محل انجام اولین تراکنش‌های بانکداری ایران

امروز این ساختمان در یکی از شلوغ‌ترین میدان‌های تهران یعنی توپخانه قرار دارد. شاید اگر بنی‌صدر بعد از انقلاب پافشاری نمی‌کرد که بانک‌های قبل از انقلاب باید مصادره شوند امروز ما بانکی داشتیم که ۱۳۰ سال از عمرش می‌گذشت؛ بانکی که عمرش به‌اندازه ۷۰ سال بیشتر از بانک مرکزی است. منتها بنی‌صدر در روزهای بعد از انقلاب و با استفاده از جوی که شکل‌گرفته بود زمینه مصادره همه این بانک‌ها را فراهم کرد و امروز اولین بانک ایران بخشی از بانک تجارت است.

اکنون صاحب این ساختمان قدیمی بانک تجارت است. زمان انقلاب اسلامی حدود ۳۶ بانک وجود داشت که از بین آن‌ها ۲۶ بانک خصوصی بود. مسئله دولت موقت آن زمان این بود که با بانک‌های خصوصی چه باید کرد. بسیاری از این بانک‌ها عملاً ورشکست بودند و صاحبان آن‌ها باید پاسخ‌گوی ضرر و زیان‌ها می‌شدند. بسیاری از اعضای هیئت‌مدیره‌ها زمان انقلاب کشور را ترک کرده بودند.

این نگرانی وجود داشت که با زمین خوردن بانک‌های خصوصی دولت دچار چالش شود. آن زمان بنا بر این می‌شود اگر قرار است تصمیمی گرفته شود برای بخشی گرفته شود که از آن سرمایه‌داران نزدیک به حکومت شاه است. پیشنهادشده بود به‌جای مصادره، محاکمه یا ملی کردن بانک‌ها، سهم سرمایه‌داران گرفته شود و اجازه دهند بانک اگر مشکلی به لحاظ مالی ندارد به کار خود ادامه دهد. در شورای انقلاب طرح مطرح می‌شود و بنی‌صدر در آن جلسه می‌گوید فعلاً زمان این حرف‌ها نیست. همه بانک‌ها را ملی کنیم، بعداً اگر لازم شد حکم می‌دهیم از شکل ملی خارج شوند.