درآمد ۷هزار میلیارد تومانی آزادشده از حذف یارانه نقدی کجا می‎رود؟

 به گزارش بانک اول با توجه به تحقق 97درصدی درآمدهای پیش‌بینی‌شده برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها در دولت روحانی و آیین‌نامه اجرایی امسال تبصره هدفمندی، درآمد امسال این سازمان حدود 40 تا 44 هزار میلیارد تومان خواهد بود و کمیسیون تلفیق باید تکلیف 3 تا 7 هزار میلیارد تومانی منابع آزادشده از محل کاهش بودجه یارانه نقدی در سال آینده را مشخص کند.

براساس تبصره 14 لایحه بودجه 97 که اخیراً بخش درآمدی آن به تصویب کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی رسیده است، قرار است مصارف سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده با کاهش 11هزار میلیارد تومانی نسبت به تبصره 14 لایحه بودجه امسال به 37 هزار میلیارد تومان کاهش یابد. یکی از سؤالات مهم مطرح‌شده درباره این موضوع که هم در لایحه بودجه دولت و هم در مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس بدون پاسخ مانده است، سرنوشت بخشی از درآمدهای سازمان هدفمندی یارانه‌ها است که به‌خاطر کاهش 10هزار و 500 میلیارد تومانی یارانه نقدی در لایحه بودجه سال آینده نسبت به قانون بودجه امسال حاصل خواهد شد. با توجه به آیین‌نامه اجرایی تبصره 14 قانون بودجه 96 که اوایل دی ماه به تصویب هیئت دولت رسید و ابلاغ گردید و همچنین روند اجرایی آیین‌نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های 93 تا 95، منابع آزادشده از محل کاهش قابل توجه بودجه یارانه نقدی، حدود 3 تا 7 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود.

ماجرا از این قرارست که تکلیف منابع اختصاص‌یافته به سازمان هدفمندی یارانه‌ها در دولت روحانی از محل درآمدهای ناشی از فروش داخلی حامل‌های انرژی، در قالب آیین‌نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های اخیر به‌صورت شفاف مشخص شده است و این دولت پایبندی زیادی به رعایت این آیین‌نامه اجرایی داشته است. در واقع، مقایسه درآمد پیش‌بینی شده سازمان هدفمندی از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در قالب آیین‌نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های 93 تا 95 (تبصره 21 قانون بودجه 93، تبصره 20 قانون بودجه 94 و تبصره 14 قانون بودجه 95) با درآمدهای تحقق‌یافته این سازمان از این محل در این دوره زمانی (جدول 1) نشان می‌دهد که درصد تحقق این پیش‌بینی‌ها، به‌طور متوسط 97 درصد بوده است.

جدول 1 ــ درآمد پیش‌بینی‌شده و تحقق‌یافته سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال‌های 92 تا 95 (میلیارد تومان)

(1): براساس آیین‌نامه اجرایی تبصره 14 قانون بودجه 95 (مصوبه هیئت دولت در تاریخ 28 شهریورماه)، سهم سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها از این محل 2200 میلیارد تومان بوده است اما در قالب اصلاحیه این آیین‌نامه (مصوبه هیئت دولت در تاریخ 18 اسفندماه)، سهم این سازمان از محل فروش برق به 1500 میلیارد تومان کاهش یافت.

(2): در آیین‌نامه‌های اجرایی تبصره هدفمندی قوانین بودجه سال‌های 93 تا 95، مبلغی بابت فروش آب تعیین نشده و صرفاً به واریز 10 ریال به‌ازای فروش هر مترمکعب آب بابت سهم هدفمندسازی یارانه‌ها اشاره شده است.

با توجه به روند اجرا شدن آیین‌نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های 93 تا 95 به‌جرئت می‌توان پیش‌بینی کرد که آیین‌نامه اجرایی تبصره این موضوع در قانون بودجه امسال (تبصره 14) هم تا حدود زیادی تحقق پیدا خواهد کرد. براساس این آیین‌نامه اجرایی که اوایل دی ماه به تصویب هیئت دولت رسید و ابلاغ گردید، درآمد پیش‌بینی‌شده برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال جاری، 44 هزار و 154 میلیارد تومان است.

جدول 2 ــ درآمد پیش‌بینی‌شده سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال 96 (میلیارد تومان)

با توجه به آنچه گفته شد، میزان درآمد تحقق‌یافته سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال جاری در سه سناریو خوش‌بینانه (تحقق 100درصدی)، واقع‌بینانه (تحقق 97درصدی) و بدبینانه (تحقق 90درصدی)، به‌ترتیب 44هزار و 154 میلیارد تومان، 42هزار و 829 میلیارد تومان و نهایتاً 39هزار و 738 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود، بنابراین با توجه به اینکه مصارف سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده به 37هزار میلیارد تومان کاهش یافته است، انتظار می‌رود کمیسیون تلفیق مجلس تکلیف حدود 3 تا 7 هزار میلیارد تومان درآمد ایجادشده از محل کاهش شدید بودجه یارانه نقدی در سال آینده را مشخص کند. البته بهترین راه‌حل این کمیسیون برای برطرف شدن تمامی سؤالات و ابهامات مطرح درباره منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها، اجرای بند «ب» ماده 39 قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر شفاف‌سازی منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در جریان بررسی تبصره 14 لایحه بودجه 97 است.