چه کسانی از فرد فوت شده ارث می‌برند؟

بعد از مرگ فرد، یکی از مهمترین مسائلی که به وجود می‌آید، تعیین تکلیف ارث و میراث برجای مانده از فرد است. حال باید دید چه افرادی از فرد متوفی ارث می‌برند.

حمید شیرافکن، وکیل پایه یک دادگستری در این باره می‌گوید: ارث متعلق به خویشاوندان نسبی متوفی است؛ یعنی کسانی که با متوفی رابطه‌خونی دارند و تنها کسی که از این قاعده مستثنی است، همسر متوفی یا شخصی است که وصیت نامه به نفع او تنظیم شده باشد، که در هر صورت از وی ارث خواهد برد.

وی می افزاید: اما اموال متوفی به جز وصیت کردن در درجه اول به اشخاصی می‌رسد که با متوفی رابطه نسبی یعنی خونی داشته باشند. رابطه نسبی یعنی اینکه اموال متوفی به اشخاصی می‌رسد که از متوفی به وجود آمده باشند مانندفرزندان. در کنار فرزندان در صورتی که پدر و مادر متوفی زنده باشند به آنها هم طبق قانون مدنی ارث میرسد.

شیرافکن می‌افزاید: اگر متوفی فرزند و پدر یا مادر نداشته باشد، اموالش به خواهر و برادر و پدربزرگ و مادربزرگ می‌رسد. در صورتی که خواهر و برادر وی از دنیا رفته باشند، سهم هر یک از خواهر یا برادر به فرزندان همان خواهر یا برادر می‌رسد. یعنی در صورتی که ارثی به خواهر متوفی رسیده باشد، او نیز در این و در این میان از دنیا برود، ارث به فرزند یا فرزندان همان خواهر به می‌رسد.

وی ادامه می‌دهد: در مرحله بعد در صورتی که پدر یا مادر متوفی از دنیا رفته باشند، فرزند و خواهر و برادری نیز نداشته باشد، نوبت به رده سوم یعنی خاله، عمه، عمو، دایی می‌رسد و همچنین بعد از آنها به فرزندانشان.

این وکیل اضافه می‌کند: در صورتی که هر یک از اشخاص فوق قبل از متوفی فوت کند، دیگر ارثی به فرزندان آن نمی‌رسد. برای مثال در صورتی که شخصی ۴ فرزند داشته باشد و یکی از فرزندان قبل از پدر خود فوت کند و بعد پدر متوفی نیز فوت کند، دیگر ارثی به فرزندی که قبل از پدرش فوت کرده نمی‌رسد. در واقع اموال بین ۳ فرزند دیگر تقسیم می‌شود به بیان دیگر فرزندان فرزندی که قبل از پدرش فوت شده از پدربزرگ خورد ارثی نمی‌برند. هر شخصی که قبل از مورث خود (شخصی که بعد از فوتش اموال آن به ما میرسد) فوت کند دیگر رابطه توارث قطع شده و اموالی به اوالاد آن شخص نمی‌رسد.

به گفته وی تنها شخصی که به همراه همه اشخاص فوق از متوفی ارث میرسد، همسر متوفی است. در صورتیکه متوفی فرزند داشته باشد یک هشتم و در صورتی که فاقد فرزند باشد یک چهارم از اموال وی به همسر می‌رسد.

این وکیل می‌افزاید: در صورتی که متوفی دارای فرزندی باشد که هنوز به دنیا نیامده یعنی در رحم مادر باشد و زنده متولد شود به نسبت سهم دختر یا پسر نیز از اموال متوفی سهم می‌برد.

روشن می‌گوید: همچنین شخص دیگری نیز می‌تواند بدون اینکه رابطه سبب یا نسبی از متوفی داشته باشه از وی ارث ببرد و آن از طریق وصیت است. طبق قانون مدنی ایران هر انسان در زمان حیات، اختیار کامل نسبت به اموال خود را دارد و در زمانی که وی زنده است می‌تواند برای بعد از فوت خود نسبت به یک سوم اموال تصمیم گیری کند به این عمل شخص وصیت می‌گویند وصیت ممکن مالی یا غیر مالی باشد.