مشکل یارانه‌ها از همان ابتدا این بود که دولت آن را به همه اقشار جامعه پرداخت کرد و بعد برای تامین منابع آن با مشکل روبه رو شد. به همین دلیل مجبور به گرفتن قرض از بانکها برای تامین آن شد و پول چاپ کرد. موضوع یارانه‌ها هنوز هم مشکل اساسی دولت در لایحه بودجه سال 97 است. مهم‌ترین کمکی که دولت می‌تواند به فقرا داشته باشد این است که برای آنها شغل ایجاد کند. یارانه‌ای که نیازمندان دریافت می‌کنند بیشتر صرف مواد غذایی و نیازهای کذایی می‌شود. در حالی که آنها هزینه‌های دیگری مانند حمل و نقل، کرایه خانه، بهداشت و سلامت و... را هم دارند که تنها با مبلغ یارانه قادر به تامین آنها نیستند. در واقع یارانه‌ها نباید به افرادی که جزو دهک‌های بالای درآمدی در جامعه محسوب می‌شوند، تعلق گیرد که البته این موضوع در بودجه سال 97 لحاظ شده و کار درستی است و باید از محل منابع مالیاتی یا صرفه جویی در هزینهها آن را انجام دهد. اینکه دولت از چه طریقی قصد حذف ثروتمندان از دریافت یارانه نقدی را دارد، نمی‌دانم. دولت باید از هر دو روش حذف پردرآمدها و حمایت از افراد کم‌درآمد به‌طور همزمان استفاده کند. دولت ابتدا باید از طریق روش‌های علمی ثروتمندان را شناسایی و به یک عده از افراد جامعه که واقعا نیازمند هستند، کمک کند.
بنابراین به افرادی که درآمدهای بالایی دارند نباید یارانه‌ای تعلق گیرد. در حال حاضر درآمدهایی که دولت به روش‌های مختلف به دست می‌آرود برخلاف انتظار در محل مناسبی خرج نمی‌شود. دولت باید هزینه‌های عمرانی را در بودجه در نظر گرفته شده، افزایش دهد نه اینکه آنها را کاهش دهد. همچنین دولت نباید در کارهایی که به آن مربوط نیست دخالت داشته باشد، چرا که با دخالت خود هزینهها را افزایش می‌دهد. در هیچ‌جای دنیا دولت‌ها نقش اصلی را در اقتصاد برعهده ندارند، بلکه بخش عمده وظایف را به بخش خصوصی واگذار می‌کنند. دولت باید بخش خصوصی را تقویت کند تا از این طریق بتواند ایجاد شغل و کسب درآمد کند، چرا که درآمد این بخش به مراتب بیشتر از درآمدهای دولت است.
دولت در ایران هر روز بزرگ‌تر می‌شود و هزینه‌های آن افزایش پیدا می‌کند. اکنون بر اساس لایحه بودجه سال 97منابع حاصل از حذف یارانه ثروتمندان 18هزار و 800 میلیارد تومان است. با این حال برخی از طرح‌های عمرانی با مشکل کمبود منابع مواجه شده‌اند. مجلس باید دلیل این موارد را بررسی کند. نمایندگان مجلس به عنوان نمایندگان ملت باید خواستار توضیح از دولت باشند. تلاش برای حذف فقر و توجه بیشتر به توزیع عادلانه یارانه‌ها باید از اولویت‌های مورد توجه نمایندگان مجلس باشد. نمایندگان باید بودجه را بر اساس خواست ملت تصویب کنند. تصویب بودجه بستگی به انتخاب مردم دارد که باید توسط نمایندگان پیگیری شود. در صورتی که موارد در نظر گرفته شده در بودجه 97 مورد تایید نمایندگان نباشد قطعا باید توسط دولت تصحیح شود.
*حمید دیهیم/کارشناس اقتصادی
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید