شاخص بازار سهام چه مسیری را پیش رو دارد؟/ هفته سرنوشت در بورس تهران

به گزارش بانک اول برخی فعالان بازار حاشیه های پیش آمده برای دارا دوم و هسته معاملات را دلیل عملکرد بورس در هفته کاری گذشته عنوان می کنند اما گروهی از کارشناسان با چیدن مجموع اتفاقات کنار هم نتیجه می گیرند بازار به نقطه ای رسیده که میل به اصلاح دارد و اتفاقات صرفا بهانه ای برای ریزش می شود.

با این دو دید مختلف مسیر بازار در هفته پیش رو چگونه خواهد بود؟آیا به بالای کانال دو میلیونی حرکت خواهد کرد یا در آن محدوده گشت زنی می کند؟اگر بازار در آخر هفته مجددا منفی بماند چه معنایی دارد؟

کارشناسان و فعالان بازار از دو منظر به این پرسش ها پاسخ می دهند.در دسته کارشناسان بخشی با تاکید بر انتظارات، روند بازار را تحلیل می کنند اما برخی با تکیه بر متغیرها نظری، مخالف دسته اول هستند.

گروهی از فعالان هم‌جریانی فشار بر سمت عرضه را زیاد می‌داند اما گروهی با نگاه به گذشته در سودای تکرار اردبیهشت گذشته هستند که شاخص پس از اصلاحی کوچک، خیز برداشت و بالا آمد.

تقابل انتظارات و نقدینگی

رویکرد منفی‌نگر: کارشناسان طرفدار این رویکرد اعتقاد دارند بازار به نقطه انتهایی که انتظارش می‌رفت نزدیک شده است. زیرا قیمت‌های کنونی در بازار سهام از پشتوانه طبیعی برخودار نیستند و آنچه بالابرنده شاخص در بازار بود انتظارات تورمی است.

این انتظارات در ماه اخیر و پس از هشدار هایی که در خصوص آینده اقتصاد ایران و بحث ونزوئلایی شدن کشور مطرح شد بیش از قبل تحریک شد، چرخش دلار در میانه کانال 20 هزار تومان هم قرینه‌ای بر این نگاه بود.

اما با فروکش بحث ونزوئلایی شدن و تعدیل قیمت دلار در بازار به نظر می‌رسد انتظارات تورمی مقایسه با آن مقطع تا حدی تعدیل شده باشد.اتفاقی که اگر رخ داده باشد از نگاه این گروه مانعی برای حرکت شتابان بورس همانند چند ماه قبل به حساب می آید.

این گروه رفتار بازار سهام در دو هفته اخیررا  موید همین نگاه می‌دانند و اعتقاد دارند: بازار خود نیز از حرکت به سمت قیمت های بالاتر هراس دارد زیرا با کوچکترین بهانه‌ای تن به اصلاح می‌دهد و از ارتفاعات بالا به سطوح پایین تر فرود می آید.

در کنار این گمانه تکیه این گروه از کارشناسان بر مدل سازی هایی است که بر پایه رابطه تورم انتظاری و شاخص سهام انجام شده است. این مدل با مبنا قرار دادن روند صعودی نرخ تورم برای سال‌های آینده، سطح شاخص را به دست می آورد، و پس از پیش بینی آینده نتایج حاصل تبدیل به ارزش حال می شود.

برخی محاسبات انجام شده در این قالب با فرض اینکه نرخ تورم در دو سال آینده 35 درصد باشد نشان می دهد عدد شاخص باید نصف میزان کنونی باشد. بر همین پایه نیز این گروه از تحلیل گران اعتقاد دارند شاخص امکان و سوخت لازم برای افزایش سطح ارتفاع را ندارد.

رویکرد مثبت نگر: بخش زیادی از طرفداران این رویکرد نیز حرکت کنونی بورس را به نفع ثبات اقتصاد کلان نمی دانند اما اعتقاد دارند با توجه به روندهای تورمی و پولی شمارش معکوس گذاشتن برای برگشت بورس در وضعیت کنونی معنای چندانی ندارد.

این گروه می گوید: اگر دولت برای کسری بودجه خود و مدیریت متغیرهای کلان فکر اساسی نکند آثار سرریز این سیاست ها در بورس تخلیه خواهد شد.بنابراین تا زمانی که امکان سرریز آثار این سیاست ها که خود را در جابجایی نقدینگی به نفع خرید سهام نشان می دهد وجود داشته باشد بورس هم امکان رشد را دارد.حتی این گروه اعتقاد دارد افزایش شاخص تورم با تکیه بر رشد شتابان بورس در میان مدت می تواند اختلالاتی در نسبت های کلیدی بازار سهام همانند قیمت به درآمد را هم تا حدودی ترمیم کند. چون درآمد و ارزش دارایی شرکت ها به دلیل تورم آینده بالا می رود و این افزایش به تعدیل نسبت های بر هم خورده کمک می کند.

در چارچوپ این تحلیل باید دو اتفاق در اقتصاد ایران رخ دهد تا روند کنونی در بورس تغییر نکند. نخست سیگنال جدی در حوزه انتظارات که به طور ملموس و واضحی عدم قطعیت ها را افزایش دهد و دوم اتخاذ سیاست های اقتصادی اشتباه که فشار بر پایه پولی و جابجایی نقدینگی در بازار را افزایش دهد.این دو در مقطع کنونی برای افزایش بیشتر شاخص بورس لازم هستند.تا زمانی که این دو راهبرد با هم پیش نرود بورس گرچه نوسانی اما وضعیت گذشته را ادامه نخواهد داد.

