تا بتوانند با خاطری آسوده به استخراج ادامه دهند. برخی اعتقاد دارند که علت مخالفت چین با بیتکوین، تضادی است که این ارز با فلسفه حکومت چین (کمونیزم تمامیتخواه) دارد. در واقع این ارز، پارادایمهای کنترل غیرمتمرکز را زیر سوال میبرد و تحتالشعاع خود قرار میدهد. برخی دیگر میگویند که چین این کار را برای اعمال نفوذ بر یک کشور خارجی انجام میدهد.
بیت کوین راهی برای دور زدن تحریمها
هر چه که هست، با توجه به مزایایی که فعالان بیتکوین درباره کار با ارزهای دیجیتالی عنوان میکنند و دلایل مخالفت کشورهایی مانند چین با بیتکوینها که به دلیل شرایط متفاوت چین با دیگر کشورها است، به نظر میرسد که مسئولان وزارت نیرو باید از الگوهای کشورهایی که شرایط مشابه با ایران را دارند استفاده کنند و به همه گزینههای ممکن برای دور زدن تحریمها فکر کنند. بر همین اساس باید سیاستهای کارشناسانه بیشتری در این زمینه اتخاذ شود و تمرکز بر این ارزهای دیجیتالی با حساسیت بیشتری توسط مسئولان ایجاد شود تا تکلیف فعالان این حوزه نیز حالا به دلیل محدودیتهای ایجاد شده دست از کار کشیدهاند، زودتر معلوم شود و سرمایهها به سمت بخشهای مولد اقتصادی هدایت شود.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید