به گزارش بالنک اول به نقل از دنیای اقتصاد عدم ارائه خدمات مالی مناسب، ورود زنان را به عرصه اقتصادی دشوار کرده است. نرخ مشارکت زنان ایرانی در فعالیتهای اقتصادی به نسبت کشورهای در حال توسعه بسیار پایین است. بنا به گزارش سال ۱۳۹۴ مرکز آمار ایران، نرخ مشارکت زنان در نقاط شهری ۵/ ۱۰ درصد و نرخ بیکاری در این جمعیت ۶/ ۱۵ درصد گزارش شده بود. کارشناسان یکی از علل پایین بودن نرخ مشارکت زنان را عدم ارائه خدمات مالی مناسب به آنان میدانند. رویکرد بینالمللی، نسبت به مبارزه با نابرابری جنسیتی و افزایش مشارکت اقتصادی زنان، از سالهای پس از دهه ۹۰ میلادی جان تازهای گرفت. کشورهای زیادی در آسیا و آفریقا آغاز به اجرای سیاستهای مالی و بانکی برای ارائه خدمات به زنان کردند و با موفقیت زیادی در زمینه انتقال زنان به عرصه اقتصاد همراه شدند.
اشتغال زنان + اعتبار مالی = رشد اقتصادی
دسترسی زنان به خدمات مالی در مقاله رسمی پژوهشکده پولی و بانکی بررسی شده است. نتیجه این بررسی از کمتر بودن تقاضای بهرهمندی از تسهیلات مالی در زنان حکایت میکند. البته زنان و مردان متقاضی حدودا به یک اندازه از این اعتبارات استفاده کردهاند. اشتغال زنان شانس آنها را برای استفاده از اعتبارات بانکی افزایش میدهد. زنان شاغل از نظر موسسههای مالی پشتوانه قویتری برای بازپرداخت اقساط خود دارند، بنابراین بیشتر واجد شرایط استفاده از تسهیلات بانکیمیشوند. به عقیده تحلیلگران حوزه نیروی کار، طراحی و اجرای سیاستهای داخلی جدید برای افزایش مشارکت اقتصادی زنان واجب است. جمعیت زنان جوان تحصیلکرده در این سالها افزایش شایان توجهی داشته است، اما سهم مناسبی از بازار کار کسب نکرده است. زنانی که مایل به شروع فعالیت مستقل اقتصادی هستند با توجه به کمبود پشتوانه مالی، قادر به تامین مخارج ابتدایی کسبوکار خود نیستند. بنا به گزارش سازمان جهانی همکاری و توسعه اقتصادی، افزایش اشتغال زنان به افزایش کیفیت تربیت فرزندان، سلامت خانواده و کاهش فقر منجر میشود. ورود زنان به حوزه کسبوکار و نتایجی که به دنبال دارد، در بلندمدت باعث افزایش توسعه اقتصادی میشود.
جهان در تکاپوی ورود زنان به استادیومهای اقتصادی
سازمان ملل و برخی سازمانهای بینالمللی دیگر کمکهای قابل توجهی در راستای اجرایی شدن عملیات اشتغال زنان به کشورهای مختلف ارائه کردهاند. دبیر کل سابق سازمان ملل، بان کی مون، در سخنرانی معروف خود درخصوص برابری جنسیتی گفته بود: «ما نمیتوانیم از ۱۰۰ درصد پتانسیل دنیا استفاده کنیم اگر بخواهیم تنها ۵۰ درصد جمعیت دنیا در عرصه باشند. شواهد به وضوح نشان میدهند: برابری حقوق زنان یعنی پیشرفت برای همه». در پی برگزاری اولین کنفرانس جهانی زنان در سال ۱۹۷۵، بانک جهانی زنان در نیویورک تاسیس شد. فعالیتهای این بانک بینالمللی معطوف به ارتقای سطح فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زنان است.
