به گزارش بانک اول با افزایش سن، رسوبات چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد معدنی در غده داخلی شریان ها قرار می‌گیرند و باعث تنگ شدن یا انسداد شریان کلیوی می‌شوند. این امر در فیلترهای کلیه تأثیر می‌گذارد و خونرسانی به کلیه‌ها را کاهش می‌دهد و منجر به فشار خون بالا و کاهش عملکرد کلیه میشود. این شایعترین علت نارسایی کلیه در افراد مسن است. فشار خون بالا نیز می‌تواند خطر حمله قلبی، سکته مغزی و از دست دادن بینایی را افزایش داده و باعث آسیب به کلیه شود.
یکی دیگر از مشکلات کلیوی، عفونت ادراری است که گاهی در کلیه‌ها هم پخش میشود. در صورت مشکوک بودن عفونت در کلیه، به پزشک مراجعه کنید زیرا در صورت عدم درمان، ممکن است آسیبی جدی ایجاد شود. عفونت ادراری به خصوص در خانم ها ، با افزایش سن بسیار شایعتر است. همچنین بی اختیاری ادرار، که به معنی نشت کنترل نشده ادرار از مثانه است، یکی از مسائلی است که می‌تواند خطر عفونت ادراری را افزایش دهد.
اکثر بیماری‌های کلیوی به نفرون ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث میشود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. از علل بروز بیماری‌های کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد.
تخمین زده میشود که تعداد سالمندان تا سال ۲۰۵۰ به ۲ میلیارد نفر برسد. این افزایش تعداد سالمندان با افزایش مشکلات پزشکی مانند بیماری حاد و مزمن کلیه همراه است. این امر نیاز به مراقبت هماهنگ توسط متخصصان متعدد دارد. باتوجه به اهمیت این موضوع، قصد داریم در این مقاله بیماری های کلیوی در سالمندان و راه های پیشگیری از آن را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
حداقل ۵۰ درصد از جمعیت سالمندان دارای بیماری نفرولوژی و دارای طیف گسترده ای از سایر بیماری های کلیوی هستند. در طی این چند سال افزایش مداوم جمعیت سالمندان مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) و (ESRD) وجود داشته است. براساس داده‌های آزمایشات بهداشتی و تغذیه‌ای، در ایالات متحده تقریباً ۴۰ درصد از سالمندان ۶۰ سال و بالاتر دارای درجاتی از بیماری مزمن کلیه هستند. برخی از تغییرات ساختاری و فیزیولوژیکی کلیه، نتیجه پیری است. اما داروهایی مانند ضد التهاب غیر استروئیدی، آسپیرین و برخی از داروهای گیاهی نفروتوکسیک نیز می‌توانند یکی از عوامل بروز بیماری های کلیوی در بین سالمندان باشند. سایر عوامل خطرزا شامل بیماری های مزمن پزشکی مانند دیابت قندی و فشار خون بالا است.
بهبود عملکرد کلیه در سالمندان بسیار کندتر از افراد جوان است و در نتیجه زمان بهبودی طولانیتر خواهدبود.
انواع بیماری کلیوی در سالمندان
زخم شدن کلیه ها به طور عمده کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد که به دلیل وضعیتی به نام “ریفلاکس ادرار” است. در این شرایط، جریان ادرار از مثانه، به کلیه ها برمی‌گردد.
- اختلال های ارثی
امکان انتقال اختلال‌های ارثی به هر دو جنس مونث و مذکر وجود دارد. این نوع بیماری کلیوی معمولاً با علائم بالینی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی همراه است. شایعترین نوع بیماری کلیوی ارثی، بیماری کلیه پلیکیستیک است. سندرم آلپورت، نفریت (التهاب کلیه) ارثی، هیپراگزالوری اولیه و سیستینوری نیز جزء اختلال‌های ارثی کلیوی به شمار می‌آیند.
