زلزله مالی در جاده مخصوص

به گزارش بانک اول به نقل از روزنامه همشهری، همزمان با افزایش احتمال اعطای بسته نجات مالی دولت به‌خودروسازان، ایران خودرو در اطلاعیه‌ای خطاب به بورس اعلام کرد: سرمایه ثبت شده‌اش را با 2008درصد افزایش به 32هزارو 253میلیارد تومان خواهد رساند. درصورت موافقت سازمان بورس با این میزان افزایش سرمایه، ایران خودرو به بزرگ‌ترین شرکت ایران، از نظر میزان سرمایه ثبت شده، تبدیل خواهد شد. اما پرسش این است که زلزله مالی در جاده مخصوص، بر عملکرداقتصادی صنعت خودرو چه اثری خواهد گذاشت.

شرکت ایران خودرو با انتشار اطلاعیه‌ای در سامانه اطلاعات ناشران بورس، موسوم به سامانه کدال، اعلام کرد؛ قصد دارد به‌زودی سرمایه‌اش را از 1530میلیارد تومان فعلی به 32هزارو 253میلیارد تومان، یعنی معادل 2008درصد، افزایش دهد. این افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای خروج این شرکت از ماده 141قانون تجارت در دستور کار قرار گرفته و قرار است براساس این افزایش سرمایه 7100میلیارد تومان از زمین‌های متعلق به ایران خودرو، 2180میلیارد تومان از ساختمان‌ها، 10هزارو 314میلیارد تومان از ماشین‌آلات و 11هزار و 138میلیارد تومان از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده ایران خودرو، درقالب تجدید ارزیابی در سرمایه ثبت شده این شرکت محاسبه و لحاظ شود.
با انجام این کار سرمایه فعلی ایران خودرو 20برابر خواهد شد. پیش از این بانک‌های تجارت و صادرات از همین طریق سرمایه خود را افزایش داده بودند و در زمره بزرگ‌ترین شرکت‌های بورس از نظر میزان سرمایه قرار گرفته بودند، هم‌اکنون میزان سرمایه بانک تجارت 224 میلیارد سهم و تعداد سهام بانک صادرات 175 میلیارد سهم است. اکنون این پرسش مطرح است که آیا ایران خودرو می‌تواند از طریق انجام این افزایش سرمایه مشکلات مالی خود را حل کند یا خیر؟

اثر افزایش سرمایه
بحث آثار این افزایش سرمایه بر شرکت ایران خودرو موافقان و مخالفات زیادی دارد. برخی کارشناسان بر این باورند که این افزایش سرمایه اثر اقتصادی بر عملکرد ایران خودرو ندارد و برخی دیگر معتقدند این افزایش سرمایه روند دریافت تسهیلات مالی را برای ایران خودرو هموار می‌کند.
مخالفان معتقدند زیان انباشته ایران خودرو تا پایان آذر امسال 16058میلیارد تومان بوده و احتمال ساخت زیان در فصل زمستان نیز، با توجه به پایین‌تر بودن قیمت فروش از قیمت تمام شده، بالاست؛ در نتیجه با همین افزایش سرمایه نیز احتمالا باید گفت ایران خودرو براساس صورت‌های مالی سال 98از مشمولیت ماده 141قانون تجارت خارج نمی‌شود.محمودرضا خواجه نصیری، مدیرعامل تامین سرمایه تمدن با بیان اینکه صنعت خودروسازی ایران تبدیل به ماشین تولید زیان شده گفت: ایران خودرو حتی اگر با افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی زیان خود را پوشش دهد، باز هم سال آینده مشمول ماده 141 قانون خواهد بود.
با این حال برخی تحلیل گران بر این باورند که شرکت ایران خودرو فقط در تلاش است تا از طریق انجام این افزایش سرمایه از شمول ماده 141قانون تجارت خارج شود تا بعد از آن بتواند تسهیلات مالی و بسته‌های نجات مالی از دولت دریافت کند. در واقع میزان افزایش سرمایه طوری تنظیم شده که این شرکت صرفا بتواند از شمولیت ماده 141 خارج شود، و رقم زیان انباشته، بعد از افزایش سرمایه، به 49 تومان به ازای هر سهم برسد.
دولت قول داده برای نجات صنعت خودرو‌سازی‌ یک بسته 5هزار میلیارد تومانی درنظر بگیرد. پیش از این نیز دولت یک بسته 4هزار میلیارد تومانی برای پرداخت بدهی خودرو سازان به قطعه سازان پرداخت کرده بود. مهدی صادقی نیارکی، مدیرکل دفتر صنایع غیرفلزی وزارت صنعت در همین رابطه گفت:پرداخت وام به‌خودروسازان به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده و حتی به بانک‌های عامل ابلاغ شده، اما علت تأخیر آن به‌دلیل انجام برخی هماهنگی‌های لازم بانک مرکزی با بانک‌های عامل است. به گفته او این تسهیلات قطعا باید به‌زودی پرداخت شود زیرا تأخیر در پرداخت آن مانع شتاب فعلی تولید خودروسازان خواهد شد.
به گفته‌ فرشاد مقیمی، مدیرعامل ایران خودرو، صنعت خودرو در مجموع 82هزار میلیارد تومان به شرکت‌های قطعه‌ساز بدهی دارد. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد مجموع زیان انباشته خودروسازان در پایان امسال از 50هزار میلیارد تومان فراتر خواهد رفت.