نسخه بانکداری اسلامی برای درمان بیکاری زنان
اولین بانک زنان پاکستان در زمان نخستوزیری «بوتو» در شهر کراچی تاسیس شد. هدف از تاسیس این بانک رفع تبعیضهای سیستم بانکی این کشور نسبت به زنان بود. از جمله اقدامات بانک زنان در جهت بهبود وضعیت اقتصادی زنان میتوان به ارائه خدمات مشاورهای در زمینه صنعت وکشاورزی، آشنا کردن زنان با بازارهای جهانی، آموزش راهاندازی کارگاههای تولیدی و حمایت مالی از زنان تولیدکننده اشتغال، اشاره کرد. این بانک وامهای بلندمدت و کوتاهمدت را در حوزه صنعت و کشاورزی با بهره کمی به زنان پرداخت میکرد. پس از اولین بانک زنان پاکستان، «بنیاد شاکتی» در سال ۱۹۹۲ میلادی در داکا پایتخت بنگلادش آغاز به فعالیت کرد و دو سال بعد تحت حمایت بانک جهانی زنان قرار گرفت. بنیاد شاکتی با هدف ساماندهی زندگی زنان فقیر آغاز به اعطای تسهیلات بانکی برای راهاندازی کارگاههای تولیدی کوچک کرد. این کارگاهها به استقلال اقتصادی زنان کمک میکرد و جمعیت مونث فقیر بنگلادش را به کار میگرفت.
داروی فقر زنان سریلانکایی، در تعاونیها
خواست عمومی برای مقابله با بحران کاری زنان در سریلانکا با حمایت صندوق توسعه مسکن این کشور باعث شکل گرفتن بانک زنان این کشور شد. این بانک از سیستم تعاونی چرخشی برای اداره خود استفاده میکند. اعضای بانک بهصورت مستمر در جلساتی شرکت میکنند تا به نحوه ارائه اعتبار به اعضای محتاج رسیدگی کنند. از اقدامات این بانک میتوان به جلوگیری از بدهکار ماندن زنان فقیر، ارتقای سطح آموزش و کمک به رفاه مادی زنان اشاره کرد. این بانک در سال ۱۹۹۰ به شکل NGO در آمد
زنان ایرانی نظارهگر الگوی جهانی
در ایران، بانک کشاورزی طرح حمایت از زنان سرپرست خانوار و طرح ایران را به اجرا درآورد. تعاونیهای جمعیت زنان و صندوق اعتبارات خرد برای زنان روستایی نیز از دیگر طرحهای اجرا شده در کشور هستند. این طرحها که بیشتر بر جمعیت روستایی تمرکز داشتند، نه تنها به مشکلات اقتصادی و توسعهای زنان شهرنشین کمک نمیکردند بلکه با توجه به گزارشهای مرکز آمار، بهطور کلی از تاثیرگذاری عمیق و محسوس بسیار دور هستند. موفقترین طرح بانک زنان، مربوط به بانک بینالمللی زنان است. قوانین و اهداف این بانک به گونهای طراحی شده که در همه کشورها از جمله ایران قابل اجرا است. آموختن واجرای تجربههای موفق دنیا، زنان کشور را به جایگاه اصلیشان نزدیکتر میکند.
اهداف مهم بانک زنان، کمک به زنان کم درآمد برای تحقق استقلال در آنان، ارائه خدمات مستمر برای ایجاد تغییرات تدریجی، توانمندسازی زنان عضو با ارائه آموزشهای فنی، علمی و مهارتی است. اهداف دیگری مانند، فراهمسازی امکانات و شرایط برای تجلی ظرفیتها و شکوفایی استعدادهای فردی زنان عضو، تشویق و پشتیبانی از هرگونه فعالیت حمایتکننده از زنان و تمرکز روی برنامههای توسعه اقتصادی سیاستهای کلی بانک زنان را تشکیل میدهند. تاکید و توجه به اهمیت مدیریت مالی فردی و تلاش برای ایفای تقش مستمر بهعنوان مرجع راهنمایی زنان در راستای هدایت در سطح ملی و محلی نیز از اولویتهای اجرایی این بانک هستند. الگوی بانک زنان برای اجرا در کشورهای مختلف، همه جانبه و کامل است.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید