دریافت مالیات اختصاصی از ثروتمندان

به گزارش بانک اول تاکنون ۲هزار میلیارد تومان از خودروهای لوکس و ۳۰۰میلیارد تومان از خانه‌های لوکس مالیات اخذ شده است. این میزان مالیات البته در سال‌های1401 و 1402 گرفته شده و محاسبات  نشان می‌دهد هنوز رقم آن در مقایسه با کل درآمدهای مالیاتی پایین است.، سازمان امور مالیاتی از سال۱۴۰۱ تاکنون براساس قانون بودجه، اقدام به اخذ مالیات از خودروهای گران‌قیمت کرده و آن‌گونه که جهانگیر رحیمی، مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی می‌گوید، مجموعا ۷۸۲هزار و ۴۰۹خودرو مشمول مالیات شده‌اند. به ‌گفته او، بالغ‌ بر ۷هزار میلیارد تومان مالیات از این تعداد خودرو مطالبه شده که ۲هزار میلیارد تومان آن وصول و به خزانه واریز شده و فرایند اخذ مابقی مالیات با صدور برگ تشخیص در حال انجام است.

حساب ‌و کتاب مالیات خانه‌های لوکس
سازمان امور مالیاتی درپی رصد خانه‌های گران‌قیمت نیز بوده که این پایه مالیاتی از سال۱۴۰۰ در حال عملیاتی شدن است. در سال۱۴۰۰ تعداد ۱۲هزار و ۳۳۳واحد مسکونی، سال ۱۴۰۱ تعداد ۴۰هزار و ۵۰۰واحد مسکونی و سال۱۴۰۲ تعداد ۱۳۵هزار و ۵۰۹واحد مسکونی گران‌قیمت مشمول صدور برگ تشخیص مالیاتی شده‌اند.
مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی می‌گوید: در مجموع ۱۸۸هزار و ۳۴۴واحد مسکونی گران‌قیمت طی این 3سال شناسایی شده‌اند که از این تعداد واحد مسکونی ۶هزار میلیارد تومان مالیات تعیین و مطالبه شده است. از این تعداد برخی مالکان اعتراض خود را مبنی بر خالی نبودن واحد مسکونی به ثبت رسانده‌اند که در دست بررسی است. به‌ گفته رحیمی، فعلا از ۶هزار میلیارد تومان مالیات مطالبه‌شده از واحدهای مسکونی گران‌قیمت ۳۰۰میلیارد تومان مالیات وصول شده است.

دولت‌ها درست مالیات نمی‌گیرند
براساس قانون برنامه ششم توسعه قرار بود نسبت مالیات بر تولید ناخالص داخلی ایران به 10درصد برسد، اما این اتفاق رخ نداده و این نسبت در سال گذشته به 4/2درصد رسیده است. این مسئله نشان از ناکامی دولت‌ها در گرفتن مالیات عادلانه دارد و بیشترین فشار مالیاتی بر عهده حقوق‌بگیران و البته شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی است و آماری که به‌صورت واقعی نشان دهد که سهم مالیات بر عایدی سرمایه چه میزان است در دسترس قرار ندارد.براساس آخرین آمارهای در دسترس، سهم درآمدهای مالیاتی از کل بودجه عمومی دولت در پایان سال1401 به 34/5درصد رسیده و 26/7درصد دیگر هم سهم درآمدهای نفتی و بقیه آن‌ هم سهم استقراض دولت‌ها بوده و از آن زمان به بعد جزئیات سهم درآمدهای مالیاتی و نفتی از منابع بودجه عمومی کشور منتشر نشده است.

ترکیب مالیات‌ستانی دولت
سهم مالیات بر اشخاص حقوقی یا همان شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در سال1402به 38/9درصد رسیده و دولت 70درصد بیشتر از سال1401 مالیات گرفته است. البته مالیات دریافت‌شده ناشی از عملکرد اقتصاد ایران در سال1401 بوده و درآمد مالیاتی سال گذشته قلمداد می‌شود.
سهم مالیات بر بنگاه‌های اقتصادی از 37/5درصد در سال1401 به 38/9درصد در سال گذشته رسیده است. در این بازه زمانی سهم مالیات بر درآمد یا همان حقوق و دستمزدها از 17/9درصد به 17/6درصد کاهش یافته و سهم مالیات بر کالا و خدمات از 41درصد به 39/9درصد رسیده، اما سهم مالیات بر ثروت تغییر نکرده است. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در مجموع 3/6درصد از کل مالیاتی وصولی در سال1402 مالیات بر ثروت بوده است.
کل مالیات دریافتی دولت در سال1402 بالغ ‌بر 805هزار و 922میلیارد تومان بوده که 28هزار و 670میلیارد تومان آن از محل مالیات بر ثروت به‌ دست آمده است. البته در قانون فعلی، فقط مالیات بر ارث مالیات بر ثروت شناخته می‌شود و تلاش دولت سیزدهم این بوده که مالیات بر عایدی سرمایه را نیز نهایی کند تا از ثروتمندان و قشر نامولد و سفته‌باز مالیات قانونی وصول کند، اما این لایحه تاکنون به قانون تبدیل نشده و شاید یکی از اولویت‌های مهم دولت چهاردهم باید نهایی کردن این لایحه باشد  تا راه برای دریافت مالیات از ثروتمندان باز شود.

مالیات ثروتمندان از نگاهی دیگر
حمید بهزادی، دستیار رئیس سازمان امور مالیاتی می‌گوید: در دولت سیزدهم بیشترین مالیات از افراد ثروتمند اخذ شده، به این معنا که حدود یک‌سوم از درآمد مالیاتی کشور از ۸۰۰شرکت خصوصی و خصولتی دریافت شده است. از این نگاه، گرچه با قرار دادن شرکت‌های بزرگ در جرگه ثروتمندان تعبیر سهم بالای اصحاب ثروت در مالیات درست است، اما همچنان مالیات ثروتمندان در سرفصل‌های اختصاصی رقم دندان‌گیری نیست.
مرکز آمار ایران تصویری روشن از ترکیب مالیات‌های دولت در سال گذشته ارائه داده که نشان می‌دهد از 60/1درصد مالیات گرفته‌شده در سال1402 سهم مالیات‌های مستقیم شامل 38/9درصد مالیات بر اشخاص حقیقی یا همان شرکت‌های دولتی و غیردولتی، 17/6درصد سهم مالیات بر درآمدها و 3/6درصد هم سهم مالیات بر ثروت بوده و 39/9درصد دیگر هم به مالیات بر کالاها و خدمات اختصاص داشته است.







_{روزنامه همشهری}