- بیماری مادرزادی
بیماری مادرزادی کلیه معمولاً ناهنجاری و بدشکلی مجاری تناسلی-ادراری را شامل میشود و به نوعی انسداد منجر میشود که معمولا با عفونت کلیه یا تخریب بافت آن همراه خواهد بود. از بین رفتن بافت کلیه پیشرفت می‌کند و در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منجر میشود.
- بیماری کلیوی اکتسابی
سن زیاد سالمندان و شیوه اشتباه زندگی در دوران جوانی می‌تواند بیماری کلیه در سالمندان را تقویت کند. از این رو بیماری‌های اکتسابی بسیارند و واژه عام نفریت یا التهاب کلیه برای آنها به کار برده میشود. شایعترین نوع نفریت گلومرولونفریت است که علل متعددی دارد.
علائم بیماری کلیوی در سالمندان
بیماری کلیه “بیماری خاموش” نامیده میشود زیرا اغلب علائم هشدار دهنده برای آن وجود ندارد. افراد ممکن است قبل از بروز هرگونه علائم تا ۹۰ درصد عملکرد کلیه خود را از دست دهند. اولین علائم بیماری کلیه ممکن است عمومی باشد که شامل موارد زیر است:
تغییر در ظاهر ادرار
کلیه ها مایعات و ضایعات موجود در خون را فیلتر می‌کنند، که این ضایعات به عنوان ادرار دفع می‌شوند. بنابراین، تغییر در عملکرد کلیه، اغلب باعث ایجاد تغییرات غیرمعمول در ادرار میشود. مانند:
- بیدار شدن از خواب در شب برای ادرار کردن (به نام شبانه)
- ادرار بیشتر از حد معمول
- ادراری که کف دار یا حباب دار است
- ادرار کمتر از همیشه یا در مقادیر کمتر از حد معمول با رنگ تیره
- خون در ادرار
- احساس فشار هنگام ادرار کردن
- مشکل در ادرار کردن
پف پا و مچ پا
کلیه های آسیب دیده، برای از بین بردن مایعات اضافی از بدن تلاش زیادی می‌کنند. در نتیجه، این مایعات اضافی بدن، باعث ادم (edema) یا تورم میشود. در حالی که تورم در همه جای بدن ممکن است ایجاد شود، ادم معمولاً در پاها، مچ پا، صورت و دست‌ها مشاهده میشود.
درد در ناحیه کلیه و کمر
برخی از افراد با مشکلات کلیوی ممکن است درد کمر یا درد در نزدیکی کلیه را تجربه کنند. بیماری کلیه پلیکیستیک، که باعث ایجاد کیست های بزرگ و پر از مایعات در کلیه ها و بعضی اوقات کبد میشود، می‌تواند باعث درد موضعی نیز شود.
احساس سرما
کمخونی همچنین می‌تواند باعث شود فرد در تمام مدت حتی در یک اتاق گرم احساس سرما کند. تعداد کم گلبولهای قرمز خون، گردش اکسیژن در بدن به ویژه اندام‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، کمخونی می‌تواند باعث احساس سرما یا احساس سرمازدگی مداوم و در درجه اول در دست و پا شود.
خستگی
کلیه های سالم، هورمونی به نام اریتروپویتین را ایجاد می‌کنند که باعث تولید گلبول های قرمز خون که حاوی اکسیژن هستند در بدن می‌شوند. با نارسایی کلیه ها، آنها اریتروپویتین کمتری ایجاد می‌کنند، بنابراین بدن دچار کمبود گلبولهای قرمز میشود. این بیماری به عنوان کمخونی شناخته شده و با ضعف عضلانی و احساس خستگی کلی مشخص میشود.
سردرد و عدم تمرکز
کمخونی مربوط به نارسایی کلیه می‌تواند به این معنی باشد که مغز به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی‌کند. این می‌تواند منجر به مشکلات حافظه، مشکل در تمرکز و سرگیجه شود.
