به گزارش بانک اول از دیجیاتو درگاههای پرداختی، سایتهای قمار آنلاین، آگهیهای اینترنتی، شبکههای اجتماعی و فروشگاههای کاذب اینترنتی و غیره از جمله مواردی هستند که پلیس فتا آنها را مصداق کلاهبرداری اینترنتی معرفی میکند. بهعنوان مثال سرهنگ شاهین حسنوند، در اظهاراتی یکی از این جرائم را اینگونه تشریح کرده:
«فرد قربانی جهت خرید خودرو به آگهیهای منتشر شده در یکی از سایتهای آگهی آنلاین مراجعه کرده و با شماره تلفن یکی از آگهیدهندهها تماس گرفته. شخص آگهیدهنده به او اعلام داشت در صورتی که قصد خرید خودرو را دارید بایستی مبلغ ۳ میلیون ریال به شماره کارت بانکی که اعلام میکنم، واریز نمایید تا خودرو را برایتان نگه دارم. کاربر نیز به وی اعتماد نموده و مبلغ را برایش واریز نموده و بعد از مدتی که از وی خبری نشد، فهمیده که با یک کلاهبردار طرف است.»
گرچه این پرونده به نتیجه رسیده و با مشخص شدن حساب بانکی فعال فروشنده، مبلغ مذکور در حساب مسدود شد و متهم هم به دادگاه فراخوانده شد، اما تمامی این پروندهها لزوماً به سرنوشت این ماجرا دچار نمیشوند و عدهای هم به خاطر مبالغ اندک کلاهبرداری، موضوع را پیگیری نمیکنند. با این حال اعلام شده که شهروندان در صورت اطلاع از هرگونه فعالیت مجرمانه در فضای مجازی یا پیامرسانهای موبایلی مراتب را از طریق نشانی پلیس فتا به آدرس www.Cyberpolice.ir بخش ارتباطات مردمی گزارش کنند.
«جواد دادگر» محقق امنیت اطلاعات هم شیوع کلاهبرداری سایبری را هرروز بیشتر از دیروز میداند و بزرگترین سطح آن را سایتهای شرطبندی عنوان میکند که بی سروسامان مشغول به فعالیت هستند:
«با توجه به غیرقانونی بودن و موارد اینچنینی در شرطبندی، این فعالیت میتواند زمینهساز کلاهبرداری، پولشویی و موارد دیگر باشد. این موضوع در روزهای پیش رو و با آغاز جام جهانی تبدیل به قربانگاه کلاهبرداران خواهد شد و رسیدگی به آنها و آگاهی دادن دربارهشان بسیار واجب است. بحث این نیست که به کل این ماجراها را حذف کنیم و حدس زدن مسابقات را از پایه راه کلاهبرداری معرفی کنیم، اما اگر این سایتها مجوز بگیرند و نظارتی روی کارکردشان باشد میتوان تا حد زیادی جلوی کلاهبرداری آنها را گرفت.»
دادگر به سرویسهای ارزشافزوده هم اشاره میکند که در پی بیخبری و عدم توجه دستگاههای مربوطه زیرساخت مناسبی را برای کلاهبرداری از کاربرانشان فراهم کردند. او معتقد است که اپراتورها در این زمینه اقداماتی انجام دادهاند اما نیاز به پیگیریهای بیشتری است:
«اکثر این سرویسها صرفاً به خاطر عضو کردن کاربر بوده و هیچ محتوایی ندارند بعلاوه بهتازگی افراد اقدام به عضوگیری از طریق تکثیر اپلیکیشن های موبایلی هم کردهاند که اپلیکیشنی را با نامهای مختلف مثل فیلترشکن منتشر میکنند تا کاربران را عضو سرویس vas کنند. عضویت ناخواسته در این سیستمها میتواند ماهانه چندین هزار تومان از صدها هزار کاربر و بلکه میلیونها کاربر به جیب کلاهبرداران و سودجویان وارد کند.»
این کارشناس باور دارد که موضوع Vas ها در آینده دردسرساز خواهد شد و باید از الآن ساماندهی دقیق آنها صورت گیرد. او در نهایت به مسئله فیشینگ اشاره میکند و آن را از دیگر کلاهبرداریهای شایع این روزها معرفی میکند:
«ساخت درگاههای جعلی بانکها که اخیراً با ظرافت خاصی هم طراحی میشوند بهطوریکه حتی خبرههای IT را گمراه میکند و همچنین انتشار اپلیکیشنهایی که لینک پرداختهای جعلی درون برنامهای دارند از مصادیق شیوع فیشینگ در کشور است. در این صفحات کاربر فکر میکند که مشغول پرداخت پول به منبعی معتبر از بستر شاپرک است در حالی که پولی که میدهد به شخصی دیگر بدون نظارت بانک مرکزی حواله شده و پیگیری آنهم کار سادهای نیست.»
دادگر موارد دیگری همچون کمپینهایی با تبلیغات درآمدزایی از طریق ربات و تلگرام و انواع گوناگون این مدل مارکتینگها که مردم را به یک شبه پولدار شدن دعوت میکند نیز از جمله موارد کلاهبرداری سایبری میداند که با توجه به وضع معیشتی اقتصادی مردم، ناخودآگاه آنها را به وسوسه استفاده از این کمپینها میکند. او تقریباً ۶۰ درصد راهکار این مشکلات را در دست سازمانها میداند و الباقی را به ترویج سواد رسانهای و اینترنتی مردم محول میکند:
«سازمانها کمکاری دارند و توجیه میکنند که کاربران باید آموزش دیده شوند در حالی که همان آموزش هم باز به نحوی وظیفه خودشان است. مسائلی چون نظارت، ساماندهی و وضع قوانین جدید میتواند اهرم حکومت برای رخ دادن گسترده این اتفاقات باشد. همچنین تبلیغات و فرهنگسازی صحیح استفاده از فضای اینترنت در کاهش دچار شدن به این جرائم بیتأثیر نیست، بهعنوان مثال همانطور که گفتم اگر سایتهای شرطبندی با یک نظارتی اداره شوند، ناگهان به همراه صدها میلیون پول مردم ناپدید نمیشوند.»
به گفته او پیادهسازی حداقل سیاستهای امنیتی و رسیدن به استانداردهای دنیا نیز میتواند مانع ترویج فیشینگ در کشور شود و آگاهی در این مسئله نیز امری حیاتی به شمار میرود.
با توجه به گسترش روزافزون فضای سایبری و کاربران سایبری و همچنین گسترش تسهیلات اینترنتی از قبیل بانکداری الکترونیک، فروشگاه مجازی و غیره روشهای کلاهبرداری نیز از حالت سنتی به سمت روشهایی پیچیدهتر سوق پیدا کرده است، لذا نهادهای مسئول در کنار آگاهسازی و آموزشهای لازم به مردم بیش از هشدارهای فعلی، باید از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا نیز برای مقابله با انواع تقلبها و کلاهبرداریهای سایبری مقابله کنند. استفاده بیشتر از رسانه ملی و همچنین ایجاد انواع وبسایتهای آموزشی در کنار استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا میتواند گام مؤثری در جهت مقابله با کلاهبرداریهای اینترنتی باشد.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید