احیای شرکت های پس انداز و وام مسکن

24 خرداد 1401

محمدهاشم بت‌شکن یادآوری کرد: پیشینه صندوق‌های پس‌انداز و وام مسکن در ایران به سال‌های پیش از انقلاب مربوط می شود. این مدل از تامین مالی بخش مسکن، در سال 1347 با عنوان «شرکت‌های پس‌انداز و وام مسکن» از سوی بانک رهنی و با کمک بانک مرکزی در آن دوره ایجاد شد. ساختار این موسسه های مالی ‌این‌گونه بود که با استفاده از پس‌اندازها و سپرده‌ها از سرمایه‌گذاران خصوصی، به اعطای وام مسکن می‌پرداخت. وی اضافه کرد: عملکرد شرکت‌های پس‌انداز و وام مسکن پیش از انقلاب اسلامی، به‌گونه‌ای بود که آنها در مدت هشت سال فعالیت خود (تا سال 1356)، نزدیک به 30 هزار میلیون ریال به میزان 2.7 برابر سرمایه خود، سپرده پس‌انداز جذب کردند. بت شکن افزود: این شرکت‌ها توانستند نزدیک به 60 هزار میلیون ریال و به عبارت دیگر پنج برابر سرمایه خود تسهیلات مسکن پرداخت کنند. به گفته بت شکن، دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر موسسه های پس‌انداز و تسهیلات مسکن تدوین و ابلاغ شده و بر اساس این دستورالعمل، حداقل سرمایه لازم برای تاسیس و فعالیت موسسه پس‌انداز و وام مسکن در تهران 500 میلیارد ریال و در سایر کلانشهرها و مرکز استان ها 300 میلیارد ریال تعیین شده است. وی افزود: قبول سپرده سرمایه‌گذاری مدت دار و انتشار و فروش اوراق بهادار تا اعطای تسهیلات به اشخاص در قالب عقود اسلامی، چارچوب فعالیت‌های این مدل جدید و احیا شده موسسه های تامین مالی مسکن را دربرمی گیرد. بت‌شکن، نقش بانک مسکن در این رویه جدید را «توسعه‌گری» ذکر کرد و گفت برای راه‌اندازی این موسسه ها در مناطق هدف سه عامل تعیین شده است: سرمایه‌گذاران علاقه مند به تاسیس، استعداد سپرده‌پذیری و ظرفیت اخذ تسهیلات برای خرید یا ساخت واحد مسکونی. وی اضافه کرد: اجرای آزمایشی و تاسیس شرکت‌های پس‌انداز و تسهیلات مسکن در مرکز استان‌های تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز پیش بینی شده و راه‌اندازی یک موسسه برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ مقیاس منطقه مکران و همچنین یک موسسه به منظور احیای بافت‌های فرسوده از سوی بانک مسکن پیشنهاد شده است. بت شکن گفت: تاکنون دو درخواست تاسیس این شرکت‌ها به بانک مسکن ارسال شده است که در مرحله رایزنی با بانک مرکزی قرار دارد. به اعتقاد مدیرعامل بانک مسکن، مردم و شهروندان هر منطقه می‌توانند در قالب پذیره‌نویسی عمومی، سهامدار این شرکت‌ها باشند. بت شکن گفت: برآوردهای نشان می دهد سالیانه 900 هزار تا یک میلیون دستگاه واحد مسکونی مورد نیاز کشور است و آمار نیز گویای آن است که بخش مسکن، 33 درصد سبد هزینه خانوار را در کشور دربرمی‌گیرد. بت‌شکن گفت: سالیانه به طور متوسط 250 هزار پروانه ساختمانی در کشور صادر می‌شود. به گفته وی، بخش عرضه مسکن در 10 سال گذشته تغییر کرد و با اجرای پروژه‌های مسکن مهر، مردم شاهد عرضه بالا اما بی‌کیفیت در بخش مسکن بودند. مدیرعامل بانک مسکن افزود: دولت‌های نهم و دهم در طرح مسکن مهر، دهک‌های پایین را هدف گرفتند و در برخی کلانشهرها بویژه تهران عرضه ساختمان‌های لوکس و گرانقیمت مورد توجه سازندگان قرار گرفته بود و بنابراین، دهک‌های متوسط جامعه در سبد عرضه مسکن کمتر جایی داشتند. وی اضافه کرد: دولت گذشته بر سقف 200 میلیون ریالی تسهیلات مسکن اصرار داشت که این امر تقاضا در این بخش را با چالش روبرو کرد. به گفته بت شکن، طرح راه‌اندازی شرکت‌های پس‌انداز و تسهیلات مسکن، مدل جدیدی است که دهک‌های متوسط جامعه را هدف گرفته و فروش اقساطی بلندمدت، کلید اصلی این طرح است.