تنگی نفس
هنگامی که بیماری کلیوی در سالمندان وجود داشته باشد، مایعات اضافی در بدن می‌تواند در ریه ها ایجاد شود. همین امر به دست آوردن اکسیژن کافی را دچار مشکل می‌کند. کمخونی می‌تواند این مسئله را حادتر کند؛ زیرا سلول های قرمز خون کافی، برای دریافت و انتقال همانقدر اکسیژنی که از تنگی نفس به دست آورده است، وجود ندارد.
تهوع و استفراغ
موارد شدید اوره می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و از بین رفتن کامل اشتها شود.
راش
هنگامیکه کلیه ها از بین می‌روند، ضایعات در جریان خون ایجاد می‌شوند (وضعیتی به نام اوره) که می‌توانند باعث خارش شدید و بثورات پوستی شوند.
بوی بد دهان و طعم فلزی در دهان
اورمیا (اوره به همراه مقداری از ضایعات که کلیه آنها را دفع می‌کند) همچنین می‌تواند طعم غذا را متفاوت کرده و باعث بوی بد دهان شود. فرد مبتلا به مشکلات کلیوی حتی ممکن است متوجه طعم خاص فلز در دهان خود شود. ممکن است فرد بیمار به طور ناگهانی میل به خوردن گوشت نداشته باشد، یا ممکن است وزن خود را از دست دهد زیرا این بیماران احساس گرسنگی نمی‌کنند و غذا نمیخورند. این موارد متناسب با سن افراد شدت و ضعف پیدا می‌کند.
بیماری کلیوی در سالمندان و تهدید آن برای قلب
اگر سالمندی بیش از ۶۰ سال سن دارد، مبتلا به دیابت و چاقی است، فشار خون بالا دارد، مشکلات قلبی (نارسایی قلبی یا حمله قلبی) دارد یا دچار سکته مغزی شده است، سیگاری است یا سابقه خانوادگی نارسایی کلیه داشته باشد، بیماری کلیوی می‌تواند بیش از دیگران بر قلب او اثر بگذارد. مبتلایان به بیماری مزمن کلیه، دو تا سه برابر بیشتر از افراد عادی دچار حمله قلبی می‌شوند و بیماری قلبی و عروقی همچنان عامل اصلی مرگ و میر در افراد دیالیزی و افرادی که پیوند کلیه انجام داد‌هاند، میشود. افراد در هر مرحله از بیماری کلیه بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی قرار می‌گیرند.
چگونه از کلیه های خود محافظت کنیم؟
- اگر مبتلا به دیابت هستید، اطمینان حاصل کنید که میزان قند خون شما نرمال باشد.
- توصیه های پزشک خود را در مورد تزریق انسولین، داروها، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و نظارت بر قند خون جدی بگیرید.
- به طور منظم فشار خون خود را کنترل کنید. داروهای مورد استفاده برای کاهش فشار خون (داروهای ضد فشار خون) مانند مهارکننده های ACE یا مسدود کننده های آنژیوتانسین می‌توانند پیشرفت بیماری کلیوی را کند کنند.
- اگر سابقه وجود بیماری کلیوی را در نزدیکان و خانواده خود دارید، حداقل هر دو سال یکبار و در صورت ابتلا به دیابت یا فشار خون بالا هر ساله آزمایش سلامت کلیه (آزمایش خون ، آزمایش ادرار و فشار خون) را انجام دهید.
- عفونت ادراری را درمان کنید.
- در صورت لزوم، میزان کلسترول خون را با رژیم غذایی و داروها کنترل کنید.
- آب زیادی بنوشید و غذاهایی را انتخاب کنید که دارای قند، چربی و نمک کم باشند، اما فیبر زیادی دارند.
- دخانیات و الکل را ترک کنید.
- سعی کنید همیشه تناسب اندام خود را حفظ کنید و در وزن نرمال قرار داشته باشید.
- سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید