اظهارات یک مدیر درباره زد و بند در نظام بانکی

،اکبری درپاسخ به سوال درخصوص ورشکستگی سیستم بانکی که درمناظره های انتخابات ریاست جمهوری از سوی برخی ازکاندیداها مطرح شده بود، به عصر اقتصاد اظهارکرد: با توجه ساختار نظام بانکی ایران و وابسته بودن تمام اقتصاد ایران به درآمد نفت، به این راحتی نمی توان گفت که سیستم بانکی ورشکسته است. اقتصاد ما بانک محور است و بخش عمده ای از مسئولیت تامین مالی سرمایه ثابت و سرمایه در گردش بنگاه های اقتصادی و تولیدی کشور برعهده بانک ها است. در چنین شرایطی بخش زیادی از ساختار بانکها تحت تاثیر این مهم قرار می گیرد و از طرفی دولتها همیشه نقش زیادی در چگونگی حمایت از سیستم بانکی داشته اند و لذا همین دولتها در قبال ورشکستکی بانکها وظایفی دارند و قطعا اجازه نخواهند داد این موضوع به راحتی اتفاق بیفتد.
مرتضی اکبری با بیان اینکه زمانی که بحران یا رکودی درکشور اتفاق می افتد، به دلیل بانک محور بودن اقتصاد، اولین بخشی که دچار مشکل می شود شبکه بانکی است، افزود: غرب در دوران تحریم از این فرصت استفاده کرد و تصمیم گرفت تا ضربه خود را به سیستم بانکی ایران وارد کند. به همین دلیل ما شاهد بودیم وقتی شبکه بانکی دچار مشکلشد- اقتصاد از کار افتاد . به نحوی که در شرایط بعد از تحریم به دلیل رکود، حجم معاملات کاهش یافت و دراین شرایط خلق پول از طریق ضریب فزاینده پول در سیستم بانکی، از بین رفت . همین موضوع باعث کاهش قدرت تسهیلات دهی بانکها شد.
وی در ادامه عنوان کرد : اگر شرایط رونق برای کشور ایجاد شود و گردش پول و حجم معاملات افزایش یابد، دراین صورت توان تسهیلات دهی بانک ها افزایش می یابد و بسیاری ازفشار های نقدینگی آنها از بین خواهد رفت. درحال حاضر بانک ها بخش عمده ای از منابع خود را تسهیلات داده اند و رکود حاکم بر کشور موجب شده است که این منابع معوق شود. از طرفی بانک ها مکلفند هرماه مبلغی را به عنوان سود علی الحساب به سپرده گذاران خود پرداخت کنند و زمانی که مشتری سپرده خود را درخواست کرد، بانک بتواند مبلغ را پرداخت کند. که این مهم موجب کسری نقدینگی برای سیستم بانکی می شود
اکبری با رد موضوع ورشکستگی شبکه بانکی اظهارکرد : سیستم بانکی همواره تمام تلاش خود را در جهت بهبود اوضاع کشور انجام می دهد و درانتظار رونق اقتصاد است . از طرفی بانک ها با توجه به ساختار خود ، وضعیت منابع و میزان کفایت سرمایه و... به طور متفاوت تحت تاثیر رکود حاکم برکشور قرار گرفته اند. لذا انتساب یک حکم واحد برای همه بانکها اشتباه می باشد.
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهرایران درخصوص زد و بند در سیستم بانکی که از سوی برخی کاندیداها مطرح شده بود، تصریح کرد : صدور یک حکم کلی و واحد برای همه بانکهای کشور بی انصافی است و و واقعا ظلم بزرگی به بخش بزرگی از اقتصاد کشور است. نامزدی که این موضوع را مطرح کرد نهاد تحت مدیریت خودشان بخش زیادی از تامین مالی پروژه های شهری را از طریق شبکه بانکی انجام داده است . پس باید ایشان هم بر اساس زد و بند این تسهیلات را اخذ کرده باشند که اصلا اینطور نبوده ولذا نباید به راحتی سیستم بانکی را متهم کرد و تلاش های مدیران و پرسنل آن ها را نادیده گرفت .
اکبری با اشاره به اینکه متاسفانه زمانی که افراد می خواهند انتقادی کنند، اولین نقد آن ها به سیستم بانکی است ، گفت : بسیاری از انتقادات به دلیل عدم شناخت کافی از شبکه بانکی بوده است. سیستم بانکی براساس اعتماد فعالیت می کند و زمانی که افراد به آن انتقاد می کنند ، باید ادله و مستندات لازم را داشته باشند . اینکه به راحتی نام یک بانک ذکر شود و بدون نام بردن از مصادیق در معرض انواع ریسک ها قرار دهیم کار شایسته ای نیست.
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران درخصوص موسسات مالی و اعتباری تصریح کرد : دریک برهه زمانی افراد برای دریافت تسهیلات از سیستم بانکی دچار مشکل بودند. درآن مقطع عده ای به این فکر افتادند تا خودشان موسسه اعتباری تاسیس کنند . در آن زمان کمبود نقدینگی نداشتیم و البته نظارت های کافی نیز وجود نداشت و لذا موسسات اعتباری زیادی ایجاد شدند و شروع کردند در بازار پول با سایر بانکها در جذب سپرده با نرخهای جذاب رقابت کنند و بسیاری از مردم طمع کرده و صرفنظر از ریسک این موسسات و اینکه نظارت بانک مرکزی بر روی این موسسات چقدر است منابع خود را در اختیار این موسسات قرار دادند. متاسفانه این موسسات هم منابع را در پروژه هایی بکارگرفتند که بازده لازم را نداشت یا اساسا اینکاره نبودند و لذا منافع سپرده گذاران به خطر افتاد. الان توقع سپرده گذاران بایستی بر اساس ریسکی که پذیرفته اند باشد و نه اینکه مثل سپرده گذاران نظام بانکی با انها برخورد شود کما اینکه زمانی که سود بالائی از این موسسات دریافت میکردند به اقدام خود افتخار هم میکردند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر نظارت های بانک مرکزی بیشتر شده است، عنوان کرد: باید برای تاسیس بانک یا موسسه در ابتدا توان مالی اشخاصی که قصد تاسیس موسسه دارند، مشخص شده باشد و سپس مجوز های لازم صادر شود.
اکبری درخصوص رتبه بندی بانک ها اظهار کرد: به لحاظ تئوریک باید این کار صورت گیرد. بانک ها از لحاظ ساختار متفاوت هستند. این حق سپرده گذار است که بداند کدام بانک کم ریسک و کدام پر ریسک است و متناسب با آن سپرده گذاری کند. ولی با توجه به توضیحات پیش گفته شده وقتی اقتصاد بانک محور است و دولتها بانک ها را وادار می کنند که تسهیلات تکلیفی در حوزه های مختلف بدهند و خود مدعی حمایت از بانکها هستند عملا رتبه بندی بانک ها درشرایط فعلی و درکوتاه مدت مفهومی نخواهد داشت مگر برای بانکهای خصوصی و نه برای بانکهای دولتی و اصل چهل و چهاری.
وی افزود : درصورتی که قوانین اصلاح شوند و بانک ها را مانند بقیه بنگاه های اقتصادی درنظر بگیریم و هرروز تکلیف جدید بر آن ها حاکم نکنیم، دراین صورت است که می توان انتظار رتبه بندی داشت.
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهرایران در ادامه انتقادی به قانون خدمات کشوری داشت و بیان کرد: اینکه حقوق و مزایای کارمندان شبکه بانکی نیز مانند سایرکارمندان ادارات باشند ، قابل قبول نیست . پرسنل شبکه بانکی با ریسک های بسیار بالای و حجم کار بسیار متفاوتی مواجه هستند و اینکه میزان دریافتی آن ها مانند سایر کارمندان دولت باشند، تبعات خوبی برای سیستم بانکی ندارد در عین حال بی انگیزگی برای آنها ایجاد خواهد کرد. عدالت این است که حقوق و مزایای افراد بر اساس حجم کار و مسئولیت و ریسکی که یک کارمند متحمل می شود پرداخت گردد .
اکبری در ادامه اشاره ای به موضوع ربوی بودن بانک ها داشت و گفت : بانک ها مجری قوانینی هستند که اگر ایراد دارد باید اصلاح شود. اینکه دیده می شود عده ای از نمایندگان مجلس و تعدادی از فقها موضوع ربوی بودن بانک ها را مطرح می کنند ، بهتر است ابتدا قوانین را اصلاح کنند چون واقعا بانکها در این خصوص مجری قوانین هستند. اینکه بانکها را مکلف کنیم که در اعطای تسهیلات عقود مختلف را رعایت کنند و از طرف دیگر سپرده گذاران متحمل هیچ ریسکی نشوند و ضررهای انها را بانکها جبران کنند نتیجه اش در هر شکلی همین خواهد بود که الان شاهدش هستیم . پس ایراد از اجرا نیست از دوگانه برخورد کردن در قوانین است از طرفی انچه که ربوی خوانده میشود سود مورد تقاضای بانکها در عقود است و فقط زمانی که سیستم بانکی تسهیلات می دهد موضوع ربوی بودن مطرح می شود ، اما هنگامی که به سپرده گذاران سود پرداخت می شود این اصطلاح را به کار نمی برند. این هم از موضوعات جالب کشور ماست.
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران درخصوص نرخ سود بانکی اظهار داشت : نرخ سود تابعی از تورم است و زمانی که تورم کاهش می یابد، باید نرخ سود بانکی نیزکاهش پیدا کند. اما این تئوری در شرایطی که اقتصاد کشور در رکود به سر می برد و کمبود عرضه پول داریم ، جوابگو نیست .
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران تاکید کرد : دولت باید برای خروج از رکود، و کاهش نرخ سود بانکی بایستی تزریق نقدینگی هدف مند به بنگاه های تولیدی داشته باشد و در عین حال افزایش سرمایه بانک ها را به طور جدی در دستورکار خود قرار دهد. برای مثال؛ زمانی که خط اعتباری توسط بانک داده می شود باید نظارت های لازم صورت گیرد و بانک ها بی گدار تسهیلات ندهند و این منابع در فعالیت های تولیدی مصرف شود . به نحوی که حاصل این تزریق نقدینگی در دراز مدت کاهش تورم را از طریق بالا بردن حجم تولید را در پی داشته باشد.
اکبری همچنین درخصوص جایگزینی ارزهای دیگر به جای دلار در مبادلات گفت : حذف دلار از مبادلات بین المللی بستگی به طرف مقابلی داردکه قرار است با آن صادرات و واردات داشته باشیم. وی درادامه تصریح کرد: قطعا صادر کننده کشور طرف مقابل می خواهد تا ارزش پول خود را درمقابل دلار حفظ کند و ممکن است که حاضر نباشد با پول رایج ما و یا پول رایج کشور خودش فعالیت کند. لذا در چنین مواقعی حتی اگر کشور مقابل بپذیرد با ارزی غیر از دلار با ما معامله کند به احتمال زیاد نوسان پول رایج خود درمقابل دلار را از ما در معامله خواهدگرفت . اکبری ادامه داد: با توجه به اینکه دلار پول رایج دنیا است و بیشترین معاملات با آن انجام می شود، بسیاری از کشورها آن را حفظ کرده و مبنای کارخود درمعاملات قرار می دهند .
مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهرایران در پایان درخصوص عملکرد سیستم بانکی در چهار سال دولت تدبیر وامید،خاطرنشان کرد: در دوران تحریم شرایط بسیارسختی بر سیستم بانکی حاکم بوده است. دردولت یازدهم به دلیل وجود رکود حاکم برکشور که ناشی از تبعات تحریم بود ، حجم پول در سیستم بانکی به شدت کاهش یافت و پول درگردش کم شد . دولت در این شرایط توانست بسیار موفق عمل کند و به نظربنده عملکرد قابل قبولی ارائه داد.