اثر افزایش سرمایه بر سهام ایران‌خودرو
قیمت سهام شرکت ایران خودرو از ابتدای سال تاکنون، در تالار بورس تهران، 290درصد رشد کرده است زیرا سهامداران و سرمایه‌گذاران مدت‌هاست که در انتظار انجام افزایش سرمایه این شرکت از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها بودند به باور اغلب آنها این افزایش سرمایه می‌تواند بر روند قیمت سهام این شرکت اثر مثبت داشته باشد به‌نظر می‌رسد علت اصلی رشد قیمت سهام ایران خودرو از ابتدای امسال تاکنون انتظار برای انجام همین افزایش سرمایه بوده است، با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد با فرض تأیید این میزان افزایش سرمایه در سازمان بورس، قیمت سهام این شرکت که هم‌اکنون در محدوده 1240تومان است به 59تومان خواهد رسید. بنابر این با توجه به اینکه تعداد کل سهام این شرکت به 322 میلیارد سهم افزایش خواهد یافت، ایران خودرو نیز مانند بانک تجارت و بانک صادرات به سهمی بسیار سنگین تبدیل خواهد شد. بهزاد صمدی از تحلیلگران بازار مالی درباره اثرات افزایش سرمایه ایران خودرو گفت: ایران خودرو با این میزان افزایش سرمایه به یک سهام فوق سنگین تبدیل خواهد شد. همان اتفاقی که برای سهام بانک تجارت افتاد و موجب شد سهام این شرکت در جا بزند. او ادامه داد: خریداران قبلی و پر تعداد این شرکت قطعا قبل از انجام این افزایش سرمایه از این شرکت خارج خواهند شد.با وجود این، به‌نظر می‌رسد برخی عوامل دیگر نظیر کشف قیمت بالا در نخستین عرضه پس از افزایش سرمایه تأثیری نامطلوب بر روند قیمت سهام بانک تجارت برجای گذاشته که درصورت تعیین قیمت محتاطانه‌تر احتمال تغییر وضع برای سهام ایران خودرو وجود دارد.  برخی دیگر از فعالان بازار سرمایه هم معتقدند با توجه به آنکه دولت قصد دارد در سال 99بخشی از سهام خودروسازان را واگذار کند احتمال می‌رود این موضوع اثر مثبتی بر سهام ایران خودرو داشته باشد.همچنین برخی دیگر از فعالان بازاراعتقاد دارند با توجه به اینکه سهام این شرکت به ارزان‌ترین سهام بازار تبدیل خواهد شد این موضوع می‌تواند در آینده سهام این شرکت در بازار سرمایه نقش مؤثر و مثبتی داشته باشد.

ایران خودرو، با انجام یک افزایش سرمایه 2008درصـــدی به بزرگ‌ترین شرکت ایران، به لحاظ سرمایه ثبت شده، تبدیل می‌شود.