مقصر شکست طرح کارت خرید کالای ایرانی کیست؟ وزارت صنعت، بانک مرکزی یا مردم؟

24 خرداد 1401

به گزارش بانک اول- کارت اعتباری خرید کالای بادوام ایرانی که سال گذشته با دستور حسن روحانی رئیس جمهور مطرح شد و قرار بود با ورود خود نه‌تنها رونق را به بازار برگرداند بلکه بخشی از مشکلات نقدینگی تولیدکنندگان داخلی را نیز برطرف کند، امروز با گذشت بیش از یک سال بنابر اعلام رسمی وزیر صنعت و رئیس کل بانک مرکزی به شکست منجر شده و الآن در کش و قوس دستگاه‌های اقتصادی کشور برای نشان دادن مقصر اصلی قرار گرفته است. در طرح کارت اعتباری خرید کالای بادوام ایرانی که مهرماه 94 رونمایی شده بود بانک مرکزی بودجه 4 هزار و 200 میلیارد تومانی را پیش‌بینی کرده بود و براساس طرح اولیه 3 گروه بازنشستگان، فرهنگیان و مشمولان تأمین اجتماعی مشمول دریافت این کارت شدند اما عدم رغبت مردم به خرید این کارتها باعث شد تا دولت خود نیز بر ناموفق بودن این طرح تأکید داشته و به فکر اصلاحاتی برای موفق اجرا شدن این طرح بیفتد. مسئولان وزارت صنعت و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی هم ضمن اعتراف به این موضوع تأکید کردند که باید دلایل شکست این طرح مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد، در نهایت بعد از جلسات بسیار قرار شد تا سقف حقوق مشمولان که قبلاً در این طرح یک میلیون و 500هزار تومان بود برداشته شود تا مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی به‌همراه کارکنان آموزش و پرورش بدون محدودیت حقوق اقدام به تهیه این کارت‌ها برای خرید کالاهای مورد نیاز خود کنند. همچنین قرار بر این شد تا این طرح تا پایان خردادماه امسال ادامه داشته باشد و اگر مشمولان طرح کارت اعتباری خرید کالا نتوانستند بودجه بانک مرکزی را برای این طرح جذب کنند، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به‌همراه وزارت صنعت، سازمان‌های دیگر را نیز به این طرح اضافه کنند. البته اجماع نظرات برای ساماندهی طرح کارت اعتباری خرید کالا زمانی گرفته شد که فقط 15 روز تا اتمام مهلت اجرای طرح کارت اعتباری خرید کالای بادوام ایرانی زمان بود. در حال حاضر چند ماه از پایان مهلت اجرای این طرح می‌گذرد و ناموفق بودن آن باعث شده تا هر یک از دستگاه‌های متولی دیگری را مقصر شکست طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی معرفی کرده و انگشت اتهام را از روی خود بردارد. بر همین اساس نعمت‌زاده به‌عنوان سکاندار وزارت صنعت هفته گذشته در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرده که "شکست طرح کارت خرید کالای ایرانی به‌دلیل تأمین‌نشدن منابع مالی آن از سوی بانک مرکزی بوده است". بنا به گفته نعمت‌زاده، سود پیش‌بینی شده برای این کارتها 12 درصد و نرخ سود بانکی 21 تا 22 درصد بود که با توجه به محدودیتهای مالی و تأمین نشدن مابه التفاوت آن از سوی بانک مرکزی، این طرح با موفقیت اجرا نشد. البته وزیر صنعت اعتراف کرده که صبر چندماهه تولید کنندگان برای اجرای این طرح و فروش کالاهای تولید شده که با عدم موفقیت مواجه شد گله‌مندی تولید کنندگان داخلی را هم به‌همراه داشته است. بعد از گذشت چند روز از صحبت‌های وزیر صنعت، سیف رئیس‌کل بانک مرکزی علت شکست طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی را عدم استقبال مردم از ترکیب کالاهای انتخاب شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌داند و معتقد است "در هیچ جای دنیا بانک‌های مرکزی موظف به تأمین منابع برای خرید کالاهای کم‌کیفیت انبارشده نیستند، این خود مردم هستند که علاقه به خرید این دسته از کالا‌ها ندارند و نباید خسارت آن به گردن نظام بانکی بیفتد. البته در این خصوص همکاران محترم نظام بانکی تلاش‌های گسترده‌ای را به انجام رسانده و همواره پشتیبان طرح‌های خروج از رکود بوده و هستند". سیف در صحبت‌های خود علاوه بر اینکه وزارت صنعت را عامل شکست کارت اعتباری خرید کالای ایرانی معرفی می‌کند، می‌گوید مردم علاقه‌ای به خرید کالاهای اعلامی وزارت صنعت نداشتند. به نظر می‌رسد در نهایت مردم مقصر اصلی شکست کارت اعتباری خرید کالا باشند و مسئولین در این رابطه هیچ کوتاهی نکرده باشند!