مثلث فشار بر بورس یا تکرار اردبیهشت

به گزارش بتا سهم در ماه مرداد ۲۲۹ سهم بازدهی منفی داشته اند  ۷۶ سهم نیز بیش از 20 درصد نسبت به ماه قبل افت داشته اند  و در هفته اخیر ۱۹۴ سهم بیشتر از ۱۰ درصد افت داشتند.این وضعیت سبب شده که برخی معامله گران آن را نشانه ریزش بدانند و برخی دیگر  اصلاح.در واقع اکنون بین معامله گران جدال بر سر تعیین هویت جنس نزول اخیر است.

رویکرد بدبینانه:از منظر این گروه جو روانی، ورود و خروج نقدینگی و فشار فروش سهام عدالت و شرکت های دولتی سه ضلع مثلثی هستند که در حال حاضر بر بازار سهام فشار می آورند.

جو روانی بازار به شکل گیری دیواری بی اعتمادی میان سهامداران و دولت باز می گردد.تناقض ها و رفتارهای سیاست گذاران در هفته های اخیر موجب شده که دو دلی و تردید در فضای بازار شکل بگیرد.این گروه اعتقاد دارد: اگر این دو دلی و تردید از سوی سیاست گذاران از بین نرود فارغ از آنکه اکنون در چه سطح و اندازه ای است می تواند کار را به جای باریک برساند.

علاوه بر کاهش اعتماد برخی ذهنیت سرمایه گذاران را هم دخیل در ماجرا می دانند.به باور آنان قیمت های کنونی در سطحی قرار گرفته است که فعالان بازار سهام را دچار ترس از آینده و تردید در ادامه حرکت صعودی کرده است.

در این حالت جذابیت خروج نقدینگی از بازار بالا می رود و سرمایه گذاران ترجیح می دهند با احتیاط بیشتری پا به تالار خرید سهام بگذارند.نشانه ای که می توان تایید کننده این رویکرد باشد وضعیت شاخص هم وزن است روند این شاخص نشان می دهد در سه هفته اخیرسهم های کوچک از رشد شاخص بهره‌ای نبرده اند و عموما نزولی بوده اند.این یعنی بورس صرفا بر دوش 40 نماد شاخص ساز ایستاده است.پس این وضعیت می تواند انگیزه برای خروج بخشی از زیان دیدگان از بازار باشد، زیرا نگاه آنها بیشتر به گذشته است تا اتفاقات آینده.

دست آخر فشار فروشی که سهام عدالت و سایر صندوق ها بر بازار می آورند به گونه ای است که نفس رشد در بازار را خواهد گرفت.

رویکرد خوش بینانه:مدافعان این رویکرد اعتقاد دارند بازار در فاز اصلاح قرار دارد و می تواند از این سطح بازگردد گرچه این بازگشت ممکن است مثل قبل قوی نباشد.

برای نمونه کانال بتا سهم با مشابهت سازی وضعیت کنونی با ابتدای سال اعتقاد دارد: بازار از ابتدای سال از شاخص حوالی ۵۰۰ هزار واحد  شروع و تا ۲۱ اردیبهشت  به  بیش از یک میلیون واحد رسید در آن مقطع حدود  ۱۰  روز کاری بازار در این سطح درگیر شد به طوریکه شاخص بیش از ۱۰ درصد و بسیاری از سهم ها  بیش از ۲۰ تا۲۵ درصد اصلاح  کردند. اما بازار دوباره رشد کرد و از یک میلیون  به سطح دو میلیون واحد  رسید. از این نگاه  شاخص گرچه  بیش از ۱۶ روز کاری مشغول بند بازی است، اما می تواند داستان اردبیهشت را تکرار کند به دو دلیل؛چون هنوز نقدینگی به سمت بورس در حال حرکت است و از آن مهم تر دولت برای عرضه های خود نیازمند بازار جذاب است و تلاش می کند این جذابیت را به بازار برگرداند.

داده دیگر این گروه از منظر تکنیکال است که نشان می دهد شاخص در محدوده یک میلیون و 920 هزار و یک میلیون 940 هزار با  حمایت های جدی روبرو می شود و این نقاط از جمله نقاطی هستند که ارزندگی قیمت ها هم می تواند به آن کمک کند.  .

​

یک‌شنبه سرنوشت

برخی فعالان بازار به سنتی باور دارند به نام «یک شنبه های ریزشی» در بورس تهران.این دسته از فعالان یک شنبه ها را روز مهمی در بازار می دانند.شاید برای یکی از معدود دفعات تحلیل گران هم مانند این دسته از فعالان این هفته را مهم می دانند.با این تفاوت که فعالان اعتقاد دارند اگر از روز یک شنبه ورق باز گردد شرایط به سمت ریزش نخواهد بود اما تحلیل گران نگاهشان به کل هفته است.به باور آنان اگر در هفته جاری بورس هفته ای کم نوسان و با ثبات را طی کند ریزش های هفته گذشته را می توان اصلاح تفسیر کرد، اما اگر هفته با بازدهی منفی همانند هفته جاری به پایان رسد اتفاقات هفته گذشته تبدیل به روند شده و احتمالا دوره جدیدی در بازار سهام آغاز می شود.